Δόγματα

Οι θρησκείες στηρίζονται πάνω σε δόγματα, αυθαίρετες διδασκαλίες ανθρώπων, που ισχυρίζονται ότι τους αποκαλύφθηκε η αλήθεια από το θεό. Οι δογματικοί άνθρωποι είναι στενόμυαλοι και οπισθοδρομικοί. «Τα δόγματα και οι εξ αποκαλύψεως αλήθειες είναι πηγή δεινών και αλαζονείας» (Γ. Γραμματικάκης, φυσικός, Αυτοβιογραφία του Φωτός). Σύμφωνα με το δόγμα του προκαθορισμού ο θεός έχει προδιαγράψει το μέλλον κάθε ανθρώπου: «επί το βιβλίον δε σου/ και τα μήπω πεπραγμένα, /γεγραμμένα σοι τυγχάνει» (ευχή Συμεών Νέου Θεολόγου). Αυτό προβλημάτισε το Λούθηρο: «Αν ο θεός γνωρίζει το μέλλον κι αν οι μοίρες μας είναι προδιαγεγραμμένες, δεν θα τον μεταπείσουν οι δωρεές μας στην εκκλησία». Εκτός αυτού ο άνθρωπος καταντά άβουλο όργανο, εφόσον, ό,τι κι αν πράξει είναι προκαθορισμένο χωρίς τη δική του συγκατάθεση. Το δόγμα του προπατορικού αμαρτήματος υποστηρίζει ότι ο θεός τιμώρησε με την εσχάτη των ποινών, το θάνατο, όλους τους ανθρώπους πριν ακόμα γεννηθούν, γιατί οι πρόγονοί τους, δυο άτομα με μυαλό νηπίου, έφαγαν έναν καρπό. Συγχώρεσε όμως αυτούς που βασάνισαν και σκότωσαν έναν αθώο, που ήταν γιος του και 2^ο πρόσωπό του. Το δόγμα αυτό είναι παράλογο, γιατί υπονοεί ότι ο Θεός έδωσε στον άνθρωπο νου, μα του απαγόρευσε «τον καρπό της γνώσης». Του χάρισε λογική, μα απαιτεί πίστη. Τον προίκισε με κριτική σκέψη, μα του απαγορεύει να κρίνει. Του έδωσε ελευθερία, μα τον θεωρεί δούλο και τον απειλεί με αιώνια βασανιστήρια, αν αμφισβητήσει την εξουσία του. Αν και τέλειος, έφτιαξε ατελές δημιούργημα, τη γυναίκα, υπεύθυνη για την αμαρτία και την τιμώρησε με τις ωδίνες του τοκετού. Η δοκιμασία που επέβαλε στους πρωτοπλάστους ξεπερνά τα ανθρώπινα μέτρα, επομένως είναι άδικη, εφόσον κάθε άνθρωπος στη θέση τους θα έκανε τα ίδια. Αν όμως στη θέση τους κάποιοι δεν θα παρέβαιναν την εντολή, τότε  αυτοί και οι απόγονοί τους τιμωρούνται άδικα. Είναι ανόητο ο θεός για μια ασήμαντη παρακοή να επέβαλε εξορία και θανατική ποινή στους ανθρώπους, ακόμα και τους αγέννητους, χωρίς να τους δώσει ευκαιρία επανόρθωσης. Άλλο τόσο ανόητο είναι χιλιάδες χρόνια μετά την παρακοή, ο θεός να γίνει άνθρωπος για να τον σκοτώσουν οι άνθρωποι και να εξευμενίσει τον εαυτό του. Οι άνθρωποι κάνουν εγκλήματα που μπροστά τους η παρακοή των πρωτοπλάστων είναι παιδικό καπρίτσιο. Πόσες φορές θα πρέπει ο θεός να ξανακατέβει και