Κύριλλος, πατριάρχης Αλεξανδρείας (απάνθισμα κειμένων του)

 Ο πατριάρχης Αλεξανδρείας Κύριλλος, 65 χρόνια νεώτερος από τον Κύριλλο Ιεροσολύμων (4^ος/5^ος αι.), ανεψιός και διάδοχος του Θεοφίλου Αλεξανδρείας, φανάτιζε τους όχλους και διέπρατταν εγκλήματα (φόνος της φιλοσόφου Υπατίας) και βανδαλισμούς (καταστροφή βιβλιοθήκης Αλεξανδρείας). Επιδοκίμαζε τη θανάτωση αιρετικών με το επιχείρημα ότι ο νόμος του Μωυσή  καταδικάζει σε θάνατο τον διαρρήκτη, που συμβολίζει αυτόν που προσπαθεί να κλέψει κάποια ψυχή από την Εκκλησία, γι αυτό, αν κάποιος τον σκοτώσει, δεν είναι ένοχος φόνου.  Ήταν εχθρός του Ιωάννου Χρυσοστόμου, του πατριάρχη Νεστορίου και άνθρωπος αποφασισμένος να ικανοποιήσει τα προσωπικά μίση του, σύμφωνα με τον Ισίδωρο Πηλουσιώτη, σύγχρονο του, αιγύπτιο μοναχό. Έλεγε ότι ο θεός υπόταξε στον αυτοκράτορα των Ρωμαίων όλη τη γη με συνέπεια να σταματήσουν πόλεμοι και  διχόνοιες και να επικρατήσει δικαιοσύνη και ασφάλεια (Σχόλια στον Ησαΐα, 00802,70.73). Αυτό δεν αληθεύει, γιατί  στη ρωμαϊκή αυτοκρατορία πάντα υπήρχαν ταραχές και πόλεμοι (ιδίως στην Ιουδαία), λίγοι προνομιούχοι απολάμβαναν δικαιοσύνη και ασφάλεια, ενώ δούλοι και  φτωχοί στέναζαν από τα βάσανα, την εκμετάλλευση, τους φόρους και τις επιθέσεις ληστών και πειρατών. Ακόμα και τα ευαγγέλια  μιλούν για αδίστακτους τελώνες, σκληρόκαρδους πλούσιους, δυστυχείς Λαζάρους και ληστείες οδοιπόρων (παραβολή καλού Σαμαρείτη). Υποστηρίζει ότι, ο Χριστός, η ενσάρκωση της ειρήνης, βασίλευσε στα έθνη και σταμάτησαν μάχες, διχόνοιες και κάθε  πλεονεξία. Τραγική ειρωνεία, αφού ο ίδιος ο Χριστός είπε «Μη νομίσητε ότι ήλθον βαλείν ειρήνην επί την γην, ουκ ήλθον βαλείν ειρήνην, αλλά μάχαιραν» (Ματθ. ι΄34). Η διχόνοια, οι θεολογικές έριδες, οι πόλεμοι και η πλεονεξία δεν έπαυσαν ποτέ.  Λέει ο Κύριλλος ότι από τη δημιουργία του κόσμου μέχρι την εποχή του πέρασαν 5 αιώνες. Ο 1^ος του Αδάμ στον παράδεισο, ο 2^ος του Νώε, ο 3^ος του Αβραάμ, ο 4^ος του Μωυσή και των προφητών και ο 5^ος της ενανθρώπησης του Χριστού (Συναγωγή ρητών» της Π. Διαθήκης, Βίβλος Γενέσεως, σελ.11,  77.1204). Τον 7^ο αιώνα ο Χριστός θα έλθει να κρίνει τον κόσμο και θα γίνει η συντέλεια! Επηρεασμένος από το Φίλωνα δεν αφήνει λέξη της Βίβλου που να μην την ερμηνεύει σαν συμβολισμό  Π.χ. τα οπίσθια του θεού, που τα είδε μόνο ο Μωυσής, ο μόνος που προφήτευσε τα παρελθόντα, συμβολίζουν  τη γένεση του κόσμου, …Τα Σεραφείμ συμβολίζουν τη θερμότητα, γιατί το όνομά τους σημαίνει εμπρηστές, επειδή στον ουρανό, κοντά στο θεό δεν υπάρχουν ψυχρά όντα! ...  Τη  γυναίκα  θέλει να είναι ντροπαλή και να μην την βλέπουν αντρικά μάτια. Οι χοροί, τα τραγούδια και τα παλαμάκια είναι πρόκληση για αμαρτία: (01409, 70.121, 02156 Σχόλια στον Ησαΐα).   