Ωσηέ και Αμώς,

Ωσηέ

 Όταν βασίλευε ο Ιεροβοάμ (8^ος αι. π.Χ), οι Ισραηλίτες ήταν υπόδουλοι στο βασιλιά της Ασσυρίας. Ως αιτία της δουλείας ο Ωσηέ θεωρούσε τη διαίρεση του βασιλείου σε Ισραηλιτικό και  Ιουδαϊκό και την εξάπλωση της ειδωλολατρίας.  Για να δείξει ότι κάποτε θα ενωθούν τα δυο βασίλεια, είπε ότι ο θεός τον πρόσταξε να κάνει γυναίκα του μια πόρνη και ν’ αποκτήσει μαζί της παιδιά (α΄2). Αυτή θα συμβόλιζε το Ισραήλ κι αυτός το θεό.  [Εμπνεύστηκε από το έθιμο του ιερού γάμου και της ιερής πορνείας]. Η πόρνη γέννησε τρία «τέκνα πορνείας»: τον «Ιεζραέλ», που σήμαινε ότι στην κοιλάδα Ιεζραέλ θα τιμωρηθούν οι Ισραηλίτες, την «Ουκ ηλεημένη» (λόγω της έχθρας του θεού) και τον «Ου λαός μου» (επειδή ο θεός αποκλήρωσε τον Ισραήλ, α΄9). Τα ονόματα των παιδιών θα άλλαζαν σε: Ηλεημένη και Λαός  μου, όταν θα ενώνονταν Ιουδαίοι και Ισραηλίτες  (β΄2). Τότε η πόρνη θα παντρευόταν το θεό (β΄18) κι εκείνος θα έκανε νέα συμφωνία μαζί της και μαζί με τα θηρία, τα πουλιά και τα ερπετά. Θα εξαφάνιζε από τη γη «τόξο και ρομφαία και πόλεμο» (β΄20) και θα  έριχνε βροχή για να παράγει η γη «τον σίτο, τον οίνο και το έλαιον» (β΄23)!  Η πόρνη όμως παράτησε τον Ωσηέ κι αυτός απαιτούσε να θανατωθεί γυμνή με το μαρτύριο της δίψας (β΄ε), γιατί ο θεός  θα τιμωρήσει έτσι τους Ισραηλίτες και θ’ αφανίσει αμπέλια και συκιές (β΄14).  Για δεύτερη φορά η φωνή του θεού πρόσταξε τον Ωσηέ: πήγαινε πάλι και αγάπησε γυναίκα πονηρή και μοιχαλίδα, όπως αγαπά ο θεός τους Ισραηλίτες, ενώ αυτοί λατρεύουν τους ξένους θεούς και τα σταφιδόψωμά τους (γ΄1-2). Για τη νέα ερωτική περιπέτεια πλήρωσε 15 ασημένιους σίκλους, ένα φορτίο κριθάρι κι ένα ασκί κρασί. Ο χρόνος συγκατοίκησης με τη μοιχαλίδα συμβόλιζε το χρόνο που θα έμεναν χωρισμένα τα βασίλεια  Ισραήλ και Ιούδα, πριν ενωθούν στις έσχατες ημέρες (γ΄5) με βασιλιά το Δαυίδ. Προηγουμένως όμως, εξαιτίας των αμαρτιών θα λιγοστέψουν οι άνθρωποι, τα ζώα, τα θηρία, τα ερπετά, τα πουλιά και  τα ψάρια (δ΄3). Λαϊκοί και ιερείς θα τιμωρηθούν, για ληστείες και φόνους που έκαναν (στ΄9), για ραβδομαντεία (δ΄ 12), θυσίες στις κορφές