Η επίδραση της Θρησκείας στο μυαλό

Θρησκευτικά βιώματα και εγκέφαλος

Κάθε θρησκεία επιδρά στο μυαλό αλλάζοντας τη συμπεριφορά του ατόμου. Βίαιες θρησκείες προκαλούν βίαιες συμπεριφορές (ανθρωποθυσίες, τρομοκρατικές επιθέσεις, ακρωτηριασμούς γεννητικών οργάνων κ.λπ.). Μπορούν επίσης να προκαλέσουν παραισθήσεις, εκστάσεις, ιδεοληψίες (ανεπιθύμητες βασανιστικές σκέψεις, νευρώσεις).

Η θρησκευτικότητα παράγεται στον εγκέφαλο και είναι εξελικτικό παράγωγο. Ανιχνεύεται από τη Νευροθεολογία (γνωστική επιστήμη της θρησκείας). Ερευνητές της Ομοσπονδιακής Πολυτεχνικής Σχολής Λοζάνης, σε δημοσίευσή τους στο περιοδικό Current Biology γράφουν  ότι η απώλεια επαφής με την πραγματικότητα λόγω υπερβολικής σωματικής καταπόνησης, ασθένειας ή στρες προκαλεί θρησκευτικές εμπειρίες. Επιδρώντας σε 3 περιοχές του εγκεφάλου που μπλέκονται στην επίγνωση του εαυτού, την κίνηση και την αντίληψη του χώρου, κατόρθωσαν να δώσουν σε 48 εθελοντές, υγιείς νοητικά, την εντύπωση παρουσίας φαντασμάτων που τους άγγιζαν. Συμπέραναν λοιπόν ότι ο νους  κάτω από ορισμένες συνθήκες μπορεί να αντιληφθεί την εικόνα του σώματος ως ξένη παρουσία, άγγελο ή φάντασμα. Σχετικό παράδειγμα είναι οι ψευδαισθήσεις που έχουν συχνά ορειβάτες σε υψόμετρο άνω των 6000 μ., λόγω σωματικής και νοητικής πίεσης. Αιτίες όπως επιληψία, σχιζοφρένεια, ημικρανίες, εγκεφαλικές βλάβες... δημιουργούν σύγχυση του νου, ώστε να μην ερμηνεύει σωστά τα σήματα που δέχεται. Επόμενο είναι οι ιδρυτές των θρησκειών να οφείλουν τις μεταφυσικές εμπειρίες τους σε παράγοντες που επηρεάζουν τη νοητική λειτουργία. Τα θρησκευτικά βιβλία είναι  επικίνδυνα για την ψυχική υγεία. Πίσω από την υποκριτική ηθικολογία τους κρύβουν φασιστικές ιδέες. Ενοχοποιούν την ελεύθερη σκέψη, απαγορεύουν την κριτική και την αμφισβήτηση, τρομοκρατούν με σατανικούς μύθους και ψεύδη.  Εξυμνούν τη φτώχεια, τη δυστυχία, την ηλιθιότητα, τη δουλοπρέπεια, την οπισθοδρομικότητα. Καταδικάζουν το γέλιο, την ψυχαγωγία, τις νέες ιδέες, την πρόοδο. Αντιμετωπίζουν το σώμα σαν κάτι το αμαρτωλό, που πρέπει να πολεμηθεί με νηστείες και βάσανα εκούσια και ακούσια. Βίοι αγίων, και πατερικές ομιλίες προτρέπουν σε ασιτία και κακομεταχείριση του σώματος –π.χ. κάποιος ερημίτης έπεσε σε λίμνη με διαβρωτικό υγρό και παραμορφώθηκε το πρόσωπό του, για να μη σκανδαλίζει με την ομορφιά του, άλλος έβγαλε τα μάτια του, άλλος έκοψε το δεξί του χέρι, άλλος τα γεννητικά του όργανα κ.