Η ατέλεια του κόσμου μας

   «Ένας από τους βασικούς συμπαντικούς κανόνες είναι ότι τίποτα δεν είναι τέλειο. Η τελειότητα απλά δεν υπάρχει… Αν δεν υπήρχαν ατέλειες, ούτε σεις ούτε εγώ θα βρισκόμασταν εδώ» (Στίβεν Χόκινγκ).

«Ο κόσμος μπορεί να είναι η άτσαλη ζωγραφιά ενός θεού-παιδιού, που την παράτησε μισοτελειωμένη, ντροπιασμένος για το χάλι της. Το έργο ενός κατώτερου θεού που λοιδορείται από τους ανώτερους. Το συγκεχυμένο δημιούργημα μιας εσχατόγηρης και απόμαχης θεότητας, που σήμερα είναι νεκρή». «Είναι σκληρό να είμαστε τοποθετημένοι σ' έναν κόσμο γεμάτο ελλείψεις και ανάγκες, όπου σχεδόν κάθε ον και στοιχείο είναι εχθρός μας ή μας αρνείται τη συμπαράστασή του και επιπλέον να πρέπει να παλέψουμε και με τον ίδιο μας το χαρακτήρα».  «Αυτό που είναι ωφέλιμο γίνεται συχνά βλαβερό με την υπερβολή ή την έλλειψή του. Κοιτάξτε γύρω σας. Τι απέραντη πληθώρα όντων έμψυχων, οργανωμένων, νοημόνων και δρώντων. Αλλά δείτε από κοντά, πόσο εχθρικά και καταστρεπτικά το ένα για το άλλο. Τόσο ανεπαρκή όλα για την ίδια τους την ευτυχία. Τόσο αξιοκαταφρόνητα ή μισητά στον παρατηρητή».   «Το σύνολο παρουσιάζει μια τυφλή φύση διαποτισμένη από μια μεγάλη ζωοποιό αρχή που εξάγει από τον κόλπο της χωρίς διάκριση ή γονική στοργή τα ακρωτηριασμένα και εκτρωματικά τέκνα της»  «Στον κόσμο μας επικρατεί διαφθορά, δυστυχία και αταξία που δεν συνάδει με ένα δημιουργό παντοδύναμο και πάνσοφο. Θα μπορούσε να αντικατασταθεί ο πόνος με μείωση της ηδονής, εφόσον οι άνθρωποι επιδιώκουν την ηδονή με τόση ένταση με όση αποφεύγουν τον πόνο.» (Ντέιβιντ Χιουμ, Διάλογοι για τη Φυσική Θρησκεία)

Ο κόσμος δεν υπάρχει για να ικανοποιεί τις ανθρώπινες απαιτήσεις, γι αυτό οι άνθρωποι εξαρχής προσδοκούσαν κάποιον σωτήρα, να διορθώσει τις ατέλειες και να εξαλείψει τα κακά που προκύπτουν από τη δομή και λειτουργία του. Στην εποχή μας όλο και περισσότερο γίνεται αντιληπτό πως ο κόσμος μας δεν είναι μοναδικός. Ο  Λι Σμόλιν, που προσπάθησε να λύσει ένα από τα προβλήματα της σύγχρονης Φυσικής συνδέοντας τη βαρύτητα με την κβαντομηχανική, μιλά για μια εξέλιξη συμπάντων που έδωσε σύμπαντα σαν το δικό μας. Τα εξελισσόμενα σύμπαντα μοιάζουν με μοντέλα της βακτηριακής εξέλιξης από την άφυλη αναπαραγωγή των κυττάρων. Η εξέλιξη προχωρά από το ατελές προς το τελειότερο. Ίσως αυτό είναι μια ελπίδα για το μέλλον του κόσμου μας, που δοκιμάζεται από παντός είδους κρίσεις, οικονομικές, ανθρωπιστικές, οικολογικές κ.λπ., αλλά κατορθώνει τελικά να επιβιώνει και να εξελίσσεται.