Ανθρωπογενές κακό

Το ανθρωπογενές κακό είναι πολύμορφο και πολυκέφαλο σαν λερναία ύδρα. Αιτίες που το προκαλούν είναι:  Η ανισότητα που δύσκολα ξεριζώνεται, ακόμα και στις πολιτισμένες κοινωνίες, γιατί έχει ρίζες σε παλιές προκαταλήψεις. Συνηθισμένα θύματά της είναι γυναίκες,  παιδιά, φτωχοί και ανάπηροι. Η δυστυχία είναι μεγαλύτερη εκεί που υπάρχουν κλειστές κοινωνικές τάξεις, όπως στην Ινδία. Εκεί στιγματίζονται οι ταπεινής καταγωγής κάτοικοι και ο βίος τους γίνεται αβίωτος. Η έλλειψη πόρων υποκινεί έριδες, πολέμους και αρπαγές. Συχνά είναι επακόλουθο υπερπληθυσμού, κακής χρήσης και υπερεκμετάλλευσης των φυσικών πόρων. Ο πόλεμος στην αλληγορική φράση του Ηράκλειτου είναι «πατήρ πάντων», αλλά στη δική μας πραγματικότητα είναι πρόξενος καταστροφών και οπισθοδρόμησης σε εποχές  βαρβαρότητας και κτηνωδίας.  Η απληστία και αρπακτικότητα γίνεται αιτία απερίγραπτου κακού και κάνει τους ανθρώπους τέρατα. Παράδειγμα, τα εγκλήματα των αποικιοκρατών  σε Αμερική,  Αφρική, Ασία κ.α. Η ιδιοτέλεια των ισχυρών καμουφλάρεται με υποκριτικά προσχήματα. Το κακό μετονομάζεται σε καλό και στοχοποιούνται εκείνοι που αντιστέκονται στην εκμετάλλευση και την υποταγή. Η κλίκα των ισχυρών για να επιβάλλει τα συμφέροντά της βομβαρδίζει χώρες, σκοτώνει αθώους, γκρεμίζει κυβερνήσεις και διαλύει λαούς. Στρέφει μια παράταξη εναντίον άλλης. Διαιρεί και βασιλεύει. Καταδικάζει τους κατοίκους της στοχοποιημένης χώρας στη φτώχεια, τον ξεριζωμό, την προσφυγιά και το θάνατο και μετατρέπει το φυσικό της πλούτο από ευλογία σε κατάρα. Αποκορύφωμα της υποκρισίας είναι τα κροκοδείλια δάκρυα των αποικιοκρατών,  διεθνών τοκογλύφων, εμπόρων όπλων και εκμεταλλευτών, μπροστά στη δυστυχία των θυμάτων τους και η μετακύλιση των ευθυνών σε αδύναμες χώρες με εσωτερικά προβλήματα και αμφιλεγόμενους ηγέτες. Αν ήθελαν οι ισχυροί της γης να κάνουν το καλό, έχουν τα μέσα για να διασφαλίσουν την ειρήνη και την ευημερία στον πλανήτη και να δώσουν τη δυνατότητα στους ανθρώπους όλου του κόσμου να χαρούν τη ζωή, που άλλωστε είναι τόσο σύντομη, ώστε δεν αξίζει να σπαταληθεί σε πεδία μαχών, μέσα στο φόβο, τον πόνο και την αγωνία του πρόωρου και φρικτού θανάτου. Η επιδίωξη δημοσιότητας, έστω και αρνητικής, γίνεται πάθος στα ματαιόδοξα άτομα. Παράδειγμα ο Ηρόστρατος (4^ος αι. π.Χ.), που για ν’ αποκτήσει φήμη, έκαψε το ναό της Άρτεμης στην Έφεσο, ένα από τα 7 θαύματα του αρχαίου κόσμου.  