Η εποχή του Ιησού

Την εποχή του Ιησού  το Ισραήλ και η Ιουδαία σπαράσσονταν από ταραχές, που οι Ρωμαίοι κατακτητές έπνιγαν στο αίμα και δεν ήταν λίγοι οι υποψήφιοι μεσσίες που φιλοδοξούσαν να σώσουν το λαό. Την Παλαιστίνη λυμαίνονταν φοροεισπράκτορες, ληστές, Ρωμαίοι, Άραβες του βασιλιά Αρέτα και Σύροι επιδρομείς. Από το 37 ως το 4 προ Χριστού βασίλευε ο αιμοσταγής Ηρώδης Α΄. Λίγο πριν πεθάνει, το Πάσχα του 4 π.Χ., εκτέλεσε 3000 Ιουδαίους που διαμαρτύρονταν για την άδικη θανάτωση στην πυρά ομάδας Φαρισαίων. Η Σεπφωρίς της Γαλιλαίας, πατρίδας του Ιησού,   επαναστάτησε το 6 μ.Χ. με αρχηγό τον Ιούδα από τα Γάμαλα, απόγονο του Δαβίδ, που είχε σύνθημά του «μηδένα άνθρωπον προσαγορεύειν δεσπότην» (Ιώσηπος, Ιουδαϊκή Αρχαιολογία, βιβλίο 18^ο, Ι,6,23). Στην Περαία ο δούλος του Ηρώδη Σίμων ανακηρύχθηκε βασιλιάς των Ιουδαίων. Το ίδιο έκανε στους Εμμαούς κάποιος βοσκός, ο Αθρογγαίος με τα 4 αδέλφια του. Ο Ουάρρος, έπαρχος Συρίας (ρωμαϊκή επαρχία) σταύρωσε στην Ιερουσαλήμ 2.000 άντρες που έκρινε υπεύθυνους για ταραχές.  Αγανακτισμένοι Ιουδαίοι με την κακοδιοίκηση του γιου και διαδόχου του Ηρώδη, Αρχέλαου, που συν τοις άλλοις χώρισε τη γυναίκα του Μαριάμ για να πάρει τη Γλαφύρα, γυναίκα του αδελφού του, διαμαρτυρήθηκαν στον αυτοκράτορα Οκταβιανό κι εκείνος καθαίρεσε και εξόρισε τον Αρχέλαο, το 6 μ.Χ. Το βασίλειό του, η Ιουδαία, έγινε επαρχία της Συρίας και ο καινούριος της ηγεμόνας, ο Κυρήνιος (Λουκά, β΄1-2) έκανε απογραφή, για να φορολογήσει τους Ιουδαίους. Την εποχή εκείνη κυρίαρχη θρησκευτική και κοινωνική παράταξη ήταν οι  Σαδδουκαίοι που απέρριπταν την ανάσταση των νεκρών, αντίθετα με τους φίλους των Ρωμαίων Φαρισαίους που προσδοκούσαν ανάσταση νεκρών και ζωή του μέλλοντος αιώνος. Μεταξύ τους γίνονταν άγριες συγκρούσεις για την αρχιερωσύνη. Οι ζηλωτές του μωσαϊκού νόμου απεχθάνονταν τους Ρωμαίους ειδωλολάτρες και μια ομάδα ζηλωτών, οι σικάριοι (σικά= μαχαίρι γυριστό)  λήστευαν πλούσιους και συνεργάτες των κατακτητών. Οι Εσσαίοι αντιδρώντας στον ξεπεσμό του ιερατείου αποσύρονταν σε κοινόβια στα σπήλαια της ερήμου κοντά στη Νεκρά θάλασσα και περίμεναν την έλευση του Μεσσία  απόγονου και ανορθωτή του οίκου Δαβίδ. Κάποιοι από αυτούς περιόδευαν σε πόλεις και χωριά κηρύττοντας και θεραπεύοντας αρρώστους. Σ’ αυτήν την ταραγμένη περίοδο  εντάσσεται η δράση του Ιησού. Ο Ιώσηπος (37-100 μ.Χ) κάνει λόγο για τη δράση αρκετών Ιησούδων, προφητών και ιερέων: Ιησούς του Δαμναίου, αρχιερέας («Ιουδαϊκή Αρχαιολογία»).  Ιησούς του Σαπφά, αρχηγός ανταρτών με τον Ιωάννη τον Εσσαίο. Ιησούς του Τούφα, σκοτώθηκε πολεμώντας στη λίμνη Γεννησαρέτ κατά των Ρωμαίων («Ιουδαϊκοί πόλεμοι», Β΄ και Γ΄ βιβλ.). Ιησούς του Γαμαλιήλ, αρχιερέας, σκοτώθηκε από προδοσία με τον πλούσιο Ζαχαρία, «υιόν Βάρεις», που εφονεύθη «εν μέσω τω ιερώ» (Δ΄ βιβλ.).  