Άγιες Γραφές και Ιερατεία

Οι θρησκείες βασίζονται σε «θεόπνευστα» βιβλία, που αποκαλύπτουν «αλήθειες» και επιβάλλουν κανόνες. Κάθε θρησκεία θεωρεί αληθινές τις δικές της άγιες Γραφές και όλες τις άλλες σατανικές. Οι αρχαίοι  Έλληνες που είχαν σαν ιερά βιβλία τη Θεογονία του Ησιόδου και τα Έπη  του Ομήρου (8^ος αι. πΧ), πίστευαν ότι ήταν εμπνευσμένα από τις Μούσες, δεν επέβαλαν όμως καθήκοντα και υποχρεώσεις στους αναγνώστες.  Ένα ιερό βιβλίο της Ασσυρο-βαβυλωνιακής θρησκείας ήταν το κοσμογονικό έπος «Ενούμα Ελίς», που διαβαζόταν στους ναούς την Πρωτοχρονιά και βρέθηκε γραμμένο σε 7 πήλινες πινακίδες, της «Βιβλιοθήκης του Ασουρμπανιμπάλ», στη Μοσούλη του Ιράκ. Οι Αιγύπτιοι που έδιναν μεγάλη σημασία στη μεταθανάτια ζωή, θεωρούσαν απαραίτητο οδηγό τους το Βιβλίο των Νεκρών  που γραφόταν και ζωγραφιζόταν στους τοίχους των τάφων, σε σαρκοφάγους και σε παπύρους, για να γνωρίζει κάθε νεκρός τι διαδικασίες θ’ ακολουθήσει στον Κάτω Κόσμο.  Η Ζωροαστρική Βίβλος Αβέστα (=γνώση, 2^ος αι. μ.Χ) περιέχει  ύμνους που αποδίδονται στον Ζωροάστρη (Γκάθας, 7^ος αι. π.Χ.).  Οι Μάγια της Γουατεμάλας μάθαιναν από το  Πόπολ Βουχ (Βιβλίο των Συμβουλών) για τη δημιουργία του κόσμου και την ιστορικοθρησκευτική παράδοση της φυλής τους. Οι Ταοϊστές μελετούν τη φιλοσοφία της θρησκείας τους στο βιβλίο «Τάο τε κινγκ» (Βιβλίο για τη δύναμη του Τάο), που λέγεται ότι έγραψε ο κινέζος σοφός Λάο Τσε, τον 6^ο ή  4^ο  αιώνα προ Χριστού. Οι Κομφουκιανιστές πληροφορούνται για τη δημιουργία του κόσμου,  τη μαντική, την εθιμοτυπία και  την ηθική από τα 5 βιβλία Βου-Κινγκ του κινέζου φιλόσοφου Κομφούκιου (551-479 π.Χ.) και τα βιβλία Στσε-Σου, των διαδόχων του. Οι   Σιντοϊστές  διδάσκονται τους μύθους των θεών της Ιαπωνίας από το Κοτζίκι (3 τόμοι)  και το Νιχονσόκι (χρονικό της Ιαπωνίας). Οι  Ινδουιστές  έχουν τις Βέδες (αρχαίοι ύμνοι και αναγνώσματα), τα  έπη Μαχαμπαράτα και Ραμαγιάνα, που περιέχουν θρύλους για θεούς και ήρωες, τις Βραχμάνες (τυπικό τελετών), τις Αρανυάκες (γνώμες ασκητών), Σούτρα (κανόνες), Τάντρας (διδαχές), τη Βεδάντα και τις Ουπανισάδες (φιλοσοφία-θεολογία). Οι Βουδιστές μελετούν τα  Αβαντάνας, Κα-τζιουρ, Ταν-τζιούρ,τον Κανόνα Πάλι ή Τριπίτακα (τρίπτυχο) κ.α ιερά βιβλία. Το 15^ο αιώνα μ.Χ. εμφανίστηκε στην Ινδία η θρησκεία Σιχ που περιλαμβάνει στοιχεία από τον ινδουισμό και το ισλάμ. Βίβλος της είναι η Γκρανθ (1604 μ.Χ), συλλογή ύμνων του γκουρού Αρτζούνα. Οι πιστοί προσκυνούν το αντίγραφό της στο Χρυσό Ναό του Αμριτσάρ στην Ινδία. Το ιερό βιβλίο των Εβραίων, η  Ιουδαϊκή Βίβλος Τανάκ, περιλαμβάνει 39 βιβλία. Τα 5 περιέχουν Νόμους (Τορά ή Πεντάτευχος) και αποδίδονται στο Μωυσή.  Τα 21 αναφέρονται στη ζωή και τις προφητείες των εβραίων Προφητών. Τα υπόλοιπα ονομάζονται  Αγιόγραφα και είναι λυρικά, όπως οι Ψαλμοί, στοχαστικά, όπως οι Παροιμίες, αποκαλυπτικά, όπως ο Δανιήλ και ιστορικά, όπως ο Έσδρας (Β΄). Τη Βίβλο συμπληρώνουν τα 2 Ταλμούδ, το Ιεροσολυμιτικό (4^ος αι. μ.Χ) και το Βαβυλωνιακό (6^ος αι. μ.Χ) με σχόλια  ραβίνων και ερμηνείες του Νόμου. Ο Χριστιανισμός στηρίζεται σε δύο ιερά κείμενα: την Παλαιά Διαθήκη (49 βιβλία, μετάφραση της ιουδαϊκής Βίβλου από 72  Ιουδαίους στην Αλεξάνδρεια τον 3^ο αι. π.Χ.) και την Καινή Διαθήκη (4 Ευαγγέλια, Πράξεις των Αποστόλων, Επιστολές και Αποκάλυψη, που γράφτηκαν μεταξύ 67-95 μ.Χ.). Ο  Ισλαμισμός έχει ιερό βιβλίο το Κοράνι, που λέγεται πως αποκαλύφθηκε από τον άγγελο Γαβριήλ στον Μωάμεθ και γράφτηκε μετά το θάνατό του από τον διάδοχό του, Αμπού Μπακρ (632-634). Μια επιτροπή διορισμένη από τον  3^ο χαλίφη Οθμάν (644-656) ξεκαθάρισε το κείμενο και διέταξε να καταστραφεί κάθε άλλη εκδοχή του. Το Κοράνι συμπληρώνεται από τις Χαντίθ, συλλογές με κείμενα από τη θρησκευτική παράδοση (Οι Σιίτες έχουν διαφορετικές Χαντίθ από τους Σουνίτες).