Η πλήξη,  ωθεί άτομα χωρίς ηθικές αναστολές σε εγκληματικές πράξεις εναντίον ανθρώπων και ζώων, σε μια προσπάθεια να γεμίσουν το κενό της ύπαρξής τους και να ψυχαγωγηθούν προκαλώντας σαδιστικά πόνο. Το ψυχικό κενό και ο εγωισμός έχει οδηγήσει πολλούς όχι μόνο στην εκδήλωση αντικοινωνικής συμπεριφοράς, αλλά και στην αυτοκαταστροφή.   Ακραίες ιδεολογίες οδηγούν ομάδες ατόμων σε σύγκρουση με τα καθιερωμένα και σε μίσος για την κοινωνία και τον πολιτισμό. Η θέληση για ελευθερία χωρίς όρια μετατρέπεται σε ασυδοσία βλαβερή για το κοινωνικό σύνολο, που επιβουλεύεται τη ζωή και την περιουσία φιλήσυχων πολιτών. Ο θρησκευτικός φονταμενταλισμός έχει τα πρωτεία στην εγκληματική δράση με αποκορύφωμα τους μουσουλμάνους βομβιστές αυτοκτονίας που  προκαλούν εκατόμβες θυμάτων, επειδή πιστεύουν ότι έτσι υπηρετούν το θεό τους και θα ανταμειφθούν από αυτόν. Η πεποίθηση των κάθε λογής πιστών ότι η δική τους θρησκεία είναι αληθινή και η προσπάθεια να την επιβάλλουν με κάθε μέσον, γίνεται αιτία πολλών εγκλημάτων και αντικοινωνικής συμπεριφοράς. Διαχρονικό είδος κακού που απομυζά τις κοινωνίες είναι η  επιβολή του αυθαίρετου θελήματος λίγων πάνω στο πλήθος και ο εξαναγκασμός σε τυφλή συμμόρφωση. Η απόλυτη εξουσία κάθε λογής (θρησκευτική, οικογενειακή, σχολική, πολιτική, στρατιωτική κ.λπ.) διαφθείρει  αυτόν που την ασκεί και αυτόν που την εμπιστεύεται τυφλά. Ο ισχυρός που κάνει κατάχρηση εξουσίας ασκεί βία, καταπατά ελευθερίες και δικαιώματα, διαστρέφει συνειδήσεις και καταστρέφει τις ανθρώπινες σχέσεις. Τα πειθήνια όργανά του μετατρέπονται σε απάνθρωπα τέρατα, υπηρέτες του πολυπρόσωπου κακού, που κάνουν τη ζωή των συνανθρώπων τους κόλαση. Η διάκριση των ανθρώπων σε εξουσιαστές και εξουσιαζόμενους είναι αιτία πολλών δεινών. Τα τυραννικά καθεστώτα κουρελιάζουν και ισοπεδώνουν κάθε αξία και απαιτούν  υπακοή σε επιταγές γελοίες μέχρι εγκληματικές π.χ. από την υποχρέωση των Βορειοκορεατών να θρηνούν με κοπετούς τον νεκρό δικτάτορα και τιμωρία όσων δεν το κάνουν πειστικά, μέχρι την ομαδική συμμετοχή στο λιθοβολισμό κάποιας «αμαρτωλής» στις ισλαμικές χώρες. Κάτω από αυταρχικά και θεοκρατικά καθεστώτα τα άτομα εξαναγκάζονται να τηρούν κανόνες, να υιοθετούν απόψεις και να κάνουν ενέργειες που θα απέρριπταν, αν μπορούσαν να ζήσουν ελεύθερα και ανεξάρτητα. Οι  απόλυτοι μονάρχες, οι σκοταδιστικές θρησκείες, οι αυταρχικοί διοικητές επιχειρήσεων και ιδρυμάτων, οι σκληροτράχηλοι και στενοκέφαλοι στρατηγοί, οι απαιτητικοί και τυραννικοί γονείς και κάθε άτομο που του δίνεται η ευκαιρία να παίξει το ρόλο του «θεού» είναι πηγή ατέλειωτης δυστυχίας και αναίτιου κακού πάνω στη γη. Με το πρόσχημα: ο σκοπός αγιάζει τα μέσα οι πιστοί θυσιάζουν για τη σωτηρία της ψυχής τον εαυτό τους, την οικογένειά τους, ακόμα και το συνάνθρωπό τους.  