Στο ερώτημα, γιατί ο θεός δεν μπορεί να αποτρέψει κάποια γυναίκα από το να γίνει πόρνη, απαντά ότι αυτό ισοδυναμεί με το να κάνει ο θεός την αλήθεια ψέμα (Σχόλια στον Λουκά, κεφ. Α, σ.1). Με τον ισχυρισμό αυτό καθιστά την αμαρτία ισχυρότερη του θεού και θεωρεί δεδομένο ότι η γυναίκα γεννιέται αμαρτωλή και δεν είναι θύμα περιστάσεων. Η αξιοπιστία ενός ανθρώπου κρίνεται από τους ισχυρισμούς του. Τι πρέπει λοιπόν να σκεφτούμε για τον Κύριλλο που επιμένει ότι το τρυγόνι είναι καλλίφωνο και το περιστέρι άσπιλο, γι αυτό κατά την περιτομή ενός βρέφους οι Εβραίοι γονείς  πρόσφεραν στο ναό τρυγόνι και περιστέρι. Εκείνοι που γνωρίζουν πόσο κακόφωνο είναι το τρυγόνι και πόσο βρωμιάρικο κι ερωτύλο το περιστέρι, χαμογελούν ειρωνικά, διαβάζοντας ότι αυτά τα 2 πουλιά συμβόλιζαν τον καλλίφωνο και άμεμπτο Ιησού («Αὐτὸς γάρ ἐστιν ἡ εὐφωνοτάτη τρυγὼν, αὐτὸς ἡ ἀκέραιος περιστερά», Σχόλια στον Λουκά, κεφ. Β, σ.9). Λάθος είναι κι ο ισχυρισμός ότι από αγκαθωτά φυτά δεν μπορούμε να πάρουμε εύγευστους καρπούς,  σύκο ή σταφύλι, οπότε και από αμαρτωλούς δεν μπορούμε να περιμένουμε κάποια αρετή (κεφ. ς΄, σ.46). Φαίνεται δεν είχε δοκιμάσει ποτέ του  βατόμουρα ή φραγκόσυκα… Στα Σχόλια στο Λουκά (ΙΖ΄, σ.132) μιλά για τη «μεγάλη αρπαγή» κατά την οποία, πριν κατεβεί ο Χριστός να κρίνει την οικουμένη, θα στείλει αγγέλους να πάρουν στον ουρανό τους καλούς, ενώ οι κακοί θ’ απομείνουν στη γη για να κολαστούν. Τους Έλληνες σοφούς κατατάσσει με το διάβολο: «οἱ σκορπισθέντες δαίμονές τε καὶ διάβολος, Ἑλλήνων τὲ σοφοὶ» (κεφ. Α΄, σ. 2) Η ιδ΄ομιλία του «Περί εξόδου ψυχής και δευτέρας παρουσίας» είναι τερατώδες κήρυγμα φόβου. Οι κολασμένοι θα σύρονται στα αιώνια βασανιστήρια θρηνώντας «οὐαὶ, οὐαί! …Οἴμοι, οἴμοι!». Εκεί υπάρχει κλαυθμὸς καὶ  βρυγμὸς τῶν ὀδόντων, ὁ Τάρταρος, που καὶ  ὁ διάβολος φρίττει! Η γέεννα τοῦ πυρὸς τοῦ ἀσβέστου, ὁ ἀκοίμητος καὶ ἰοβόλος σκώληξ! τὸ σκότος τὸ ἐξώτερον! ἄγγελοι ἄσπλαγχνοι καὶ ἀνελεήμονες!  Η γλώσσα των κολασμένων θα φλογίζεται. Μάταια θα ζητούν βοήθεια. Απαίσιες ποινές θα επιβάλλονται: τιμωρητικές κασίδες,  ὄνυχες ἄθραυστοι, σκληρὰ  βούνευρα,  κοχλάζουσαι  πίσσαι, δυσῶδες  θεάφιον, ἀνθρακώδεις  κλίναι, ἄσβεστος πυρὰ, κνισσώδης καὶ βρωμώδης σκώληξ. Φρικτές μέθοδοι βασανισμού θα εφαρμόζονται κατά τον Κύριλλο, ακόμη και για «ψύλλου πήδημα» π.χ. τιμωρείται το γέλιο, το άλειμμα του προσώπου με κρέμες, το κοίταγμα σε καθρέφτη, η παρατήρηση  ξένου κάλλους, η πολυφαγία, το να μην κλαίς για τις αμαρτίες του κόσμου, το να μην ξενυχτάς ακούοντας αναγνώσματα της Γραφής ή το να είσαι … Εβραίος! Ξεχειλίζει από αγάπη ο εκκλησιαστικός πατήρ, που η Εκκλησία τον τιμά 2 φορές, 9 Ιουνίου και 18 Ιανουαρίου, αν και πέθανε στις 27 Ιουνίου 444.