Επιστολές Βαρνάβα, Ιγνατίου και Πολυκάρπου (απάνθισμα)

Επιστολή του Βαρνάβα

Ένα από τα πρώτα χριστιανικά κείμενα, του 1^ου αιώνα είναι η επιστολή του Βαρνάβα, διαφωτιστική για το τι πίστευαν οι πρώτοι χριστιανοί και για το επίπεδο της μόρφωσής τους. Στην παράγρ.10, 1-12, δικαιολογεί την απαγόρευση από το Μωυσή τριών ειδών τροφής: χοίρων, αρπακτικών πουλιών και ψαριών χωρίς λέπια και εξηγεί ότι αυτό σημαίνει απαγόρευση συναναστροφής με ανθρώπους όμοιους με αυτά τα είδη και εξομοίωσης με αυτά: Ο χοίρος, όταν τρώει, ξεχνά το αφεντικό, όταν όμως πεινά κραυγάζει…. Τα αρπακτικά πουλιά αντιπροσωπεύουν τους άνομους που δεν προμηθεύονται την τροφή τους με κόπο και ιδρώτα, αλλά αρπάζουν τα ξένα. [Την ίδια αμαρτία διέπραξε και ο εκλεκτός λαός του θεού κλέβοντας με δική του εντολή ξένες περιουσίες]. Τα θαλασσινά χωρίς λέπια (χταπόδι, σουπιά κλπ)  αντιπροσωπεύουν  τους  ασεβείς, που είναι ήδη καταδικασμένοι σε θάνατο  από το θεό. Ο άδης, όπου θα πάνε,  συμβολίζεται με το βυθό όπου κολυμπούν αυτά τα καταραμένα είδη. [Τις διατροφικές παραξενιές του θεού της Βίβλου  οι χριστιανοί προσπαθούν να εξηγήσουν αλληγορικά, γιατί λογική ερμηνεία δεν στέκει]. Απαγορεύεται να φας «δασύποδα», για να μη γίνεις «παιδοφθόρος», επειδή  ο λαγός «κατ’ ἐνιαυτὸν πλεονεκτεῖ τὴν ἀφόδευσιν· ὅσα γὰρ ἔτη ζῇ, τοσαύτας ἔχει τρύπας»! Η ύαινα δεν πρέπει να τρώγεται, γιατί αντιπροσωπεύει  τον «μοιχὸ»  και τον «φθορέα»  και  κάθε χρόνο αλλάζει φύλο  και γίνεται πότε αρσενικό πότε θηλυκό! Αλλά και τη γάτα μίσησε (ο θεός) ορθά,  για να μη γίνουν οι εκλεκτοί του σαν τις γάτες, που αμαρτάνουν με το στόμα, γιατί αυτό το ζώο κυοφορεί με το στόμα!  Ο Δαβίδ μακαρίζει τον άνδρα που δεν πορεύεται σε συνέδριο ασεβών, όπως τα ψάρια πορεύονται στα σκοτεινά βάθη· και δεν στέκεται σε οδό αμαρτωλών, όπως ο χοίρος, και δεν κάθισε μαζί με άρπαγες, όπως τα πτηνά που ενεδρεύουν για να αρπάξουν [Δηλ. οι ασεβείς μοιάζουν με ψάρια, οι αμαρτωλοί με γουρούνια και οι κακούργοι με όρνια, γι αυτό ο θεός απαγόρευσε να τα τρώνε.  Αλλά και οι αλαζόνες μοιάζουν με  κοκόρια και οι οξύθυμοι με ταύρους, οι βλάκες με  πρόβατα, και οι κολασμένοι με κατσίκια … όμως τα συμπεριέλαβε στο εβραϊκό μενού.] Ο Μωυσής διέταξε τους εβραίους να τρώνε δίχηλα ζώα που μηρυκάζουν (αναμασούν την τροφή τους), επειδή αναγνωρίζουν το αφεντικό τους και χαίρονται. Έτσι και οι πιστοί  πρέπει να μηρυκάζουν το λόγο του θεού. Η προτίμηση στα δίχηλα σημαίνει  ότι ο δίκαιος περπατά σ’ αυτόν τον κόσμο και προσδοκά τον άγιο και αιώνιο κόσμο. [οι  χριστιανοί, αφού συμβολίζουν τα δίχηλα ζώα, αναμασούν τα ίδια και με το ένα πόδι πατούν στη γη, ενώ με το άλλο αεροβατούν]. Το έθιμο της περιτομής τηρεί «και πας Σύρος και Άραψ και πάντες οι ιερείς των ειδώλων αλλά και οι Αιγύπτιοι». [Να, από  ποιους το αντέγραψαν οι Ιουδαίοι].  Ο Βαρνάβας  προφητεύει τη συντέλεια επικαλούμενος τους προφήτες Ενώχ και Δανιήλ. Καλεί τους πιστούς να προσέχουν, γιατί ο Χριστός έρχεται (21,3) «εγγύς ο κύριος». [πάντα «ο καιρός είναι εγγύς» και  ποτέ δεν φτάνει]. Σε έξι χιλιάδες χρόνια  «συντελέσει κύριος τα σύμπαντα» (15.4-9). Η διάρκεια του κόσμου αντιστοιχεί στις 6 μέρες της δημιουργίας. Κάθε μέρα είναι χίλια έτη. Την 7^η μέρα  ο υιός του θεού θα  έρθει και θα καταργήσει «τον καιρόν του ανόμου» και θα κρίνει τους ασεβείς. Η 8^η μέρα είναι «άλλου κόσμου αρχή …..Εμείς διανύουμε την ογδόη μέρα». [Πίστευαν τότε ότι η συντέλεια είναι θέμα ημερών]!

