Πληροφορίες για την εβραϊκή Βίβλο

Η Βίβλος γράφτηκε σε 4 περιόδους:

α) Γιαχβική, στην Ιερουσαλήμ του 9^ου αι. π.Χ. (ονομάζει το θεό Γιαχβέ)

β) Ελοχιμιστική, στη Σαμάρεια, 8ος αι. π.Χ. (ονομάζει το θεό Eλοχίμ)

γ) του Δευτερονομίου, 7^ος αι. π.Χ, βασίλειο Ιούδα (Η Βίβλος ξαναγράφτηκε με πρόσχημα την ανακάλυψη του χαμένου Μωσαϊκού Νόμου).

δ) Ιερατικός κώδικας του Έσδρα, 6^ος αι. π.Χ. (Ο θεός ονομάζεται Κύριος).

Οι Εβραίοι ιστορικοί Φινκελστάιν και Σίμπερμαν («Βίβλος, η αλήθεια μέσα από τις ανασκαφές») υποστηρίζουν ότι η Βίβλος γράφτηκε τον 5^ο αιώνα π.Χ. στη Βαβυλώνα με σκοπό να ενώσει τους Εβραίους. Αρχαιότερο τμήμα της  είναι ο «Ησαΐας». Γράφτηκε επί Κύρου (650 π.Χ.),  τον οποίο  ο Ησαΐας θεωρούσε μεσσία  (κεφ. 45). Το παλαιότερο αντίγραφο βρέθηκε με τα χειρόγραφα της Νεκράς Θάλασσας και είναι του 1^ου αι. π.Χ.  Το πρωτότυπο έχει χαθεί. Πιο πιστή απόδοση θεωρείται η «Μετάφραση των εβδομήκοντα, Ο΄» (49 κείμενα μεταφρασμένα από τα αραμαϊκά στα ελληνικά, στην Αλεξάνδρεια το 270 π.Χ. από 72 ελληνιστές Ιουδαίους με εντολή του Πτολεμαίου Β΄). [Οι Αραμαίοι ήταν σημιτικός λαός στη Συρία και Μεσοποταμία. Η αραμαϊκή γλώσσα ήταν την εποχή του Χριστού  διαδεδομένη στην Παλαιστίνη]. Το 90 μ.Χ η ραββινική Σύνοδος της Ιάμνειας στην Παλαιστίνη ενέκρινε 24 βιβλία, τα οποία ως το 15^ο αιώνα αυξήθηκαν σε 39. Οι Μασορίτες, εβραίοι αντιγραφείς της Βίβλου, από τον 6^ο ως το 10^ο αι. μ.Χ. έγραψαν τη μασοριτική Βίβλο διορθώνοντας τα κείμενα, ώστε να συμφωνούν με την εβραϊκή παράδοση (μασόρα). Άλλοι θεωρούν πιο αυθεντική τη μασοριτική Βίβλο και άλλοι  τη μετάφραση των Εβδομήκοντα, που είναι παλαιότερη. Τα κείμενά τους έχουν πολλές διαφορές. Την εβραϊκή Βίβλο (Τανάκ από τα αρχικά των λέξεων: Τορά= Νόμος ή Πεντάτευχος, Νεβιείμ=Προφήτες, Κεθουβείμ =Αγιόγραφα) συμπληρώνουν ραβινικά σχόλια και κείμενα (τα 2 Ταλμούδ, Ιεροσολυμίτικο και  Βαβυλωνιακό, η Μιδράς, η Μισνά, η Γκεμαρά κ.α.).  Το γεγονός ότι η πολυθεΐα και η λατρεία ειδώλων ήταν πατροπαράδοτη στους Εβραίους φαίνεται από τα πολλά ονόματα του θεού στη Βίβλο (Ηλ, Ελ, Ελοχίμ, Αδονάι, Σαβαώθ, Ων, Γιαχβέ =αυτός που υπάρχει), τις μαρτυρίες για διωγμούς και  σφαγές ειδωλολατρών Εβραίων, την πληροφορία ότι ο Αβραάμ εξορίστηκε από την Ουρ της Μεσοποταμίας, επειδή ο προπάππος του, Σερούχ, θέλησε να επιβάλει τη λατρεία των ειδώλων των προγόνων του και ότι ο Ιακώβ άφησε τη γυναίκα του  Ραχήλ να κλέψει τα είδωλα του πατέρα της (Γεν. ΛΑ΄ 19). Ο Ιωσήφ εξ άλλου εντάχθηκε στο ιερατείο της αιγυπτιακής Ηλιούπολης μετά το γάμο του με την Ασενέθ, κόρη  ιερέα του θεού Ων (Γέν.,ΜΑ΄45). Το θεό αυτό, που ταυτίζεται με τον ηλιακό δίσκο, λάτρευε ο μονοθεϊστής φαραώ Ακενατών (1353-1336 π.