λπ. Η εκκλησία μακαρίζει τους πτωχούς τω πνεύματι, που πιστεύουν τέτοιες ανοησίες. Στο «Γεροντικό» υπάρχουν άφθονα δείγματα π.χ. κακόψυχος γέροντας έδειχνε στον υποτακτικό του ένα βόδι και του έλεγε πως είναι σαλιγκάρι και ο υποτακτικός συμφωνούσε, για να μη φανεί εγωιστής! Επί Τουρκοκρατίας  ιεροκήρυκες παρακινούσαν τους χριστιανούς να υπομένουν τη δουλεία για να πάνε στον παράδεισο κι αναθεμάτιζαν τους επαναστάτες. Τέτοιες  επιρροές κάνουν τον πιστό να δέχεται κάθε παραλογισμό χωρίς αντίδραση. Ο κόσμος μας είναι μια γιγάντια συσσώρευση οδύνης που ξεκινά από τα κατώτερα ζωικά είδη τα οποία αλληλοσπαράσσονται για να επιβιώσουν και φτάνει μέχρι τον άνθρωπο. Αυτή την οδύνη επαυξάνει το δόγμα της ενοχής και της τιμωρίας. Ο τιμωρός θεός είναι σατανική εφεύρεση αρχαίων δυναστών. Εναντίον της ορθής σκέψης στρέφεται κι ένα είδος θρησκείας  που ονομάστηκε  κίνημα της Νέας Εποχής κι εμφανίστηκε στο τέλος της δεκαετίας του ’60. Σκοπός του είναι η δημιουργία μιας παγκόσμιας θρησκείας και η επιβολή παγκόσμιας δικτατορίας. Συνδυάζει μαγεία, πανθεϊσμό, αστρολογία, διαλογισμό, κάρμα, τσάκρα, σωματική αύρα κι άλλες παρόμοιες δεισιδαιμονίες και προωθεί αντιεπιστημονικές θεωρίες όπως της σταθερότητας των ειδών που δικαιολογεί τις κοινωνικές ανισότητες. Τα μέσα μαζικής επικοινωνίας με τα ωροσκόπια και τα δημοσιεύματα για δήθεν αρχαία απόκρυφη γνώση δημιουργούν κατάλληλο κλίμα για τη διάδοση της αντιεπιστημονικής σκέψης. Η παγκοσμιοποίηση πάντως είναι ανέφικτη με ειρηνικά μέσα, γιατί κοινωνίες, όπου συνυπάρχουν διαφορετικές θρησκείες, παραδόσεις και κουλτούρες είναι συγκρουσιακές.  ...Αν κάποια θρησκεία ήταν αληθινή… -Θα επικρατούσε χωρίς πολέμους. -Δε θα χρειαζόταν να περάσουν χιλιάδες χρόνια και μια άλλη ζωή,  για να σώσει το ανθρώπινο γένος από τα δεινά. -Δε θα γινόταν ο κόσμος χειρότερος μετά την επικράτησή της. -Δε θα χρειαζόταν επίγειους αντιπροσώπους και μεσίτες. -Τα ιερά βιβλία δε θα είχαν λάθη και ασάφειες και θα ήταν σε όλους κατανοητά, ώστε να μην υπάρχουν παρερμηνείες και αιρέσεις. -Θα είχε τη δύναμη να κάνει τους ανθρώπους ενάρετους χωρίς απειλές και υποσχέσεις. -Θα έδινε αληθινές γνώσεις για τον κόσμο, και τη ζωή. -Δε θα συνεργαζόταν με φαύλες εξουσίες και αιμοσταγείς τυράννους. -Θα καταργούσε τη βία και τη δουλοπρέπεια (προσκυνήματα, χειροφιλήματα ..