Θεόφιλος Αντιοχείας (απάνθισμα επιστολών «Προς Αυτόλυκον»)

O Θεόφιλος Αντιοχείας (2^ος αιώνας) γράφει ότι οι έλληνες ποιητές και φιλόσοφοι «έκλεψαν εκ των αγίων γραφών» τις αλήθειες που έγραψαν. Οι χριστιανοί πατέρες, ενώ μισούν  την ελληνική θρησκεία,  τέχνη και  επιστήμη, οικειοποιούνται ό,τι ωραίο και αληθινό υπάρχει σ’ αυτές και το παρουσιάζουν σαν δικό τους. Συκοφαντεί τους Έλληνες ότι αυτά που είπαν τα είπαν «υπό δαιμόνων εμπνευσθέντες» (επιστολή ΙΙ,8). Είναι αδιανόητο οι δαίμονες που θεωρούνται όργανα του κακού να εμπνέουν στους ανθρώπους αλήθειες.  Λέει πως η σοφία των Ελλήνων είναι «ανωφελής και άθεος» (ΙΙΙ, 2) κι οι ίδιοι «άθλιοι, ανόητοι, δυσσεβείς…» κλπ. Αν ήταν η ελληνική σοφία ανωφελής δεν θα δημιουργούσε μεγάλους πολιτισμούς και δεν θα μπόλιαζε όλο τον κόσμο. Αν ήταν άθεη, δεν θα λήστευαν τις ιδέες της για το θεό και το λόγο του, την αθανασία της ψυχής, την ανάσταση και τη δίκαια κρίση, τους ύμνους της στις αρετές και τα σοφά ρητά της. Ο Θεόφιλος υποστηρίζει ότι ο μωσαϊκός νόμος είναι αρχαιότερος από κάθε ελληνικό έργο και οι Εβραίοι αρχαιότεροι από τους Αιγύπτιους και τους Έλληνες και εφευρέτες της φιλοσοφίας και της θεολογίας. Αποκρύπτει ότι το εβραϊκό έθνος δημιουργήθηκε μετά την έξοδο από την Αίγυπτο, καταγόμενο από μια οικογένεια Χαλδαίων νομάδων που είχε καταφύγει εκεί, για να σωθεί από  λιμό. Από τη Βίβλο συμπεραίνει  ότι η ηλικία του κόσμου είναι 5695 έτη (3^η επιστολή) και όχι ο μεγάλος αριθμός ετών που αναφέρει ο Πλάτων. Πού να γνώριζε ότι η ηλικία της γης φτάνει τα 4,5 δισεκατομμύρια έτη! Ερμηνεύει απλοϊκά τα φυσικά φαινόμενα, ισχυριζόμενος ότι η θεία πρόνοια δημιουργεί την αστραπή, που  προαναγγέλλει τη βροντή, για να μην αιφνιδιάζονται οι άνθρωποι και πεθαίνουν από την τρομάρα τους! (1^η επιστολή «Προς Αυτόλυκον»). Για τη λέξη θεός κλέβει την ετυμολογία  του Πλάτωνα,  από το «θέειν=  τρέχειν και κινείν και ενεργείν». Αυτή η εξήγηση δεν ταιριάζει με το χριστιανικό δόγμα, που λέει ότι ο θεός είναι ακίνητος, επειδή είναι αυτάρκης (δόγμα κλεμμένο από τον Αριστοτέλη, που ονόμασε το θεό «πρώτον κινούν ακίνητον».. Υποστηρίζει το δόγμα ότι η γη  είναι ακίνητη «θεμελιωμένη επί των υδάτων». Το άγιο πνεύμα δεν του είπε ότι η γη είναι σφαιρική και δε χρειάζεται θεμέλια για να στηριχθεί, αλλά ισορροπεί στο κενό χάρη στο νόμο της βαρύτητας. Λέει ακόμη ότι ο αέρας που αναπνέουμε είναι το πνεύμα του θεού. Μήπως το πνεύμα του θεού  είναι μίγμα αερίων (άζωτο, οξυγόνο, διοξείδιο του άνθρακα, ίχνη υδρογόνου και όζοντος); Όλα στο σύμπαν κατά τον Θεόφιλο έχουν σκοπό την «υπηρεσίαν και δουλείαν (=να είναι δούλοι) των ανθρώπων». Αυτό το αλαζονικό δόγμα έδωσε πρόφαση σε πολλούς για να περιφρονούν και να βασανίζουν τα  ζώα.  