να σκοτωθεί γι αυτά; Ανόητο είναι και το δόγμα ότι η αμαρτία ευθύνεται για το κακό που υπάρχει στον κόσμο. Η αμαρτία δεν προκαλεί υπερχείλιση ποταμών ή εκρήξεις ηφαιστείων. Υπεύθυνος για το κακό είναι  αυτός που γνωρίζει τι  θα συμβεί και  ενώ μπορεί να το αποτρέψει,  το επιτρέπει, όπως είναι υπεύθυνος ο πατέρας, που γνωρίζει ότι το παιδί του κινδυνεύει θανάσιμα και αδιαφορεί.  Πόσο κακός πρέπει να είναι εξ άλλου ο θεός με τα ζώα, που ενώ δεν αμάρτησαν,  πονούν, βασανίζονται και πεθαίνουν; Ας τα έκανε τουλάχιστον αναίσθητα στον πόνο. Όλα στη ζωή δείχνουν ότι, αν ο κόσμος είναι δημιούργημα κάποιου υπερφυσικού όντος, αυτό το ον είναι διεστραμμένα σατανικό.  Το δόγμα της αγίας Τριάδας που θεσπίστηκε από την Α΄ Σύνοδο στη Νίκαια το 325, έφερε τους πατέρες της Εκκλησίας αντιμέτωπους με την κατηγορία ότι λατρεύουν τρεις θεούς (Μ. Βασιλείου, Προς τους συκοφαντούντας ημάς, ότι τρεις θεούς λέγομεν). Οφείλεται στην προσπάθεια να γεφυρωθεί  το χάσμα ανάμεσα στην πολυθεΐα και το μονοθεϊσμό. Την ιδέα πρόσφεραν οι αρχαίες τρισυπόστατες θεότητες. Η τρίμορφη Εκάτη, η ινδουιστική τριάδα Βράχμα-Βισνού-Σίβα, η αιγυπτιακή Όσιρις-Ίσις-Ώρος, η Βαβυλωνιακή Νεμρώδ-Ταμούζ-Σεμίραμις κ.α. Ένα μέλος στις 2 τελευταίες τριάδες αντιπροσωπεύεται από πτηνό, όπως στη χριστιανική αγία τριάδα.[Βράχμα= δημιουργός, Βισνού =προστάτης, Σίβα = καταστροφέας.- Ο Ώρος  έχει κεφάλι γερακιού. Η Σεμίραμις αντιπροσωπεύεται από περιστέρι, ιερό πτηνό των θεαινών του έρωτα. Την ιερότητα του περιστεριού φανερώνουν  μύθοι όπως π.χ. ότι από τη Θήβα της Αιγύπτου ένα περιστέρι πήγε στη Λιβύη, όπου χτίστηκε  ναός του ΄Αμμωνα-Δία και ένα στη Δωδώνη, όπου ιδρύθηκε μαντείο. Περιστέρια έφερναν στο Δία αμβροσία. Οι ιέρειες στη Δωδώνη ονομάζονταν πελειάδες (περιστερές). Και στο έπος Γκιλγκαμές ο Ουτναπιστήμ την 7^η μέρα μετά τον κατακλυσμό απόλυσε ένα περιστέρι, όπως ο Νώε].  Γύρω από κάθε πρόσωπο της Αγίας Τριάδας έχει αναπτυχθεί μια δυσνόητη, προβληματική θεολογία, π.χ. ο Μ. Βασίλειος γράφει: «Εἰκὼν μὲν Θεοῦ Χριστὸς,… εἰκὼν δὲ Υἱοῦ τὸ Πνεῦμα» (Μ. Βασιλείου, Προς Ευνόμιον, Λόγος Ε΄). Αν τα τρία θεϊκά πρόσωπα παρουσιάζουν την ίδια εικόνα, θα έπρεπε να είναι ή ανθρωπόμορφα, όπως ο Χριστός ή  πτηνόμορφα σαν το περιστέρι- Άγ. Πνεύμα. Το Τριαδικό δόγμα είναι πρότυπο ολοκληρωτικού καθεστώτος. Πρόσωπα ισοπεδωμένα  και εκουσίως υποταγμένα