κλπ). -Θα απαγόρευε την έχθρα προς το σώμα, το αριστούργημα του θεού. -Θα απαγόρευε την τυραννία και την καταπάτηση των δικαιωμάτων όλων των όντων που είναι ακίνδυνα. -Ο θεός της θα ήταν τέλειος, δε θα οργιζόταν, δε θα έκανε καταστροφές για να εκδικηθεί, δε θα ευνοούσε κάποιους περισσότερο από τους άλλους, δε θα έκλεινε τ’ αυτιά του στις φωνές των πονεμένων και κατατρεγμένων. -Θα αποστρεφόταν τις γελοίες τελετές και τις φανταχτερές στολές. -Υπέρτατο σκοπό θα είχε την ευτυχία των ανθρώπων και όλων των πλασμάτων μέσα σ’ ένα κόσμο ειρήνης, χαράς και εύρυθμης λειτουργίας.  Οι θρησκείες που κυριαρχούν στον κόσμο μας δεν έχουν αυτά τα γνωρίσματα. Κάθε άνθρωπος αποδίδει στο θεό γνωρίσματα της δικής του προσωπικότητας. Αν είναι εκδικητικός, τον παρουσιάζει άγριο και απειλητικό. Αν είναι πράος και συγχωρητικός, του δίνει αυτά τα γνωρίσματα. Το ίδιο και οι αγιογράφοι, ακόμα και οι βυζαντινοί που διαπρέπουν στην ξεπατικωτούρα και τη στασιμότητα. Στο πρόσωπο του θεού ή του αγίου που ζωγραφίζουν προσθέτουν άθελά τους κάποιο δικό τους χαρακτηριστικό.  Δεν μπορεί να γίνει αλλιώς, γιατί ο θεός είναι ιδέες που προβάλλουμε από το εσωτερικό μας περιεχόμενο. Γι αυτό  καθρεφτίζεται ο δικός μας ψυχικός κόσμος στο «είδωλο» του θεού που δημιουργούμε είτε με λέξεις είτε με χρώματα.   Αν  μου περιγράφεις ένα θεό αδιάφορο για τα εγκλήματα που συντελούνται στη γη, κουφό στις κραυγές αθώων θυμάτων και πρόθυμο να ρίξει στην πυρά δισεκατομμύρια ανθρώπων, αυτό δείχνει πως είσαι γεμάτος μίσος και σαδισμό, πρόθυμος να δικαιολογήσεις τις κακίες των ισχυρών. Σύγκρινε τη θρησκευτική δεισιδαιμονία, ότι ο θεός στέλνει το κακό για τιμωρία,  με την ανώτερη αντίληψη που εκφράζει ο Ευριπίδης, λέγοντας ότι οι θεοί δεν θέλουν το κακό του ανθρώπου, ούτε του προκαλούν πόνο και θάνατο: «τους δ’ ενθάδ’, αυτούς όντας ανθρωποκτόνους, ες την θεόν το φαύλον αναφέρειν δοκώ. Ουδένα γαρ οίμαι δαιμόνων είναι κακόν.» (Επειδή οι ντόπιοι  είναι φονιάδες, αποδίδουν στους θεούς την κακία τους. Θεωρώ ότι κανένας θεός δεν είναι κακός. «Ιφιγένεια εν Ταύροις», στίχοι 385-390. Ο άνθρωπος είναι ένα ταλαίπωρο ον που προσπαθεί να επιβιώσει και να αναπαραχθεί κρυμμένο πίσω από θεούς και ιδανικά. Κάθε ιδεοληψία που τον τοποθετεί στο κέντρο του σύμπαντος γεννά το φασισμό και την ύβρη.  "Ποτέ οι άνθρωποι δεν κάνουν το κακό τόσο απόλυτα και με τόση χαρά, όσο όταν το κάνουν από θρησκευτικό ζήλο", Μπλαιζ Πασκάλ, Γάλλος μαθηματικός και θεολόγος, 17ος αιώνας.... «Στην πραγματικότητα, πιστεύεις μόνο στον εαυτό σου κι έχεις πίστη μόνο στην αιωνιότητα των επιθυμιών σου. Ο άνθρωπος λάτρεψε τον  εαυτό του από την αρχή της δημιουργίας…Με  τη λέξη “Θεός”  εννοεί τον εαυτό του». (Χαλίλ Γκιμπράν)