Επιχείρημα υπέρ της ανάστασης του Χριστού είναι οι φάσεις της σελήνης: «κατανόησον την ανάστασιν της σελήνης την κατά μήνα γενομένην, πώς φθίνει, αποθνήσκει, ανίσταται…» Νομίζει ότι η σελήνη είναι  ον που αρρωσταίνει, πεθαίνει και ξαναζεί, όχι  άψυχο, πετρώδες κομμάτι, που στρέφεται γύρω από τον άξονά του  και τη γη, κι ανάλογα με τη θέση της, φαίνεται  να αλλάζει σχήμα ή να χάνεται. Συμπέρασμα:  όσο αληθεύει το επιχείρημα ότι η σελήνη  πεθαίνει και  ανασταίνεται, άλλο τόσο αληθεύει το δόγμα της ανάστασης. Στη 2^η επιστολή του «Προς Αυτόλυκον» για να ανατρέψει τη  δοξασία ότι οι θεοί  γεννούν παιδιά, γράφει ότι μια «ελληνίδα» Σίβυλλα είπε: «Αν οι θεοί γεννούσαν αθάνατα παιδιά, θα ήταν πιο πολλά από τους ανθρώπους και δε θα υπήρχε χώρος γι αυτούς». Δεν λέει όμως, πού θα βρεθεί χώρος κατά την ανάσταση των νεκρών, αν αναστηθούν τα τρισεκατομμύρια πεθαμένα σώματα από καταβολής κόσμου.

[Σημείωση: Οι Σίβυλλες ήταν αρχαίες προφήτισσες (η Ερυθραία Ηροφίλη στις Ερυθρές της Μ. Ασίας, η Ιδαία στον Ελλήσποντο, η Κυμαία στην Ιταλία, η Σαμία και η Δελφική). Οι Σιβυλλικοί χρησμοί είναι 14 ψευδεπίγραφα βιβλία, γραμμένα από χριστιανούς. Το 8^ο βιβλίο περιέχει  διασκευές ιουδαϊκών χρησμών. Πρώτος τους ανέφερε  ο αυτοκρ. Κωνσταντίνος σε ομιλία του «Προς τους αγίους»  κατά την Α΄ Οικουμεν. Σύνοδο, το 325 μ.Χ. Ο Ευσέβιος Καισαρείας  γράφει (Λόγος 5^ος, κεφ. 18) ότι η Ερυθραία Σίβυλλα, 6 γενιές μετά τον κατακλυσμό του Νώε, απήγγειλε χρησμό με ακροστιχίδα: ΙΗΣΟΥΣ ΧΡΕΙΣΤΟΣ ΘΕΟΥ ΥΙΟΣ ΣΩΤΗΡ-ΣΤΑΥΡΟΣ! Το αρχαιότερο χειρόγραφο  με το χρησμό  αυτό είναι του 10^ου μ.Χ. αιώνα στη βιβλιοθήκη του Βατικανού.  Την πλαστότητά του μαρτυρούν το ύφος,  το λεξιλόγιο,  ο χρόνος ανακάλυψης, η ανορθογραφία, οι αναφορές στη Βίβλο και η παρατήρηση του ίδιου του Κωνσταντίνου ότι πολλοί θα αμφισβητούσαν τη γνησιότητά του. Εκείνη την εποχή το είδος των πλαστών και ψευδεπίγραφων κειμένων άκμαζε. Πιθανός κατασκευαστής  είναι ο παιδαγωγός του γιου του Κωνσταντίνου, Λακτάντιος, που  δήθεν  ανακάλυψε το χειρόγραφο σε βιβλιοθήκη της Ρώμης.]