στο θέλημα του ενός. Απάρνηση κάθε ελευθερίας. Κατάργηση του προσωπικού απορρήτου. Αυτό το μοντέλο εντυπώνεται στο μυαλό των πιστών από τη βρεφική ηλικία και επιβάλλεται ο ενιαίος τρόπος σκέψης και η προσήλωση σε ανούσια «καθήκοντα», όπως η στερεότυπη απαγγελία προσευχών. Οι πιστοί πείθονται να θεωρούν τη μέχρι θανάτου υπακοή ως υπέρτατη αρετή και τον κάθε τύραννο ως αντιπρόσωπο του θεού. Το δόγμα της αθάνατης ψυχής πέρασε στο χριστιανισμό από τις αρχαίες θρησκείες της Ανατολής, φιλτραρισμένο μέσα από την Πλατωνική φιλοσοφία. Η Εκκλησία ονόμασε ψυχή ένα προϊόν της σωματικής λειτουργίας, τη δραστηριότητα της φαιάς ουσίας του εγκεφάλου. Κατηγόρησε το σώμα ως υπεύθυνο για τις αμαρτωλές πράξεις και έθεσε ως υπέρτατο στόχο τη σωτηρία της ψυχής για την οποία πρέπει να θυσιάζει ο πιστός  ό,τι πολυτιμότερο έχει, περιουσία, φίλους, οικογένεια,  ζωή … "τον κόσμο όλο". Το τίποτε απόκτησε στο χριστιανισμό μεγαλύτερη σημασία από το παν. Επιτρέπεται ο πιστός να  προκαλέσει κακό σε άλλους με το πρόσχημα ότι το κάνει για να σώσει τις ψυχές τους. Οι Ισπανοί στο Μεξικό και το Περού βάφτιζαν βρέφη Ινδιάνων και  μετά συνέτριβαν τα κεφάλια τους, για να τα στείλουν στον Παράδεισο. Ο φόβος της αμαρτίας και του κολασμού της ψυχής γίνεται αιτία σαδισμού, μαζοχισμού και βλακείας. Εξαιτίας του εγκωμιάστηκε ο σωματικός πόνος και θεωρήθηκε εισιτήριο για τον παράδεισο.  Το δόγμα της Κόλασης θεσπίζει άπειρο χρόνο τιμωρίας για πράξη χρονικά πεπερασμένη. Το δόγμα της Άφεσης συγχωρεί τα χειρότερα εγκλήματα  με μια απλή δήλωση μετανοίας του ενόχου χωρίς τη σύμφωνη γνώμη  του θύματος. Το δόγμα της μεταστοιχείωσης του άρτου και του οίνου σε σώμα και αίμα Χριστού, που προσφέρεται για βρώση και πόση έρχεται σε αντίθεση με τον  ιουδαϊκό νόμο που απαγορεύει  με ποινή θανάτου τη βρώση αίματος  (Γέν. θ 4, Λευιτ. γ΄17).  Η Εκκλησία διδάσκει  ότι το κρασί και το ψωμί, κατά τη θεία ευχαριστία, μετατρέπεται σε αίμα και σώμα του γιου μιας παρθένας, που ήταν θεός και άνθρωπος και σταυρώθηκε για να μας σώσει από το θάνατο  που ο ίδιος μας καταδίκασε. Το μυστήριο αυτό  σύμφωνα με τα 3 ευαγγέλια (Ματθ. κστ΄ 26-29, Μαρκ. ιδ΄22-25, Λουκά κβ΄17-20) θεσπίστηκε στο πασχαλινό Μυστικό Δείπνο του Ιησού με τους μαθητές του. Το ψωμί που έφαγαν τότε ήταν άζυμο (αντίθετα από το χριστιανικό πρόσφορο). Ο Χριστός θεωρείται  