Ιησούς του Ανανία, φτωχός προφήτης της καταστροφής της Ιερουσαλήμ, συνελήφθη, οδηγήθηκε στον έπαρχο, βασανίστηκε και μαστιγώθηκε …(ΣΤ΄ βιβλ.). Τα στοιχεία των ευαγγελίων είναι ανακριβή. Για παράδειγμα, η θριαμβευτική είσοδος του Ιησού στα Ιεροσόλυμα θα είχε ματαιωθεί από τη ρωμαϊκή φρουρά που ήταν σε επιφυλακή τις γιορτές, για να αποτρέπει τις επαναστάσεις που ξεσπούσαν συνεχώς (Ιώσηπος, Ιουδαϊκοί Πόλεμοι, 2, 224). Ο Ιησούς θα είχε συλληφθεί αμέσως με την κατηγορία υποκίνησης σε επανάσταση και θα είχε εκτελεσθεί από τον Πιλάτο, ονομαστό για τη σκληρότητά του, χωρίς τη μεσολάβηση των αρχιερέων. Δεν θα μπορούσε να διώξει με το μαστίγιο τους εμπόρους, γιατί η ένοπλη φρουρά του Ναού θα τον απομάκρυνε και οι προσκυνητές θα στρέφονταν εναντίον του, αφού έρχονταν από διάφορα μέρη κι έπρεπε ν’ ανταλλάξουν τα νομίσματά τους με ντόπια στους πάγκους των αργυραμοιβών και ν’ αγοράσουν ζώα για τις καθιερωμένες θυσίες, χωρίς τις οποίες θα σταματούσε η λειτουργία του Ναού. Αν ο Ιησούς ήταν ένας άκακος ιεροκήρυκας, δεν θα χρειαζόταν ολόκληρη ρωμαϊκή «σπείρα» 600 ανδρών για τη σύλληψή του στο όρος των Ελαιών, που ήταν καταφύγιο επαναστατών. Κι αν ήταν πασίγνωστος, όπως λένε τα ευαγγέλια, δεν θα χρειαζόταν η προδοσία και θα τον ανέφεραν οι σύγχρονοί του συγγραφείς Ιούστος της Τιβεριάδος, Πλίνιος ο πρεσβύτερος, Σενέκας κ.α. Όσο για τις «μαρτυρίες» του Ιώσηπου, τις οποίες επικαλούνται οι χριστιανοί, έχουν αποδειχθεί  πλαστογραφίες του 4^ου αι.  Η Γαλιλαία, πατρίδα του Ιησού, ήταν η βορειότερη από τις 4 επαρχίες του Ισραήλ. Την κυβερνούσε από το 4 π.Χ ως το 37 μ.Χ. ο Αντύπας, γιος του Ηρώδη. Για να πάει από εκεί στην Ιερουσαλήμ έπρεπε να διασχίσει την επαρχία της Σαμάρειας, που ο Ηρώδης ονόμαζε  Σεβαστή. Οι Ιουδαίοι του νότιου βασιλείου μισούσαν εξ αρχής το βόρειο βασίλειο και ονόμαζαν τους υπηκόους του Σαμαρείτες. Τους κατηγορούσαν ότι έδιωξαν τους Λευίτες, από τους οποίους καταγόταν ο 1^ος  αρχιερέας Ααρών και λάτρευαν είδωλα και μοσχάρια (Β΄Παρ., ια΄15). Οι εχθροπραξίες ήταν συχνές και η αντιπάθεια τόση, που όταν ο βασιλιάς της Ιουδαίας Ιωσαφάτ έγινε φίλος με το βασιλιά του Ισραήλ Οχοζία, ο Γιαχβέ (προφανώς οι φανατικοί Ιουδαίοι)  κατέστρεψε τα πλοία του Ιωσαφάτ για τιμωρία (Β΄Παρ.,κ΄37). Δικαιολογείται ακόμη το ξέσπασμα του Ιησού κατά του Ιερατείου της Ιερουσαλήμ και η επισήμανση της ηθικής ανωτερότητας των Σαμαρειτών σε αντιπαράθεση με την ιουδαϊκή υποκρισία στην Παραβολή του Καλού Σαμαρείτη, Λουκά ι΄30-37 και  τη Θεραπεία των 10 λεπρών, εκ των οποίων μόνο ο Σαμαρείτης γύρισε για να ευχαριστήσει το θεραπευτή του, Λουκά, ιζ΄,17. Οι χριστιανοί επινόησαν την καταγωγή του Ιησού από το Δαβίδ κατασκευάζοντας γενεαλογίες (Κατά Ματθαίο και  Κατά Λουκά). Ο Παύλος απέρριπτε τις