Ο Θεόφιλος φιλοδοξούσε να κατατροπώσει την ελληνική σοφία λέγοντας ότι ο ουρανός είναι οροφή της γης. Όταν τη γη κάλυπτε νερό και σκοτάδι κατά τη Γένεση, το πνεύμα  την κρατούσε σε απόσταση από τον ουρανό, επειδή υπήρχε φόβος το σκοτάδι να μολύνει τον ουρανό, που γειτονεύει με τον θεό! Η  καμάρα του ουρανού σκέπαζε την ύλη που έμοιαζε με βόλο... Δεν μπορούσε να πιστέψει ότι  η γη δεν μοιάζει με σπίτι που έχει ταβάνι τον ουρανό, ούτε στο διάστημα υπάρχει βασίλειο του θεού ούτε περιορίζεται η ύλη στο χώρο του πλανήτη μας. Είναι βέβαιος ότι δε θα γνώριζαν οι άνθρωποι να λένε  το φως μέρα και το σκότος νύχτα, αν δεν τα ονόμαζε έτσι ο θεός σε άψογα ελληνικά.  Δεν είχε ιδέα για την γέννηση και εξέλιξη του προφορικού λόγου, γι αυτό πίστευε, όπως όλοι οι πατέρες,  ότι οι λέξεις δόθηκαν στους ανθρώπους ουρανοκατέβατες.  Αγνοούσε ότι η γλωσσική ικανότητα είναι βιολογικό χαρακτηριστικό του ανθρώπου και γεννήθηκε, όταν οι άνθρωποι κατέβηκαν από τα δέντρα και βάδισαν όρθιοι. Ο εγκέφαλος με την εξέλιξη ωρίμασε και η ανάγκη επιβίωσης και συνεργασίας εξέλιξε το μηχανισμό, που κωδικοποιεί και αποκωδικοποιεί φωνητικά σύμβολα (περιοχές Broca και Wernice στον εγκέφαλο). Η εμφάνιση της γλώσσας δεν οφείλεται σε κάποια θεϊκή αποκάλυψη. Συνδέεται με την εξέλιξη της ανατομίας των πρώτων ανθρώπων. Αρχαιολογικές μαρτυρίες επιβεβαιώνουν χρήση γλώσσας κατά τη μετάβαση από τη Μέση στην Ανώτερη Παλαιολιθική περίοδο,  45000 χρόνια πριν από την εποχή μας. Ο Θεόφιλος  πίστευε πως ο θεός δημιούργησε τα φυτά πριν από τον  ήλιο, για να διαψεύσει τους Έλληνες φιλοσόφους, επειδή γνώριζε πως θα πουν ότι τα φυτά γίνονται χάρη στην επίδραση του ήλιου πάνω στα στοιχεία της γης. (ο θεός παραβίασε  τους νόμους του για να κάνει καψόνι στους Έλληνες.). Τα θηρία αγρίεψαν λόγω της αμαρτίας του ανθρώπου, αλλά θα ημερέψουν πάλι, όταν οι άνθρωποι σταματήσουν να αμαρτάνουν, δηλαδή μετά τη Δευτέρα Παρουσία! (το χριστιανικό δόγμα δεν προβλέπει ανάσταση ζώων!). Ο  όφις που εξαπάτησε την Εύα ονομάζεται Ευάν, (θα είχε ακούσει τους οπαδούς του Βάκχου να τραγουδούν  ευοί, ευάν = εβίβα, στην υγειά μας)   και  δράκων επειδή απέδρασε από το θεό (28) (αγνοούσε ότι η λέξη δράκων είναι από το ρήμα δέρκομαι= κοιτάζω, που φανερώνει οξεία  όραση και αντίληψη , εξ ου και οξυδερκής=  ευφυής). Γράφει στη 2^η επιστολή  «Προς Αυτόλυκον» ότι μετά το φόνο του Άβελ ο θεός είπε ότι θα ζητήσει το αίμα του από τη γη που άνοιξε το στόμα της και το ήπιε, γι αυτό «φοβηθείσα η γη  ουκέτι αίμα ανθρώπου παραδέχεται, αλλ’ ουδέ τινος ζώου» (28). Τι να πρωτοθαυμάσει κανείς; Την αφέλεια του επισκόπου, που θεωρεί τη γη  λιχούδα γυναίκα, φοβιτσιάρα (αυτό κι αν είναι ειδωλολατρική αντίληψη!) ή την έπαρσή του να διδάξει άλλους και να διαψεύσει  