Το ψέμα στη ζωή μας

«Είναι θεμελιώδες στοιχείο της ύπαρξής μου να αμφιβάλλω και να ρωτώ. Όταν αρχίζεις να αμφιβάλλεις και να ρωτάς, γίνεται δυσκολότερο να πιστεύεις. Μπορώ να ζήσω με την αμφιβολία και την αβεβαιότητα. Είναι πολύ πιο ενδιαφέρον να ζεις χωρίς να γνωρίζεις, από το να έχεις λανθασμένες απαντήσεις. Δεν είμαι απόλυτα σίγουρος για τίποτε, αλλά δεν νιώθω φοβισμένος επειδή δεν γνωρίζω τα πάντα» (Ρίτσαρντ Φέινμαν, Νόμπελ Φυσικής, 1918-1988)  

   Όταν άρχισα να ερευνώ το αντικείμενο της πίστης μου, ήταν σαν να περνούσα στη φάση της ενηλικίωσης και της επαφής με την πραγματικότητα. Όταν αρχίζεις να αμφιβάλλεις και να ρωτάς, γίνεται δυσκολότερο να πιστεύεις.  Ένας- ένας οι μύθοι της θρησκείας ξέφτισαν κι έμεινε η απορία, πώς κατάφερα να ζω τόσον καιρό με τόσο στρεβλές αντιλήψεις, που επηρέαζαν τη συμπεριφορά μου και κάθε πτυχή της ζωής μου. Ο θρήσκος συμβιβάζεται με το ψέμα, αφού η θρησκεία είναι μορφή ψεύδους, που -όπως όλα τα ψέματα- προσφέρει προσωρινή ανακούφιση. Υπάρχει μεγαλύτερο ψέμα από τον ισχυρισμό κάποιων αρχαίων Σημιτών νομάδων, ότι ο θεός έγινε πολέμαρχος και νομοθέτης τους και ευλόγησε τις κατακτητικές βλέψεις τους στη Μέση Ανατολή; Πρέπει όμως να παραδεχθούμε ότι "Χωρίς ψέμα δεν υπάρχει κοινωνία ούτε  πολιτισμός. Η αλήθεια σκοτώνει τον εαυτό της … Ένας κόσμος υπάρχει, ύπουλος, βάναυσος, αντιφατικός, παραπλανητικός, χωρίς νόημα. Χρειαζόμαστε το ψέμα για να ζήσουμε κι αυτό είναι ένα από τα τρομερά και παράδοξα της ύπαρξης. Με τη βοήθειά του πιστεύουμε στη ζωή. Η ικανότητα του ανθρώπου να κυριαρχεί με το ψέμα είναι η καλλιτεχνική του ικανότητα …Το ψέμα είναι η δύναμή του" (Νίτσε, "Διόνυσος κατά Εσταυρωμένου").