Τοτεμικό γεύμα

Το τοτεμικό γεύμα ήταν μέρος του τελετουργικού των θυσιών των  πρωτόγονων ανθρώπων. Η αρχέγονη ορδή είχε αρχηγό τον πατέρα, κυρίαρχο αρσενικό με απόλυτη εξουσία, "θεό" της αγέλης, που παραγκώνιζε τα άλλα αρσενικά. Τα παιδιά επαναστάτησαν εναντίον της πατρικής εξουσίας, σκότωσαν τον πατέρα και τον καταβρόχθισαν για να πάρουν τη δύναμή του. Αυτή ήταν η πρώτη γιορτή του ανθρώπου και το ξεκίνημα της κοινωνικής οργάνωσης, των ηθικών περιορισμών  και της θρησκείας. Η θρησκεία προήλθε από την ενοχή των γιων που θέλησαν να κατευνάσουν τις τύψεις τους για τη δολοφονία του πατέρα με την εκ των υστέρων υπακοή και λατρεία. Ο φόνος του πατέρα ήταν το προπατορικό αμάρτημα που μνημονεύουν οι θρησκείες των πατριαρχικών κοινωνιών και για να ξεπλυθεί απαιτούσε φόνο και αιματοχυσία.  Τη θέση του πατέρα που θυσιάστηκε πήρε το τοτέμ, ιερό ζώο - πρόγονος της φυλής. Απαγορευόταν αυστηρά η θανάτωσή του και μόνο με συλλογική ευθύνη θυσιαζόταν τελετουργικά και τα μέλη της πατριάς έτρωγαν τη σάρκα του και έπιναν το αίμα του. Η πράξη αυτή έγινε τμήμα του τελετουργικού των αρχαίων θρησκειών, που ρίζα τους είναι η λατρεία του πατέρα. Όταν εμφανίστηκε η ατομική ιδιοκτησία, η θυσία θεωρήθηκε ως προσφορά  στο θεό, ενώ στις τοτεμικές κοινωνίες το ιερό σφάγιο αντιπροσώπευε το θεό-πατέρα. Το πρότυπο του πατέρα αναβίωσε μέσω της θεοποίησης ατόμων που ξεχώρισαν για την ευεργετική δράση τους. Η οικογένεια ήταν ανασύσταση της πρωτόγονης ορδής και έδωσε στον πατέρα ξανά τα πρώτα του δικαιώματα. Η ιδέα ότι ένας άνθρωπος μπορούσε να γίνει θεός και ένας θεός μπορούσε να πεθάνει ήταν αποδεκτή κατά την  αρχαιότητα. Στο χριστιανικό μύθο ο θεός είναι καθ’ ομοίωσιν του πατέρα, γι αυτό οι ευσεβείς τον προσφωνούν  «πάτερ ημών». Ο γιος του –θεός ομοούσιος με τον πατέρα- θυσιάζεται εκ μέρους των «αδελφών» του για να ξεπλύνει το προπατορικό αμάρτημα και προσφέρει στους πιστούς τοτεμικό γεύμα από σάρκα και αίμα θεού. Η βασιλεία του υιού αντικατέστησε τη βασιλεία του πατρός, όπως οι πατριαρχικές κοινωνίες διαδέχθηκαν την αρχέγονη πατρική ορδή, διατηρώντας τη λατρεία και το σεβασμό προς τον πατέρα  (Φρόυντ, Τοτέμ και Ταμπού).