Εκκλησία και Κράτος

Το ιουδαϊκό ιερατείο είχε καθοριστικό ρόλο στις κρατικές υποθέσεις του αρχαίου Ισραήλ. Αυτό έχριε τους βασιλείς και καθοδηγούσε την πολιτική τους. Εκείνοι που δοκίμασαν να αμφισβητήσουν την εξουσία του το πλήρωσαν ακριβά όχι μόνο οι ίδιοι, αλλά και οι απόγονοί τους. Ο χριστιανισμός εγκολπώθηκε αυτήν την ιδέα και την εφάρμοσε από τότε που έγινε επίσημη θρησκεία στο Βυζαντινό κράτος. Πριν από τη χριστιανική εποχή υπήρξαν τολμηροί άνθρωποι που εναντιώθηκαν στην επέμβαση του ιερατείου στα κρατικά ζητήματα, π.χ. οι επικούρειοι φιλόσοφοι που αντιπαθούσαν τις θρησκευτικές δεισιδαιμονίες, όπως ο Λουκρήτιος (100-55 π.Χ.). Η αντίθεση στην καθοδήγηση του κράτους από την εκκλησία εντάθηκε από το 17^ο αιώνα και μετά στη Γαλλία και την Αγγλία.  Φιλόσοφοι  όπως ο Τόμας Χομπς (1588-1679, «Περί του πολίτη»),  υποστήριξαν ότι δεν είναι λογικό να κυβερνά η εκκλησία το κράτος, αλλά να είναι υποταγμένη σ’ αυτό. Η άποψη αυτή ενισχύθηκε με τον κλονισμό της παπικής παντοδυναμίας και τη διάβρωση της αξιοπιστίας των θρησκευτικών κηρυγμάτων. Στην τουρκοκρατούμενη Ελλάδα η Εκκλησία είχε καθήκοντα φοροεισπράκτορα και αστυφύλακα του σουλτάνου. Μετά την απελευθέρωση και μέχρι σήμερα οι εκκλησιαστικές παρεμβάσεις σε κρατικά ζητήματα είναι κάτι το συνηθισμένο. Οι πολιτικοί, θρησκευόμενοι και άθεοι, φοβούνται να δυσαρεστήσουν την Εκκλησία, γιατί είναι μεγάλη δεξαμενή ψήφων. Έτσι  Εκκλησία και Κράτος δεν πρόκειται να χωρίσουν τα τσανάκια τους όσο οι εκπρόσωποί τους έχουν αμοιβαία οφέλη.