θεάνθρωπος, όμως ονομάζεται αμνός (αρσενικό πρόβατο) και μόσχος (μοσχάρι) -δάνειο από τα Μυστήρια του Μίθρα και του φρυγικού Άτη, στα οποία θυσιαζόταν ταύρος και ακολουθούσε μετάληψη του σώματος και αίματός του-. Μετάληψη με θείο σώμα και αίμα γινόταν επίσης στα Κορυβαντικά και  τα Ορφικά μυστήρια με οινοποσία και ωμοφαγία ταύρου που συμβόλιζε το Διόνυσο-Ζαγρέα. Κατά την τέλεση του χριστιανικού μυστηρίου γίνεται ανθρωποθυσία και ζωοθυσία  με συμβολική χρήση  κρασιού και  ψωμιού. Ο Λέων Τολστόι (1828-1910) στο μυθιστόρημα «Ανάσταση»  αποκαλεί την  ευχή της Μετάληψης «ανόητη, φλύαρη και βλάσφημη μαγγανεία» και το μυστήριο απλό έθιμο και όχι θαυματουργική μεταστοιχείωση, για την οποία δεν είναι σίγουροι και οι ίδιοι οι ιερείς, εφόσον τα υλικά (κρασί και ψωμί) παραμένουν αμετάβλητα: «Είναι εξοργιστική βλασφημία να χρησιμοποιούν οι ιερείς όλα τα μέσα εξαπάτησης για να πείσουν πως όταν μουσκεύεις ψωμί στο κρασί με ορισμένο τρόπο μουρμουρίζοντας κάποια λόγια,  σ’ αυτά τα ψίχουλα κατεβαίνει  ο θεός και, αν πιει κάποιος μια γουλιά από αυτό το κρασί, θα χαθούν οι αμαρτίες του κι αν κάποιος φάει μια μπουκιά απ’ αυτό το ψωμί, θα έχει καλλίτερη τύχη στον άλλο κόσμο κι ο θεός θα μπει μέσα του». Ο Τολστόι απέρριπτε τα «μαγικά» μυστήρια και την ειδωλολατρική αγία τριάδα. Αντιλαμβανόταν το θεό ως «πνεύμα και πηγή των πάντων» και  θεωρούσε «μέγιστη βλασφημία» να λατρεύουμε το  Χριστό σαν θεό. Από τα  ευαγγέλια προκύπτει ότι ο Χριστός δεν είναι μοναδικός υιός του θεού, εφόσον όλοι οι δίκαιοι «υιοί θεού κληθήσονται». Σοφοί που σκέφτονταν παρόμοια πολεμήθηκαν λυσσαλέα (Ωριγένης, Άρειος, Νεστόριος, επιστήμονες του Διαφωτισμού) Ο Τολστόι, που εργάστηκε για μια κοινωνία δικαιοσύνης και αλληλεγγύης, ελευθέρωσε δούλους, έφτιαξε σχολεία για τα παιδιά των μουζίκων, κληροδότησε τη γη του σε αγρότες, τάχθηκε κατά της θανατικής ποινής, της εκμετάλλευσης και της πολυτέλειας, είπε: «την ώρα που παιδιά αργοπεθαίνουν από υποσιτισμό, χτίζονται ανόητοι και άχρηστοι οίκοι … Ο Ιησούς… απαγόρευε στους ανθρώπους να παριστάνουν τους δασκάλους, απαγόρευε τις προσευχές στους ναούς και πρέσβευε την ατομική προσευχή, απαγόρευε τους ίδιους τους ναούς.» («Ανάσταση», σελ. 129. Στην ίδια σελίδα κατακρίνει τους χρυσοποίκιλτους σταυρούς, που φορούν οι ιερείς, ενώ συνάνθρωποί τους στερούνται τα στοιχειώδη). Το 1901 η ρωσική Ιερά Σύνοδος τον αναθεμάτισε.   