κάτω από λεύκες και βελανιδιές, στα Γάλγαλα και στο ναό του Ων, στη Σαμάρεια με το χρυσό μοσχάρι (η΄ 5). [Το θεό Ων (ηλιακό δίσκο) ήθελε να επιβάλει στην Αίγυπτο ο μονοθεϊστής φαραώ Ακενατών, του οποίου αρχιερέας ήταν ο Μωυσής, που  άκουσε  από τη φλεγόμενη βάτο τα λόγια: «Εγώ ειμί ο Ων» (΄Εξοδ. Γ΄14). Στο ιερατείο του υπηρέτησε τρεις γενιές πριν από το Μωυσή, ο Ιωσήφ, που παντρεύτηκε κόρη ιερέα της αιγυπτιακής Ηλιούπολης.] Ο  Ωσηέ απειλούσε τους συμπατριώτες του ότι ο θεός θα τους κάνει δούλους στην Αίγυπτο και στους Ασσυρίους (η΄13). Θα κάψει τις πόλεις τους (η΄14) και θα τους κατασπαράξει σαν πάνθηρας…σαν λέων (ε΄14), και σαν λεοπάρδαλη. Θα σκίσει το στήθος τους σαν αρκούδα αγριεμένη (ιγ’ 8)». Θα σκοτώσει παιδιά (θ΄16). Τα βρέφη θα συντριβούν στο έδαφος. Θα σκιστούν οι κοιλιές των εγκύων (ιδ΄1). Όμως τους αγαπά  σαν σταφύλι στην έρημο και πρώιμο σύκο (θ΄10). Και τους χαστουκίζει από αγάπη (ια΄ 4)!   Οι χριστιανοί πήραν αρκετές φράσεις από τον Ωσηέ και τις έκαναν προφητείες για το Χριστό, π.χ. «έλεον θέλω και ου θυσίαν» (στ΄6) (Ματθ., θ΄13). Ο Ματθαίος επινόησε την προφητεία: «εξ Αιγύπτου εκάλεσα τον υιόν μου» (Ματθ., β΄15), εννοώντας τον Ιησού, από την παράγραφο: «νήπιος Ισραήλ και εγώ ηγάπησα αυτόν και εξ Αιγύπτου μετεκάλεσα τα τέκνα αυτού. Καθώς μετεκάλεσα αυτούς, ούτως απώχοντο εκ προσώπου μου. Αυτοί τοις Βααλείμ έθυον και τοις γλυπτοίς εθυμίων»  (ια΄1-2) («όταν ο Ισραήλ ήταν νήπιο, εγώ τον αγάπησα και τον κάλεσα να φύγει από την Αίγυπτο με τα παιδιά του. Όπως τους κάλεσα, έτσι απομακρύνθηκαν και θυσίαζαν στα αγάλματα του Βάαλ και θύμιαζαν τα είδωλα»). Ο Λουκάς μετέτρεψε σε προφητεία της Ανάστασης τη φράση: θα μας κτυπήσει ο θεός, αλλά θα μας γιατρέψει και την 3^η μέρα θα σηκωθούμε («εξαναστησόμεθα», στ΄2), [«και τη ημέρα τη τρίτη αναστήσεται» (Λουκά, ιη΄31 -33)].  Το ίδιο έγινε και με τη φράση: «εκ χειρός άδου ρύσομαι και εκ θανάτου λυτρώσομαι αυτούς. Πού η δίκη (καταδίκη) σου θάνατε; Πού το κέντρον (κεντρί) σου, άδη» (ιγ΄14). [«Πού σου θάνατε το κέντρον, πού σου άδη το νίκος;» (Κατηχητικός λόγος Ι. Χρυσοστόμου)].

