Ο εγκέφαλος μας εξαπατά; Θρησκευτικά βιώματα και εγκέφαλος.

Κυβερνήτης του σώματος είναι ο εγκέφαλος. Με τη βοήθειά του κρίνουμε, συγκρίνουμε, συμπεραίνουμε και αποφασίζουμε για το κάθε τι που μας αφορά. Αν δεν είχε εξελιχθεί από την εποχή των σπηλαίων μέχρι σήμερα, θα πιστεύαμε ακόμη στα παραμύθια των προγόνων μας για τα φυσικά φαινόμενα και τον κόσμο που ζούμε. Κάποιοι όμως υποστηρίζουν ότι μας εξαπατά. Όλα γύρω μας, λένε, δεν έχουν απόλυτη ύπαρξη. Ο νομπελίστας ερευνητής του εγκεφάλου Roger Sperry γράφει ότι πριν το σχηματισμό του εγκεφάλου δεν υπήρχε χρώμα και ήχος στο Σύμπαν ούτε αρώματα ούτε γεύσεις ούτε καν ελάχιστα άλλα αισθητηριακά ερεθίσματα. Πριν από τον εγκέφαλο το Σύμπαν ήταν απαλλαγμένο από πόνο και αγωνία…  Έστω ότι έτσι έχουν τα πράγματα. Και πάλι δεν μπορούμε να αρνηθούμε τη φύση μας. Είμαστε φτιαγμένοι για να λειτουργούμε με τη σκέψη. Αν την αρνηθούμε, ακρωτηριάζουμε τον εαυτό μας, χαλάμε την πυξίδα που μας προσανατολίζει μέσα στον ωκεανό ενέργειας που ζούμε, αυτοκαταστρεφόμαστε. Αφού η φύση μας πρόσφερε αυτό το εργαλείο, καθήκον μας είναι να το τελειοποιούμε και όχι να το αχρηστεύουμε και να το πετάμε. Η φύση όλα τα κατευθύνει προς το συμφέρον του συνόλου. Μας εξέλιξε για να συνεργαζόμαστε, να γίνουμε ο νους και η καρδιά της,  μας δίνει το δικαίωμα να διεισδύσουμε στα μυστικά της, να την κατανοήσουμε και να δραστηριοποιηθούμε σωστά. Αυτό είναι το όπλο μας στον αγώνα επιβίωσης και προόδου. Γι αυτό πρέπει να καλλιεργούμε τη σκέψη μας και όχι να τη νεκρώνουμε με στείρους διαλογισμούς, επιτρέποντας σε άλλους να σκέφτονται για μας και προδίδοντας το πολύτιμο απόκτημα, την ελευθερία της σκέψης. Εξελίσσοντας τη σκέψη μας πλησιάζουμε την αλήθεια, όποια κι αν είναι αυτή. Και η δική μας, η ανθρώπινη αλήθεια είναι ό,τι αντιλαμβανόμαστε και ό,τι μας διδάσκει η πείρα της ζωής μέσα στον κόσμο που μας περιβάλλει είτε είναι υπαρκτός είτε είναι δημιούργημα των αισθήσεών μας. Από τη στιγμή που είμαι πλάσμα της φύσης είναι γελοίο να προσπαθώ να γίνω υπερφυσικό ον. Ο βάτραχος του μύθου ήθελε να γίνει βουβάλι και φούσκωνε - φούσκωνε, ώσπου έσκασε.  Κανείς δεν έχει δικαίωμα να σε κατακρίνει, γιατί δεν μπόρεσες να ξεπεράσεις τη φύση σου. Αυτή που σε δημιούργησε θα φροντίσει για την εξέλιξή σου, εφόσον της είναι αναγκαία, φτάνει να ακολουθείς τους νόμους που χάραξε μέσα σου, τους νόμους της λογικής, που είναι η θεϊκή σου σοφία. 
Θρησκευτικά βιώματα και εγκέφαλος: Ένα χριστιανικό παρακλάδι, οι Πεντηκοστιανοί, θεωρούν τη γλωσσολαλιά, δηλ. την ακατάσχετη φλυαρία σε ακατάληπτη γλώσσα, ως  εκπλήρωση της υπόσχεσης του Χριστού να στείλει στους πιστούς  άγιο Πνεύμα. Αγνοούν ότι το σύμπτωμα αυτό εμφανίζεται σε άτομα με βλάβη στον αριστερό κροταφικό λοβό (αφασία Wernicke). Οι κροταφικοί λοβοί έχουν σχέση με την ακοή και τη γλώσσα, γι αυτό τα άτομα με αυτή την πάθηση δεν καταλαβαίνουν αυτά που ακούν και μιλούν ακαταλαβίστικα. Υπάρχουν πιστοί που περιέρχονται σε κατάσταση έκστασης. Άλλοι αισθάνονται εσωτερική γαλήνη, χαλάρωση και επικοινωνία με το θεό ή το σύμπαν. Ο διαλογισμός, ανατολίτικη πρακτική αυτοσυγκέντρωσης και η προσευχή προκαλούν τέτοιες καταστάσεις κάνοντας να υπολειτουργεί ο άνω κροταφικός λοβός, που μας βοηθά  στον προσανατολισμό μέσα στο χώρο.  Πολλά άτομα που διακρίθηκαν στη θρησκεία τους, όπως ο προφήτης Ιεζεκιήλ, ο απόστολος Παύλος (Κορινθ.Β΄, ιβ΄7), η Ζαν ντ’ Αρκ, ο Μωάμεθ, ο Βούδας κ.α., πάθαιναν επιληψία. Στην αρχαία Ελλάδα ονόμαζαν την επιληψία σεληνιασμό και ιερά νόσο. Και στον υπόλοιπο αρχαίο κόσμο θεωρούσαν τη νόσο αυτή κατάληψη του πάσχοντα από πνεύματα, γι αυτό  προσπαθούσαν να τα διώξουν με εξορκισμούς, όπως έκανε και ο Χριστός. Ο Ιπποκράτης δίδαξε ότι η επιληψία είναι αρρώστια του εγκεφάλου και δεν έχει τίποτε το υπερφυσικό. Πράγματι η επιληψία κροταφικού λοβού (ανεξέλεγκτη λειτουργία νευρώνων στην περιοχή ελέγχου της κίνησης) προκαλεί θρησκευτικά συναισθήματα, εξωσωματικές εμπειρίες και υπεργραφία (γραφή ακατάληπτων κειμένων). Το ίδιο αποτέλεσμα έχει η διέγερση των κροταφικών λοβών από πίεση, άγχος, υπογλυκαιμία, υποξία ... ή με τεχνητό τρόπο, π.χ.  το «κράνος του θεού» του δρ. Μ. Persinger  που το μαγνητικό του πεδίο διεγείρει τους κροταφικούς λοβούς και προξενεί αίσθηση θεϊκής παρουσίας.  Αν όμως αφαιρεθεί μέρος κροταφικού λοβού ή προσβληθεί το άτομο από Αλτσχάιμερ, προκύπτει θρησκευτική αδιαφορία. Είναι ξεκάθαρο πλέον ότι τα θρησκευτικά βιώματα έχουν σχέση με  την κατάσταση του εγκεφάλου και μπορούν να προκληθούν από βλάβη ή ερεθισμό συγκεκριμένων σημείων του.