Το δόγμα για το αναλλοίωτο των ειδών διδάσκει ότι τα έμβια είδη παραμένουν ίδια μέσα στο χρόνο, όπως τα έπλασε ο θεός εξ αρχής. Αυτό δεν ισχύει, αφού όλα αλλάζουν διαρκώς, όπως παρατήρησε πριν από αιώνες  ο Ηράκλειτος: «Τα πάντα ρει, πάντα χωρεί και ουδέν μένει». «Ποταμώ γαρ ουκ έστιν εμβήναι δις τω αυτώ… ουδέ θνητής ουσίας δις άψασθαι» (δεν μπορούμε να μπούμε δυο φορές στον ίδιο ποταμό ούτε ν’ αγγίξουμε δυο φορές την ίδια θνητή ουσία). Το ποτάμι διαρκώς ανανεώνεται ρέοντας. Το σώμα συνεχώς μεταβάλλεται με την αντικατάσταση των κυττάρων του. Η ύλη  «οξύτητι και τάχει μεταβολής σκίδνυσι και πάλιν συνάγει (…) άμα συνίσταται και απολείπει και πρόσεισι και άπεισι» (σκορπίζεται και μαζεύεται με την οξύτητα και ταχύτητα της μεταβολής, εμφανίζεται και χάνεται ταυτόχρονα, πλησιάζει και απομακρύνεται).  Χαοτικές δυνάμεις δημιουργούν σχήματα, όπως τα Φράκταλ του Μπενουά Μάντελμπροτ. Από το χάος προκύπτει  τάξη κι από την αέναη επανάληψη το χάος. Μικρή αιτία προκαλεί εντυπωσιακά αποτελέσματα, όπως στη θεωρία του Έντουαρντ Λόρεντζ το πέταγμα μιας  πεταλούδας στο Χονγκ Κογκ δημιουργεί καταιγίδα στη Ν. Υόρκη. Ασήμαντες ενέργειες δημιουργούν δομές. Όλα αλλάζουν ακολουθώντας την αρχή της μετάπτωσης. Το δόγμα του αναλλοίωτου δεν εξηγεί πώς προέκυψε η ποικιλία των  φυλών ούτε γιατί έχει το ανθρώπινο είδος 98% ίδιο γενετικό υλικό με τους χιμπαντζήδες. Ο Δαρβίνος ανακάλυψε την προέλευση της ποικιλίας των ειδών από κοινούς προγόνους χάρη  στην εξέλιξη και τη φυσική επιλογή με την επικράτηση των οργανισμών που είναι ικανοί να προσαρμοστούν στις αλλαγές του περιβάλλοντος. Η διαδικασία που οδήγησε από το πρώτο πολύπλοκο μόριο στον χόμο σάπιενς κράτησε δισεκατομμύρια χρόνια. Το γονίδιο ΑRHGAP11B καθόρισε το μέγεθος, την πολυπλοκότητα και τον πολλαπλασιασμό των νευρώνων στο νεοφλοιό, περιοχή του εγκεφάλου ζωτική για τη γλώσσα, τη λογική και την αισθητηριακή αντίληψη και βοήθησε τον ανθρώπινο εγκέφαλο να τριπλασιαστεί τα τελευταία 7 εκατομ. χρόνια και να φθάσει σε όγκο περ.1300 κυβ. εκ. με  85-100 δισεκατομμύρια νευρώνες, ενώ ο εγκέφαλος του χόμο ερέκτους, που έζησε πριν 1,8 εκ. χρόνια, είχε το μισό μέγεθος... ελευθερία βούλησης  «Μέσα στον κόσμο της αυστηρής αιτιοκρατίας ο άνθρωπος απατάται, αν νομίζει ότι είναι ελεύθερος» (Βαρούχ Σπινόζα). Νεύτων και Αϊνστάιν