Ο Αντιοχείας Ιγνάτιος (50-107 μ.Χ.) δίνει στον επίσκοπο θεϊκή εξουσία.  Οι πιστοί πρέπει να τον βλέπουν σαν τον ίδιο το Χριστό (Προς Εφεσίους: «ως αυτόν κύριον δει προσβλέπειν»). Να τον ακολουθούν σαν πρόβατα, γιατί είναι διορισμένος από το θεό (Προς Φιλαδελφείς).  Να υποτάσσονται σ’ αυτόν, όπως στο θεό (Προς Μαγνησιείς: «προκαθημένου του επισκόπου εις τόπον θεού (…) υποτάγητε τω επισκόπω ως Ιησούς Χριστός τω πατρί»). Χωρίς τη συγκατάθεσή του να μην κάνουν τίποτε (Προς Τραλλιανείς: «άνευ του επισκόπου μηδέν πράσσειν», Προς Σμυρναίους: «λάθρα επισκόπου τι πράσσων τω διαβόλω λατρεύει»). [Άβουλα πρόβατα   οι πιστοί και δικτάτορας ο επίσκοπος, ελέω θεού ... Έτσι θεμελιώθηκε η δεσποτοκρατία]. Στην επιστολή Προς Πολύκαρπον επαναλαμβάνει το αποστολικό κήρυγμα υπέρ της δουλείας: οι δούλοι να μην επιθυμούν να ελευθερωθούν, … ο χριστιανός δεν εξουσιάζει τον εαυτό του. Στην Προς Εφεσίους επιστολή δεν παραλείπει το εσχατολογικό κήρυγμα: «έσχατοι καιροί, λοιπόν αισχυνθώμεν…την μέλλουσαν οργήν φοβηθώμεν». [Ο συνδυασμός ενοχής,  δουλικού φρονήματος, φόβου της αιώνιας κόλασης και θεόθεν τυραννικής εξουσίας  είναι  ισχυρά όπλα υποταγής].

Ο Πολύκαρπος, (80- 167 μ.Χ.) επίσκοπος Σμύρνης, στα σωζόμενα αποσπάσματα επιστολών του αποκλείει να είναι κάποιος καλός άνθρωπος, αν δεν πιστεύει. Ονομάζει «αντίχριστο» εκείνον που δεν ομολογεί το Χριστό. Είναι «εκ του διαβόλου», εκείνος που δεν κηρύττει τη σταύρωση και «πρωτότοκος του σατανά» αυτός που δεν παραδέχεται την ανάσταση. [Οι δογματικές και ακραίες απόψεις  διαιρούν τους ανθρώπους και σπέρνουν μίσος και φανατισμό. Καλοί και κακοί άνθρωποι υπάρχουν σε κάθε θρησκεία και κάθε ιδεολογία. Η ιστορία το έχει αποδείξει. Αν η θρησκεία είχε την ιδιότητα να κάνει τους ανθρώπους καλούς, δεν θα γίνονταν θρησκευτικοί πόλεμοι, βασανισμοί, σφαγές «αιρετικών» και άλλα εγκλήματα στο όνομα του θεού].