Χ.). Οι Εβραίοι λάτρευαν γυναικείες θεότητες που το ανδροκρατούμενο ιερατείο πέτυχε να εξαλείψει. Επιγραφές του 8^ου αι. π.Χ. (μία από το Σινά φυλάσσεται στο Μουσείο Καΐρου) αναφέρουν το Γιαχβέ ως σύζυγο της Ασερά, θεάς της γονιμότητας που συνδέεται με το δένδρο της ζωής, καθώς εικονιζόταν να αναπτύσσεται από κορμό δέντρου. Στη Βίβλο υπάρχουν πάνω από 40 αναφορές στα άλση που της αφιέρωναν οι Ισραηλίτες. Κείμενα της Καμπάλα και του Βαβυλωνιακού Ταλμούδ εμφανίζουν ως σύζυγο του Γιαχβέ τη θεά Σεκινά (δόξα του θεού), που εκπροσωπεί τη γυναικεία πλευρά του θεού. Στις «Παροιμίες» ονομάζεται Σοφία και είναι η προαιώνια σύντροφος και σύμβουλος του θεού. Την αντίληψη ότι ο θεός έχει αρσενική και θηλυκή πλευρά συνεχίζει ο ραβινικός Ιουδαϊσμός. Πολυθεϊστικά κατάλοιπα είναι επίσης: -Η φράση του θεού στη Γένεση: "ας φτιάξουμε άνθρωπο που να μας μοιάζει..." (Γεν. Α 26), που  απευθύνεται σε ομάδα συνδημιουργών- θεών. -Το χάλκινο ιαματικό φίδι που έστησε ο Μωυσής στην έρημο, σαν αντίδοτο για τα δήγματα των φιδιών (κατάλοιπο τοτεμικής λατρείας). -Ο Αζαήλ, δαίμονας της ερήμου, που κάποτε λατρευόταν ως ισότιμος του Γιαχβέ και πρόσφεραν και στους δύο θυσία τέλειου τράγου. Ο τράγος του Αζαήλ ήταν μαύρος και ονομαζόταν αποδιοπομπαίος, γιατί τον έδιωχναν στην έρημο, ενώ αυτός που θυσίαζαν στο Γιαχβέ ήταν λευκός. -Οι άγγελοι ήταν πρώην θεοί που υποβιβάστηκαν σε υπηρετικό προσωπικό. Το δηλώνει η κατάληξη του ονόματός τους -ηλ=θεός (Ραφαήλ= θεός θεραπευτής, Μιχαήλ=ποιος είναι σαν το θεό;) και  η μεταμόρφωση του θεού σε τρεις αγγέλους που επισκέφτηκαν τον Αβραάμ. Όταν άγγελος ανήγγειλε σε βιβλικό ζεύγος ότι θα γεννήσει τον Σαμψών, ο μέλλων πατέρας φώναξε: «αποθανούμεθα ότι θεόν είδομεν» (Κριτές, ΙΓ΄22). -Στο Ναό του Σολομώντα λατρεύονταν είδωλα, μεταξύ των οποίων η στήλη του θεού του εμπορίου, ο θεός Ήλιος και ο συριακός θεός της βλάστησης Θαμμούζ, του οποίου τα πάθη θρηνούσαν οι γυναίκες, όπως οι χριστιανοί τον Επιτάφιο (Ιεζεκιήλ Η 3, 10, 14, 16). Στη Βίβλο υπάρχουν στοιχεία λατρείας μόσχου, φιδιού, χαναναϊκού όνου και βαβυλωνιακών, αιγυπτιακών, περσικών κ.