σοφούς και επιστήμονες; Προσπαθώντας ν’ αποδείξει ότι οι Έλληνες αντέγραψαν τη Βίβλο, λέει ότι ο Μαλαχίας κι ο Ησαΐας μίλησαν πρώτοι για εκπύρωση του σύμπαντος (πύρινη καταστροφή). Η ιδέα ανήκει στη ζωροαστρική θρησκεία, όμως η θεωρία της εκπύρωσης του Ηράκλειτου είναι επιστημονική άποψη για ένα τέλος που είναι ταυτόχρονα αρχή του κόσμου, ο οποίος σαν ζωντανό πυρ ανάβει και σβήνει ρυθμικά και αδιάκοπα. Η νέα εκδοχή της θεωρίας θέλει δύο παράλληλα σύμπαντα να συγκρούονται  μετά πάροδο  τρισεκατομμυρίων χρόνων και να γεννιέται από τη σύγκρουση ένα νέο σύμπαν (Paul Steinhardt, Πανεπ. Κέμπριτζ). Σύμφωνα με το Θεόφιλο (3^η επιστολή) είναι ψέμα των Ελλήνων ότι έγιναν πολλοί κατακλυσμοί (Πλάτων «Κριτίας»). Η αρχαιολογική έρευνα όμως δικαιώνει τους Έλληνες και περιορίζει τον κατακλυσμό του Νώε σε  τοπικό συμβάν της Μεσοποταμίας, που χαράχτηκε στη μνήμη των αρχαίων κατοίκων της (έπος του Γκιλγκαμές).  Ετυμολογικό μαργαριτάρι του Θεοφίλου Αντιοχείας στην 3^η επιστολή του είναι ότι: «ο Νώε ονομάστηκε Δευκαλίων, επειδή φώναζε: «Δεύτε, καλεί υμάς ο θεός εις μετάνοιαν». Στο λεξικό Liddell – Scot η λέξη ετυμολογείται από το Δευς + καλλίων και σημαίνει ο καλύτερος (άνδρας) του Δία. Άλλη ετυμολογία είναι από το δεύω (μουσκεύω) εξ ου το αρδεύω και τη μετοχή ίων από το ρήμα είμι= πορεύομαι, και σημαίνει αυτόν που περνά μέσα από τον κατακλυσμό. Επιμένει ο Θεόφιλος ότι οι Έλληνες είναι μεταγενέστεροι από τους Εβραίους, όμως βάζει τους ανθρώπους προ του κατακλυσμού και προ της εμφάνισης των Εβραίων να μιλούν ελληνικά! Ισχυρίζεται ότι τα λείψανα της κιβωτού σώζονταν ως τις μέρες του στα Αραβικά όρη. Όμως η Βίβλος σταματά την κιβωτό στο Αραράτ,  στα σύνορα  Αρμενίας και  Ιράν… Βρίζει ο Θεόφιλος τον Αιγύπτιο ιστορικό Μανέθωνα (3^ος αι. π.Χ) που γράφει ότι οι Εβραίοι διώχτηκαν από την Αίγυπτο επειδή ήταν λεπροί, πράγμα πιθανό, αφού και η Βίβλος αναφέρει  ότι η αδελφή του Μωυσή, η Μαριάμ έπαθε λέπρα.  Χρονολογεί ο Θεόφιλος την έξοδο των Εβραίων από την Αίγυπτο στα χρόνια του φαραώ Τούθμωση. Επικρατέστερη χρονολόγηση είναι επί Ραμσή Β΄ (1303-1213), ο οποίος δεν καταποντίστηκε στην Ερυθρά με το στρατό του, όπως θέλει η Βίβλος, αλλά έκανε επιτυχημένες εκστρατείες στην Παλαιστίνη, στη Συρία κ.α., πέθανε σε βαθιά γεράματα και θάφτηκε με τιμές στην Κοιλάδα των Βασιλέων, όπως έδειξαν οι ανασκαφές. Η επιστολή του Θεόφιλου τελειώνει μέσα στο άγχος  να αποδείξει ότι ο Μωυσής είναι αρχαιότερος από τον Κρόνο, όπως έκαναν όλοι οι πατέρες από κόμπλεξ απέναντι στην ανωτερότητα του ελληνικού πολιτισμού.  Οι θεολόγοι θα ισχυριστούν ότι οι Γραφές δεν είναι ιστορικά κείμενα. Όμως οι πατέρες της εκκλησίας τα χρησιμοποιούν ως ιστορικά, βγάζοντας ανιστόρητα συμπεράσματα και τα θεωρούν ως αλάθητα.