Ψευδαίσθηση παντοδυναμίας

Ένα γνωμικό λέει: «δεν υπάρχει δεν μπορώ, αλλά δεν θέλω», εννοώντας πως μπορούμε να πετύχουμε ό,τι θέλουμε, φτάνει να προσπαθήσουμε με όλες μας τις δυνάμεις. Το γνωμικό είναι παραπλανητικό, γιατί ισχύει μόνο για συγκεκριμένα πράγματα, εφικτά σε συγκεκριμένα άτομα. Όλοι οι άνθρωποι δεν έχουν τις ίδιες ικανότητες και δυνατότητες, ώστε να κατορθώνουν την πραγματοποίηση των στόχων τους. Μπορεί οι επιστήμες να προοδεύουν με αλματώδη ρυθμό, βοηθώντας την επίτευξη δύσκολων στόχων, υπάρχουν όμως άνθρωποι καταδικασμένοι να μην έχουν πρόσβαση στα επιστημονικά επιτεύγματα. Μπορεί επίσης να μη διαθέτουν από γεννησιμιού τους ευφυΐα ή άλλα σωματικά προτερήματα που βοηθούν σε επίτευξη στόχων. Όλοι άλλωστε οι στόχοι δεν είναι εφικτοί. Υπάρχουν και ανέφικτοι, καταδικασμένοι να μείνουν απραγματοποίητοι, όπως π.χ. το όνειρο του ανθρώπου να κατακτήσει τη βιολογική αθανασία, το όνειρο ν’ αλλάξει την πορεία του κόσμου προς την καταστροφή, να ξεριζώσει το κακό από την ανθρωπότητα, έτσι ώστε όλοι αβίαστα να κάνουν το καλό. Να επικρατήσει παντού ειρήνη, ενότητα και συνεργασία. Να γίνουν όλοι προστάτες του περιβάλλοντος. Να σέβονται τα άλλα ζωικά είδη … και άλλες παρόμοιες ουτοπικές  επιθυμίες που μόνο στο χώρο της φαντασίας μπορούν να υλοποιηθούν. Επομένως το γενικό και το απόλυτο που εκφράζουν τέτοιου είδους ρητά καλό είναι να αποφεύγεται, γιατί δίνουν στον άνθρωπο μια απατηλή εικόνα για τις δυνάμεις του και μια ψευδαίσθηση παντοδυναμίας, που η ζωή με τα απρόοπτά της διαλύει σαν σαπουνόφουσκα. Τα χριστιανικά τραγουδάκια του είδους «Θέλω, μπορώ, προχωρώ, καινούριο κόσμο να κτίσω/ κι όποιο εμπόδιο κι αν βρω , θέλω, μπορώ να νικήσω…»  μόνο τους κατόρθωμα έχουν την ενίσχυση της θρησκευτικής αλαζονείας. Κατά τα άλλα ούτε  η θέληση που πηγάζει από θρησκευτικά φρονήματα δεν έχει δημιουργήσει κάτι το βιώσιμο. Πολλοί άνθρωποι έζησαν με στόχο τη βελτίωση του κόσμου και τη σωτηρία του από διάφορα δεινά. Ξόδεψαν ζωές και περιουσίες, για να το πετύχουν. Απόκτησαν πολλούς οπαδούς. Το αποτέλεσμα όμως δεν είναι ανάλογο των προσδοκιών. Στον κόσμο εξακολουθεί να υπάρχει αδικία, εκμετάλλευση, κακία και πόλεμος. Άλλοι πάλι καμαρώνουν για τη δύναμη της θέλησής τους που τους εξασφάλισε, πτυχία, υψηλές θέσεις, περιουσίες, αυτοκρατορίες…. Είναι όμως ανίσχυροι μπροστά στην αρρώστια, τις φυσικές καταστροφές και το θάνατο. Η μοίρα είναι τυφλή, κουφή και ασυγκίνητη. Το σύμπαν ειρωνεύεται την ανθρώπινη αλαζονεία και διαλύει τις ψευδαισθήσεις. Μας ρίχνει στα αζήτητα μαζί με τα όνειρα και τις φιλοδοξίες μας, αποδεικνύοντας ότι η ανθρώπινη θέληση δεν μπορεί να νικήσει τους φυσικούς νόμους, κυρίως εκείνον της εντροπίας, που με μαθηματική ακρίβεια μας οδηγεί στο χάος.