θεωρούσαν ψευδαίσθηση την ελεύθερη βούληση. Ο Αϊνστάιν έγραψε: «Ο Χένρι Φορντ το ονομάζει εσωτερική φωνή, ο Σωκράτης δαιμόνιο, ο καθένας βρίσκει  δική του εξήγηση για το γεγονός ότι η ανθρώπινη βούληση δεν είναι ελεύθερη. Η αρχή και το τέλος, τα πάντα  καθορίζονται από δυνάμεις πέρα από τον έλεγχό μας κι αυτό ισχύει για όλα, από τα μυρμήγκια ως τα άστρα. Άνθρωποι, φυτά και κοσμική σκόνη, όλα χορεύουν στον ίδιο μυστηριώδη χρόνο, στον τόνο που ορίζει από μακριά κάποιος αόρατος οργανοπαίκτης» (Μ. Κάκου, Παράλληλοι Κόσμοι,σ.204). Υποσυνείδητο και ασυνείδητο είναι η κερκόπορτα απ’ όπου εισβάλλουν  επιρροές που ακυρώνουν την ελεύθερη βούληση. Τα εγωιστικά γονίδια καθορίζουν τη συμπεριφορά (Ρ. Ντόκινς). «Δεν είμαστε ελεύθεροι, δηλ. ανεπηρέαστοι στις επιλογές μας. Δεν υπάρχει ελεύθερη βούληση ή παρεπόμενη ηθική ευθύνη. Κάποιοι είμαστε ελεύθεροι στο ότι οι επιλογές μας είναι σύμφωνες με τις επιθυμίες μας» (Τεντ Χόντεριχ, βρετανός καθηγ. Φιλοσοφίας, «Πόσο ελεύθερος είσαι;»).  "Δεν έχεις ελεύθερη βούληση. Ο εγκέφαλος θα πάρει την απόφαση... κι αυτός ο εγκέφαλος έχει λαξευτεί, έχει κοίτες σαν τον ποταμό, μέσα από τις οποίες περνά η συνείδησή σου η οποία είναι στριμωγμένη και δεν υπάρχει ένα κομμάτι να μπει η ελεύθερη βούληση και να κάνεις το αντίθετο" (Δρ Γ. Παξινός, χαρτογράφος του ανθρ. εγκεφάλου, καθηγ. Ιατρικής). Δόγμα της μετά θάνατο ζωής: Αν η θρησκεία χρησιμοποιεί βία για να επικρατήσει, η υπόσχεση της αιώνιας ζωής γίνεται όπλο μαζικής εξόντωσης των «απίστων» και ναρκωτικό των πιστών. Ποιος τολμά, αν περιστοιχίζεται από φανατικούς, να διαψεύσει τα ιερά κείμενα που τάζουν παραδείσους σ’ εκείνους που θυσιάζουν ζωές στο όνομα του θεού τους και κολάσεις για τους απίστους; Και μόνο η αμφιβολία για την αλήθεια των δογμάτων ισοδυναμεί με απιστία, θανάσιμο αμάρτημα και κολάσιμο. Δεν πάει να είσαι ο καλύτερος άνθρωπος του κόσμου; Δεν πιστεύεις; Θα κολαστείς. Κι αν είσαι ο χειρότερος κακούργος, αλλά πιστεύεις, όλα σου συγχωρούνται. Αν κάποιος κάνει τη λογική σκέψη ότι εδώ τελειώνουν όλα, ο φόβος του φανατισμένου όχλου μπορεί να τον κρατά σιωπηλό, αλλά δεν θα παρασυρθεί από γελοίες υποσχέσεις που κάνουν τους ανόητους να γίνονται «μάρτυρες» προσδοκώντας μεταθανάτιες αμοιβές. Αν σέβεσαι τη δική σου ζωή, θα σεβαστείς και τη ζωή των συνανθρώπων σου κι αυτό θα κάνει τον κόσμο ασφαλέστερο.