Ο Αμώς  (8^ος αι. π.Χ) παράτησε τα γιδοπρόβατα του (ζ΄14) για να γίνει προφήτης συμφορών. Τα οράματά του ήταν εφιαλτικά. Έβλεπε σμήνη ακρίδων και το βασιλιά Γωγ με όψη βρούχου (έντομο) να γεμίζουν το Ισραήλ (ζ΄1 κ.ε.) [Ο Ιεζεκιήλ, ΛΗ΄2-15, ΛΘ΄, γράφει ότι ο Γωγ ήταν άρχοντας της χώρας του Μαγώγ, στην άκρη του Βορρά και των λαών Ρως, Μοσόχ και Θοβέλ. Στη Γένεση, Ι΄2 οι Μαγώγ, Μοσόχ και Θοβέλ είναι γιοι του Ιάφεθ, εγγονοί του Νώε. Οι χώρες τους ήταν βόρεια του Ισραήλ. Κάποιοι ταυτίζουν τον Γωγ με τον Γύγη της Λυδίας στη Μικρά Ασία και άλλοι με το διάβολο  ή τον αρχηγό των εθνών στον πόλεμο του Αρμαγεδδώνα (Αποκάλυψη κ΄8). Κάποιοι λένε πως  πρόκειται για  ηγέτη της Ρωσίας.] Ο Αμώς έβλεπε πυρκαγιά να κατατρώει την Παλαιστίνη και το θεό πάνω σε διαμαντένιο τείχος να ρίχνει όπλο από διαμάντι κατά του Ισραήλ. Ένα δοχείο για ξόβεργες προμηνούσε την αιχμαλωσία. Ο ήλιος έδυε μεσημεριάτικα (η΄9). Ο θεός απαιτούσε σφαγές ειδωλολατρών(θ΄1).  Με λίβα έκαιγε τα σπαρτά. Με κάμπιες κατέστρεφε περιβόλια, συκιές και ελαιώνες (δ΄9), γιατί από αυτόν προέρχονται όλα τα κακά («εἰ ἔσται κακία ἐν πόλει, ἣν Κύριος οὐκ ἐποίησε;»,γ΄6)… Ακούγοντας τέτοια δυσοίωνα λόγια ο Αμασίας, ιερέας της πόλης Βαιθήλ,  έδιωξε τον Αμώς κι αυτός τον καταράστηκε να γίνει η γυναίκα του πόρνη, τα παιδιά του να σφαχτούν, η χώρα του να κυριευθεί κι αυτός να πεθάνει αιχμάλωτος σε ακάθαρτη χώρα. Στο μυαλό του Αμώς αντηχούσε η φωνή του θεού  που ξέραινε τα βοσκοτόπια και την κορφή του Καρμήλου (α΄2) και απειλούσε να κάψει τη Γάζα, την Τύρο, την Άζωτο και το βασιλικό οίκο της Δαμασκού που οι κάτοικοί της πριόνιζαν με σιδερένια πριόνια τις εγκύους γυναίκες της Γαλαάδ. (α΄3) [ορεινή περιοχή της Παλαιστίνης]. Με τους Ισραηλίτες ήταν εξοργισμένος ο θεός, γιατί πούλησαν τον δίκαιο για χρήματα και τον φτωχό για παπούτσια, ήταν βίαιοι και διεφθαρμένοι, πατέρας και παιδί πήγαιναν με την ίδια δούλη, έπιναν κρασί στον ειδωλολατρικό ναό (β΄6-8) και λάτρευαν τον Μολόχ και το άστρο του θεού Ραιφάν (ε΄26). Οι δαμάλες -γυναίκες της Σαμάρειας- ζητούσαν από τους άντρες τους χρήματα για να πιουν κρασί... Γι αυτό ο θεός ορκίστηκε στην αγιότητά του ότι οι εχθροί θα ρίξουν τους άντρες σε καζάνια που βράζουν και οι γυναίκες θα φύγουν  γυμνές στο βουνό (δ΄1-3). Θα ξεπαστρέψει Σύριους, Φιλισταίους, Φοίνικες, Ισραηλίτες, Ιουδαίους, Αμμωνίτες, Μωαβίτες, Ιδουμαίους κ.α. και την καταστροφή θα συμπληρώσει σεισμός. Θα στείλει μούδιασμα  δοντιών από έλλειψη άρτου (δ΄6) και θανάτους από δίψα. Κανείς δεν θα του ξεφύγει. Αν κρυφτούν στον άδη, θα τους τραβήξει με το χέρι του. Αν ανεβούν στον ουρανό, θα τους ρίξει κάτω. Αν κρυφτούν στην κορφή του Καρμήλου θα ψάξει και θα τους συλλάβει. Αν κατεβούν στα βάθη της θάλασσας θα διατάξει το δράκοντα να τους δαγκώσει. Κι αν πηγαίνουν στην αιχμαλωσία θα πει στη ρομφαία να τους σφάξει (θ΄2-4). Ορκίστηκε στον εαυτό του ότι θα πεθάνουν όλοι οι Ισραηλίτες (στ΄8-9). Κι αφού τους βράσει, κάψει, σφάξει, αιχμαλωτίσει και εξολοθρεύσει…. θα τους επιστρέψει από την αιχμαλωσία και θα ζουν ευτυχείς «και δεν θα ξεριζωθούν πια από τη γη που τους έδωσα, λέει ο Κύριος ο θεός ο παντοκράτωρ.» (θ΄15)!