Το δένδρο της ζωής και ο όφις

     Κοινό μοτίβο στην παγκόσμια μυθολογία είναι το ιερό δένδρο. Στη μηλιά του Κήπου των Εσπερίδων φρουρός των χρυσών μήλων ήταν ένα φίδι. Μηλιά υπήρχε και στο μυθολογικό παράδεισο των Κελτών. Η ιερή βελανιδιά (φηγός) του Δία στη Δωδώνη φανέρωνε το θέλημά του με το θρόισμα των φύλλων της. Στο βαβυλωνιακό παράδεισο  υπήρχε το δέντρο της αλήθειας και το δέντρο της ζωής. Η αιγυπτιακή Βίβλος των Νεκρών γράφει ότι, όποιος δοκιμάσει τους καρπούς της ιερής συκομουριάς γίνεται θεός. Στα κλαδιά της ιερής σημύδας  των σαμάνων της Ασίας φωλιάζουν ψυχές, που μυούνται στην ιερή γνώση περιμένοντας να γεννηθούν.  Στο δέντρο αυτό έμεινε καρφωμένος με το δόρυ του ο Οντίν εννέα μερόνυχτα, για να αποκτήσει τη θεία γνώση. Και η λαϊκή παράδοση  στηρίζει τη Γη πάνω στο κοσμικό δέντρο, που πριονίζουν όλο το χρόνο οι καλικάντζαροι. Παραλλαγή του ιερού δέντρου είναι ο σταυρός του Χριστού, που προέρχεται σύμφωνα με το θρύλο από τον κήπο της Εδέμ. Λείψανο της εποχής του ανιμισμού, το «τίμιο ξύλο»,  θεωρείται ζωντανή οντότητα με μαγική δύναμη. Το φίδι που  φρουρεί στους μύθους το ιερό δέντρο ήταν αρχικά θεός χθόνιος, αλλά στη χριστιανική θρησκεία υποβιβάστηκε σε διάβολο, ενώ ο ζωηφόρος καρπός έγινε καρπός της αμαρτίας, δηλ. της απαγορευμένης γνώσης.(Στην εικόνα σουμμεριακό ανάγλυφο).

Στην ενότητα αυτή μπορούμε να κατατάξουμε το ιερό φυτό του Διονύσου, την άμπελο, που έγινε σύμβολο του Χριστού. Στα ευαγγέλια ο ίδιος παρομοιάζει τον εαυτό του με άμπελο και τους μαθητές του με κλήματα, ενώ στο γάμο της Κανά ευλόγησε το «γέννημα της αμπέλου» και στο Μυστικό Δείπνο το παραλλήλισε με το αίμα του. Οι ομοιότητες του Χριστού με το Διόνυσο είναι πολλές: και οι δυο τους είναι γιοί θεού και θνητής, επίδοξοι σωτήρες του κόσμου, αμφισβητήθηκαν και καταδιώχτηκαν, έκαναν θαύματα, σκοτώθηκαν και αναστήθηκαν και το αίμα τους συμβολιζόταν με το κρασί.