Παράλληλα, στο βωμό της έρευνας έχουν θυσιαστεί για το καλό της ανθρωπότητας εκατομμύρια πειραματόζωα, που υποβλήθηκαν σε φοβερά βασανιστήρια, από σαδιστές ερευνητές. Πολλά από αυτά τα πειράματα έγιναν για να ικανοποιήσουν μια αρρωστημένη περιέργεια. Τα ζώα είναι μάρτυρες της επιστήμης, που μπροστά στα δικά τους πάθη ωχριά το μαρτύριο κάθε χριστιανού μεγαλομάρτυρα. Η έλλειψη σεβασμού στο φυσικό περιβάλλον και τις άλλες μορφές ζωής είναι ρίζα πολλών κακών, που τρέφεται από την ανθρώπινη αλαζονεία. Όταν η θρησκεία διδάσκει ότι ο άνθρωπος είναι η κορωνίδα της δημιουργίας κι ότι όλα πλάστηκαν για να τον υπηρετούν, του δίνει το άλλοθι να συμπεριφέρεται σαν δυνάστης. Η φύση αντιμετωπίζει τον άνθρωπο ως ίσο προς τα άλλα όντα. Τον έπλασε από τα ίδια στοιχεία, με παρόμοια δομή, όργανα και βιολογικές λειτουργίες και του επιφυλάσσει κοινή μοίρα με τα υπόλοιπα είδη, περιφρονώντας την έπαρση και την ύβρη του.  «Ο άνθρωπος πιστεύει ότι η σχέση του με το σύμπαν είναι ιδιαίτερη, ότι δεν είναι το φαιδρό αποτέλεσμα αλυσίδας τυχαίων συμβάντων που ανάγονται στα πρώτα τρία λεπτά, αλλά  αναπόσπαστο μέρος του εξ αρχής» (Στίβεν Γουάινμπεργκ, νομπελίστας φυσικός, "Τα πρώτα τρία λεπτά"). Παρασυρμένος από θρησκευτικές διδασκαλίες, δεν θέλει να παραδεχτεί ότι ούτε ο ίδιος, ούτε η Γη ούτε καν ο Γαλαξίας μας δεν είναι το κέντρο του Σύμπαντος. Δεν συμβιβάζεται με την ιδέα ότι μπορεί να υπάρχουν εκατομμύρια παράλληλα σύμπαντα που αλληλεπιδρούν (θεωρία των πολλαπλών κόσμων). Τα τυχαία κοσμικά γεγονότα που έγιναν στο δικό μας σύμπαν, έγιναν όχι επειδή έβαλε ο θεός το χέρι του, αλλά επειδή ισχύει ο νόμος των μέσων όρων: Όταν υπάρχει μεγάλο απόθεμα ρούχων δεν ξαφνιάζεσαι, αν βρεις κάποιο που να σου ταιριάζει. Ανάμεσα στα σύμπαντα, που καθένα διέπεται από διαφορετική ομάδα αριθμών, σε κάποιο οι αριθμοί θα ευνοούν την ανάπτυξη ζωής.  Και σκοπός της ζωής είναι αυτός που εμείς της δίνουμε (Μάρτιν Ρις, Άγγλος αστρονόμος).  «Όσο περισσότερο κατανοούμε το σύμπαν, τόσο πιο άσκοπα φαντάζουν όλα»  (Στίβεν Γουάινμπεργκ). «Η κοσμολογική σταθερά δεν είναι μηδενική και η αρμονία στη φύση δεν έχει καμιά εγγύηση, αλλά αυτό δεν σημαίνει ότι νιώθω άδειος, επειδή δεν έχω κάπου να πιαστώ, ένα ανώτερο ον, στο οποίο να ελπίζω» (Τζιμ Αλ-Καλίλι, βραβευμένος φυσικός). Όταν οι άνθρωποι ανακαλύψουν αποτελεσματικούς τρόπους για να αχρηστέψουν ή να θέσουν υπό έλεγχο το κακό που παρασιτεί στον κόσμο, η ανθρωπότητα θα έχει φτάσει στο υψηλότερο σκαλί της εξέλιξης.