Αρέσει στο θεό να υποφέρουμε;

Οι ιεροκήρυκες καταφεύγουν στα φώτα της ιατρικής επιστήμης, όταν  αντιμετωπίζουν προβλήματα υγείας, όμως με το κήρυγμά τους διαδίδουν τη διεστραμμένη αντίληψη ότι ο άνθρωπος  αξίζει να πονά και να βασανίζεται, γιατί αυτό αρέσει στο θεό, λες και κουβέντιασαν μαζί του και τους αποκάλυψε τα γούστα του: «όλες οι θλίψεις και τα βάσανα που μας έρχονται ή από έλλειψη δική μας ή από κακία άλλων, λέγονται πως είναι από το Θεό και του Θεού, γιατί θέλει να παθαίνουμε και να βασανιζόμαστε…» (Νικόδημος Αγιορείτης, Αόρατος πόλεμος, κεφ. ΛΘ΄). Αυτό το κήρυγμα, επηρεασμένο από τα σκληρά ήθη μιας άλλης εποχής, κάνει το θεό σαδιστή - εραστή ενοχικών και υποταγμένων πιστών: «Σου ζητώ το μίσος του εαυτού σου για να σου παραδώσω την αγάπη μου», «Πρέπει να είσαι διατεθειμένος και προετοιμασμένος να πάθεις για την αγάπη του όλα τα βάσανα (…) και κάθε σωματική ασθένεια» (Αόρατος Πόλ., 2^ο μέρος, κεφ. Γ). «Όταν …. υποφέρεις από πυρετό ή κρύωμα …ανέβασε το νου σου στο θέλημα του Θεού, στον οποίο φάνηκε ευχάριστο για το καλό σου να υποφέρεις …» (Αόρατος Πόλ., κεφ. ΚΓ΄). Ο θεός έχει την ιδιοτροπία να μαστιγώνει και να κακομεταχειρίζεται αυτούς που αγαπά: «Οὐκ ἤκουσας τῆς Γραφῆς λεγούσης, ὅτι Ὃν ἀγαπᾷ Κύριος, παιδεύει, μαστιγοῖ δὲ πάντα υἱὸν, ὃν παραδέχεται»  (Ι. Χρυσόστομος, Κατά Ιουδαίων, Λόγος 8ος, ζ΄). Θέλει να υποφέρουν οι πιστοί του  και να μην επιθυμούν ανθρώπινη βοήθεια ή θεραπεία:  «ο Θεός για τις κρυφές κρίσεις του ή και για τις αμαρτίες σου δεν θέλει από σένα εκείνα τα καλά που επιθυμείς, αλλά καλύτερα θέλει να σε έχει ταπεινωμένο με την υπομονή. (…) Η απόφαση και η γνώμη σου ας είναι να υποφέρεις ευχάριστα το σταυρό και τη θλίψη, καθώς θέλει ο Κύριος, αποστρεφόμενος κάθε γήινη βοήθεια και καμιά φορά ακόμη και την ουράνια». (Αόρατος πόλεμος, κεφ. ΛΒ΄και Λ). «Να φοβηθείς, αν υπάρχει στην καρδιά σου έστω κι ένας μικρός λογισμός να μη θέλεις να υποφέρεις βασανιστικές αρρώστιες, θανάτους συγγενών, επιδημίες, πείνα,  πολέμους κλπ. Αυτά πρέπει όχι μόνο να τα υποφέρουμε, αλλά και να τα θέλουμε και να τα αγαπάμε, σαν δίκαιη τιμωρία στους παράνομους και σαν αφορμές των αρετών στους καλούς».  «Όταν αρρωσταίνετε να προστρέχετε στο Χριστό, στην κυρία Θεοτόκο και στους αγίους …. κι αν ο θεός σας αφήσει να ταλαιπωρείστε …αυτό συμφέρει την ψυχή σας».(Νικόδημος Αγιορείτης, Λόγος κατά των μαγικών ειδών). «Τό ἐν ταῖς χερσὶ τῶν ἰατρῶν τὴν ἐλπίδα ἔχειν τῆς ἑαυτῶν ὑγείας κτηνῶδες·… μάστιγες ἁμαρτημάτων εἰσὶ τὰ ἀῤῥωστήματα, εἰς ἐπιστροφὴν προσαγόμενα» (Μ. Βασίλειος, Ασκητικόν Μέγα). Ο  αντισημίτης Ιωάννης Χρυσόστομος απαγορεύει να πηγαίνουν οι χριστιανοί σε Ιουδαίους γιατρούς, γιατί –όπως ισχυρίζεται- είναι μάγοι και εχθροί του θεού: «ὅτι εἰ καὶ θεραπεύουσιν ἀληθῶς, βέλτιον ἀποθανεῖν, ἢ τοῖς ἐχθροῖς τοῦ Θεοῦ προσδραμεῖν, καὶ τοῦτον θεραπευθῆναι τὸν τρόπον. (…) κἂν ἴδωμεν ἑαυτούς ποτε ἐν πυρετῷ γενομένους ἀφορήτῳ, ἐκεῖνο πρὸς ἑαυτοὺς εἴπωμεν· Τί