Τα ιερατεία κατατάσσονται στα αρχαιότερα επαγγέλματα. Έργο τους η οργάνωση και επέκταση της θρησκείας. Ειδικότητά τους  η ερμηνεία του θείου θελήματος και η μεσολάβηση μεταξύ ανθρώπων και θεών. Σε κάποιες θρησκείες το ιερατικό αξίωμα είναι κληρονομικό. Στο Ιουδαϊκό ιερατείο υπηρετούσαν αποκλειστικά απόγονοι του Ααρών και της φυλής Λευί ως την καταστροφή του 2^ου Ναού (70 μ.Χ) που το ιερατείο αντικατέστησαν ραβίνοι δάσκαλοι του νόμου. και το Ναό οι συναγωγές ... Οι Ινδοί ιερείς προέρχονται από την ισχυρή κάστα των βραχμάνων και τελούν θυσίες και προσευχές για θετικό κάρμα.  Χαμηλόβαθμοι βραχμάνοι κάνουν εγκαίνια, μαντείες, γάμους, εξορκισμούς και περιποιούνται αγάλματα θεών. Η ιερατική κάστα του Ζωροαστρισμού είχε μεγάλη επιρροή και προνόμια στη Μεσοποταμία. Οι  Χαλδαίοι ιερείς με πρώτο τον Ζαρατούστρα ήταν Μήδοι μάγοι, αστρολόγοι και βασιλικοί σύμβουλοι. Αυτοί συντηρούσαν την ιερή φωτιά σε ναούς. Στην Ιαπωνία βουδιστές ιερείς-πίθηκοι εκτελούσαν τελετουργικούς χορούς. Οι  Σιντοϊστές έχουν ιερείς άντρες, άνω των 20 ετών (Shinshoku) με βοηθούς άντρες και γυναίκες. Αρχιερέας είναι ο αυτοκράτορας, που διορίζει ιερείς από τις  οικογένειες των ευγενών. Ο ευσεβής σίντο συμμετέχει στις ιεροπραξίες ή τις τελεί μόνος του. Οι βουδιστές έχουν γκουρού, καθοδηγητές στην άσκηση του διαλογισμού. Οι λάμα του Θιβέτ με αρχηγό το Δαλάι Λάμα είχαν ως το 1959 στην ιδιοκτησία τους το μεγαλύτερο μέρος της καλλιεργήσιμης γης. Ο κινεζικός στρατός κατάργησε τα προνόμια και τα φέουδα τους.  Στην αρχαία Ελλάδα τον τίτλο του αρχιερέα είχε ο ανώτατος άρχων (βασιλιάς ή πολέμαρχος). Ιερείς και ιέρειες έκαναν τις θυσίες. Οι μάντεις προφήτευαν. Οι μυσταγωγοί τελούσαν τα Μυστήρια. Βοηθοί ιερέων ήταν οι παράσιτοι, που μοίραζαν στους πιστούς σιτάρι και μέρος από τις προσφορές. Οι Δρυίδες είχαν ιερείς-θεραπευτές που λέγονταν Οβάτες. Επικεφαλής τους ήταν ένας σοφός μάγος.   Η Αίγυπτος είχε ισχυρό ιερατείο με αρχιερέα τον φαραώ. Το αποτελούσαν ευγενείς μάγοι και σοφοί, που κρατούσαν μυστικές τις αστρονομικές, γεωμετρικές, ιατρικές κ.α. γνώσεις τους. Στις παγανιστικές θρησκείες οι Σαμάνοι μεσολαβούν στα πνεύματα  για  θεραπείες ασθενών, συνοδεία  νεκρών στον Κάτω Κόσμο και εύρεση χαμένων ανθρώπων, ζώων και πραγμάτων. Η Ανατολική Χριστιανική Εκκλησία έχει για την τέλεση των μυστηρίων ανώτερους και κατώτερους βαθμούς ιεροσύνης, αρχιεπισκόπους, πατριάρχες, επισκόπους, αρχιμανδρίτες, πρεσβυτέρους και διακόνους. Η παπική Εκκλησία διοικείται από τον πάπα και τους καρδιναλίους. Οι προτεστάντες έχουν πάστορες (ποιμένες). Σύμφωνα με βασικό προτεσταντικό δόγμα η ιεροσύνη δεν είναι αποκλειστικό προνόμιο μιας τάξης, αλλά κάθε χριστιανός μπορεί να είναι ιερέας. Ο Ισλαμισμός έχει ουλεμάδες ή μουλάδες (γνώστες του νόμου). Αυτοί είναι ο Χαλίφης (ανώτατος άρχοντας), ο ιμάμης (ειδικός για την προσευχή στο τζαμί), ο μουεζίνης (καλεί τους πιστούς από το μιναρέ), ο χατίπης (αναγνώστης), ο καδής (δικαστής που εφαρμόζει το θρησκευτικό νόμο σαρία) και ο μουφτής (νομοδιδάσκαλος).