γενεαλογίες, γιατί με τα λάθη και τις ασυμφωνίες τους προκαλούσαν προβλήματα. Ένας χριστός (μεσσίας) από την κακόφημη Σαμάρεια ή Γαλιλαία, με κληρονομικό δικαίωμα στο θρόνο της Ιουδαίας γεφύρωνε το χάσμα Σαμαρειτών - Ιουδαίων και  επαλήθευε τις προφητείες  ότι ο οίκος Δαβίδ  θα διαρκεί αιώνια* και θα γεννοβολήσει το Μεσσία. [«ώμοσα Δαυίδ τω δούλω μου: έως του αιώνος ετοιμάσω το σπέρμα σου και οικοδομήσω εις γενεάν και γενεάν τον θρόνον σου» (Ψαλμ. 88, στιχ. 4-5)]. Η πίστη σε κάποιον κοσμικό μεσσία είχε επανειλημένα διαψευσθεί. Για να βγουν αληθινές οι υποσχέσεις του Γιαχβέ χρειαζόταν πνευματικός μεσσίας. Ωστόσο οι Ιουδαίοι αρνήθηκαν στον Ιησού τον τίτλο υιός Δαβίδ και προτίμησαν το πατριδωνυμικό  Ναζωραίος ή Γαλιλαίος, που  δικαιολογεί  την έχθρα ανάμεσα σ’ αυτόν και τους αρχιερείς, γραμματείς και φαρισαίους του Ναού, που του έλεγαν κατάμουτρα «Σαμαρείτης ει συ», (Ιωάν., η΄48) και αποφαίνονταν  «εκ Ναζαρέτ δύναταί τι αγαθόν είναι;» (από τη Ναζαρέτ μπορεί να βγει τίποτε καλό;», Ιωάν. α΄47), «Ερεύνησον και ίδε ότι προφήτης εκ της Γαλιλαίας ουκ εγήγερται»  (Ιωαν., ζ΄45-52). Εκεί, στη  «Γαλιλαία των εθνών» (Ησαΐας θ΄1) ζούσαν πολλοί ξένοι, μαζί με τις ισραηλιτικές φυλές Ισσάχαρ, Ασήρ, Ζαβουλών και Νεφθαλίμ. Κάποια από αυτές θα ήταν η προγονική ρίζα του Ιησού. Το πατρικό του, όπου έγινε ο Ευαγγελισμός, ήταν στη Ναζαρέτ [λέγεται ότι δεν υπήρχε και επινοήθηκε από τους χριστιανούς που παρερμήνευσαν τη φράση (Κριτές, ιγ΄5) «ναζίρ θεού έσται το παιδάριον (ο Σαμψών)»]. Στην Καπερναούμ το ορμητήριό του. Οι μαθητές του προσηλυτίστηκαν στις όχθες της λίμνης Γεννησαρέτ (Κινέρετ) ή Θάλασσα της Γαλιλαίας ή θάλασσα της Τιβεριάδας, που υδροδοτείται από τον Ιορδάνη, όπου βαπτίστηκε. Στην Κανά έκανε το πρώτο του θαύμα. Στη Ναϊν ανάστησε νεκρό. Στα Γάδαρα έριξε σε γκρεμό 2000 γουρούνια. Στο Θαβώρ μεταμορφώθηκε. Από τα Μάγδαλα ήταν η πιο γνωστή μαθήτριά του… Από την περικοπή της Σαμαρείτιδας μαθαίνουμε τις περί θεού αντιλήψεις των Σαμαρειτών: «οι αληθινοί προσκυνηταί προσκυνήσουσι τω πατρί εν πνεύματι και αληθεία, και γαρ ο πατήρ τοιούτους ζητεί τους προσκυνούντας αυτόν. Πνεύμα ο θεός και τους προσκυνούντας αυτόν εν πνεύματι και αληθεία δει προσκυνείν» (Ιωάν., δ΄23-24). Ο θεός του Γαλιλαίου Ιησού είναι πνεύμα, που απαιτεί πνευματική λατρεία και όχι αίματα θυσιών και καπνούς καιόμενων σαρκών, όπως ο ανθρωπόμορφος Ιουδαϊκός Γιαχβέ ... Έτσι εξηγείται γιατί ο Ιησούς, απέκλινε από το στενόμυαλο ιουδαϊσμό, που επέβαλλε λιθοβολισμό μοιχαλίδων, ρατσισμό, σχολαστική αργία του Σαββάτου, εμπορική εκμετάλλευση της θρησκείας,  τύπους και όχι ουσία ... Ο Ιησούς πρότεινε μια εκδοχή του ιουδαϊσμού πνευματική, ανεκτική στις ανθρώπινες αδυναμίες, με έμφαση στη φιλανθρωπία, που θα ευνοούσε την εξάπλωση  έξω από τα εθνικά όρια.