δαὶ, εἴ ποθεν ἐπενεχθείσης ἡμῖν κατηγορίας, εἰς δικαστήριον εἰσηνέχθημεν, εἶτα ἀναρτηθέντες κατεξαινόμεθα τὰς πλευρὰς, οὐκ ἀνάγκη ἦν ὑπομεῖναι πάντως καὶ ἀκερδῶς καὶ χωρὶς μισθοῦ τινος; … Ἀλλὰ χαλεπὸς ὁ πυρετός. Ἀλλ' ἀντίστησον τῷ πυρετῷ τὸ τῆς γεέννης πῦρ, ὃ διαφεύξῃ πάντως, ἐὰν ἕλῃ τοῦτον μεθ' ὑπομονῆς ἁπάσης ἐνεγκεῖν·» [ερμηνεία: «ακόμα κι αν θεραπεύουν αληθινά οι Ιουδαίοι γιατροί, είναι καλύτερα να πεθάνεις παρά να καταφύγεις στη βοήθεια των εχθρών του θεού και να θεραπευτείς με αυτόν τον τρόπο. (…) κι αν κάποτε μας συμβεί αφόρητος πυρετός, ας πούμε στον εαυτό μας: -Άραγε, αν κάποιος μας κατηγορούσε στο δικαστήριο και καταδικαζόμασταν να κρεμαστούμε και να μας γδάρουν τα πλευρά, δεν θ’ αναγκαζόμασταν να υπομείνουμε και μάλιστα χωρίς κέρδος; … Μα είναι ανυπόφορος ο πυρετός. Αλλά σύγκρινε τον πυρετό με τη φωτιά της κόλασης που  θα την αποφύγεις, αν διαλέξεις να  υποφέρεις (τον πυρετό) με κάθε υπομονή»  (Ι. Χρυσόστομος, Κατά Ιουδαίων, Λόγος 8ος, ε΄-ζ΄). Αυτοί οι ισχυρισμοί που συναντούμε σε πατερικά κείμενα έρχονται σε αντίθεση με τα θαύματα ίασης που αποδίδονται στο Χριστό και τους Αγίους, στα οποία χρωστά η Εκκλησία την προσηλυτιστική της δύναμης. Οι πάσχοντες και οι οικείοι τους γαντζώνονται από την παραμικρή ελπίδα θεραπείας, όσο παράλογη κι αν είναι.  Με αυτήν την ελπίδα ο όχλος ακολουθούσε τον Ιησού, όπως γράφει ο Ματθαίος: «προσήλθον αυτώ όχλοι πολλοί έχοντες μεθ’ εαυτών χωλούς, τυφλούς, κωφούς, κυλλούς (με παράλυτα χέρια) και ετέρους πολλούς…» (Ματθ. ιε΄ 30). Χριστιανισμός χωρίς θαύματα θα ήταν αγκίστρι χωρίς δόλωμα. Γιατί όμως οι "πατέρες" έγιναν υμνητές της αρρώστιας και των βασάνων; Έπρεπε να δικαιολογήσουν την ανικανότητά τους να θεραπεύουν  αρρώστους και να κατευνάζουν τα πλήθη που απαιτούσαν θαυματουργικές ιάσεις. Αλλά δεν δυσκολεύονταν να επινοούν φανταστικά θαύματα, για να κρατούν ζωντανή την ελπίδα. Για να απαλλάξουν το θεό από την ευθύνη της αποτυχίας ίασης απέδιδαν τις αρρώστιες σε αμαρτίες ή σε «άγνωστες βουλές του Κυρίου». Καθιστούσαν έτσι τους ασθενείς και τους οικείους τους υπαίτιους για την αρρώστια που τους βασάνιζε ή τους έπειθαν ότι ο θεός τους δοκιμάζει, για να προκόψουν στην αρετή και να κερδίσουν τον παράδεισο. Για να υπομένουν μάλιστα τους πόνους, τούς έφερναν παράδειγμα τα πάθη του Χριστού και τους προέτρεπαν να τα μιμηθούν. Παλαιότερα τέτοια επιχειρήματα    προκαλούσαν εκδηλώσεις όπως του Γρηγορίου του θεολόγου που απειλεί το σώμα του να το κάνει πιο ακίνδυνο από τους νεκρούς λυγίζοντάς το και πληγώνοντάς το (Κατά σαρκός Έπη). Ευτυχώς, πέρασε πια η εποχή που οι χριστιανοί αυτοευνουχίζονταν  και αυτοκτονούσαν με άσκοπη σωματική καταπόνηση και ασιτία ή εμπιστεύονταν περισσότερο τους παπάδες από τους γιατρούς. Εν τούτοις, η δίψα για θαύματα παραμένει έντονη και προκαλεί κοσμοσυρροή μπροστά σε ιερά λείψανα, προσκυνήματα  και «θαυματουργές» εικόνες, αποκαλύπτοντας πόσο βαθιά ριζωμένη είναι η  δεισιδαιμονία.