ΝΑ ΕΧΕΙΣ Η ΝΑ ΕΙΣΑΙ

Διαβάζοντας το βιβλίο του Έριχ Φρομ "Να έχεις ή να είσαι", στον ιστότοπο του Πολιτικού Καφενείου, στάθηκα στο παράδειγμα της αντιμετώπισης ενός λουλουδιού από τρεις ποιητές. Ο πρώτος (ο Άγγλος Τέννυσον)ξερίζωσε το λουλούδι που του κίνησε το ενδιαφέρον, με το συλλογισμό ότι η στοχαστική παρατήρηση του λουλουδιού μπορεί να τον βοηθήσει να γνωρίσει τη φύση του Θεού και του ανθρώπου. Ο Φρομ συγκρίνει αυτόν τον ποιητή με το δυτικό επιστήμονα που ψάχνει να βρει την αλήθεια καταστρέφοντας τη ζωή. Ο δεύτερος ποιητής (ο Γιαπωνέζος Basho, 17oς αιώνας)παρατηρεί το αγριολούλουδο με θαυμασμό χωρίς να τολμά να το αγγίξει, ενώ ο τρίτος ποιητής (ο Γκαίτε) ξεριζώνει μεν με προσοχή το αγριολούλουδο αλλά το μεταφυτεύει στην αυλή του, για ν' απολαμβάνει συνεχώς την ομορφιά του και να εμπνέεται από αυτήν. Η σχέση του Τέννυσον με το λουλούδι είναι σχέση απόκτησης και κατοχής ( το "έχει"), ενώ του Basho και του Γκαίτε είναι σχέση ύπαρξης (το "είναι").