α. θεοτήτων. Οι πατέρες της Εκκλησίας γράφουν ότι ο Μωυσής  παρακολούθησε τη διδασκαλία των Αιγυπτίων ιερέων και ο Δανιήλ των Χαλδαίων στη Βαβυλώνα. Αιγύπτιοι και Χαλδαίοι ιερείς ήταν μάγοι και αστρολόγοι πολυθεϊστές και τέτοιες γνώσεις παρείχαν στους μαθητές τους. Στη Β. Συρία, στο λόφο Ρας Σάμρα, βρέθηκαν οι πινακίδες της Ουγκαρίτ  (14^ος-12^ος αι. π.Χ.) γραμμένες σε σφηνοειδή γραφή και γλώσσα σημιτική. Τα κείμενά τους παρουσιάζουν ομοιότητες με τη  Βίβλο, που είναι μεταγενέστερη. Π.χ. το όνομα του ανώτατου θεού είναι Ελ (Ελοχίμ στον πληθυντικό). Οι δημιουργοί είναι πολλοί, όπως στη Γένεση που οι Ελοχίμ λένε «ποιήσωμεν άνθρωπον». Στα ερείπια της Νινευί εξ άλλου ανακαλύφθηκε η «βιβλιοθήκη του Ασσουρμπανιπάλ», 20.000 πινακίδες σφηνοειδούς γραφής με κείμενα όπως το έπος Γιλγαμές, και το έπος της Δημιουργίας  Ενούμα ελίς. Αυτά τα κείμενα αποκάλυψαν ότι οι Εβραίοι ήταν «δραστήριοι αντιγραφείς των δημιουργικών Σουμερίων» (F. Delitzsch, «Ασσυριολογική Βιβλιοθήκη»). Στο Έπος του Γκιλγκαμές (7^ος αι. π.Χ): μια θεά έφτιαξε από λάσπη τον ήρωα Ενκιντού, όπως ο Γιαχβέ τον Αδάμ.  Αναφέρεται ο θεός-φίδι του Δέντρου της Ζωής.  Άλλος φιδοθεός, υδρόβιος,  ο Λοτάν, θυμίζει το βιβλικό τέρας Λεβιάθαν. Αναφέρονται παράδοξα όντα, όπως π.χ. άνθρωποι με κεφάλι ταύρου ("Ταύροι πολλοί με περικύκλωσαν", Ψαλμ. 22:13). Οι νεκροί ήρωες ονομάζονται ρεφαϊμ (Γένεση ΙΔ,5, ΙΕ,20). Η περιγραφή  των συζύγων του Κερέτ και του Ελ στη συριακή Θεογονία θυμίζει το Άσμα ασμάτων. Άλλα κοινά στοιχεία είναι ο μύθος του Κατακλυσμού και της κιβωτού, οι ιεροί αριθμοί 7 και 12,  ονόματα φυλών, όπως Ασήρ και Ζαβουλών (Έπος του Κερέτ). Ο Γιαχβέ υμνείται στη Βίβλο, όπως ο Βάαλ στις πινακίδες: «Ποιος μπορεί ν’ ανεβεί στους ουρανούς;»  «Των ανθρώπων οι ημέρες είναι μετρημένες και μια πνοή ανέμου οι ασχολίες μας». «Στη φωνή του θεού έτρεμε ο Λίβανος και ο Ερμών. Τα όρη σκίρτησαν». «Βασιλείς και ηγεμόνες θα σκύβουν μπροστά σου». "Βάαλ ο καθήμενος επί του θρόνου αυτού" [«εκάθησας επί θρόνου κρίνων», (Ψαλμ. 9:4)], «ο επιβαίνων επί των νεφών» [«ο ποιών νέφη την επίβασιν  αυτού» (Ψαλμ. 10)]. Λίθινοι φαλλοί με σημάδια περιτομής, της 2^ης χιλιετίας π.Χ. από τη Φοινίκη και τη Συρία, φανερώνουν ότι εβραϊκά θρησκευτικά έθιμα υπήρχαν στη Μέση Ανατολή πριν από τους Εβραίους. Οι αρχαιολογικές έρευνες ανέτρεψαν την πεποίθηση ότι η Βίβλος είναι το αρχαιότερο θρησκευτικό και νομοθετικό έργο.  Η Βίβλος  επηρεάστηκε από το εθιμικό δίκαιο των λαών της Μέσης Ανατολής, τους νόμους του Χαμμουραμπί (οφθαλμόν αντί οφθαλμού). τη Βαβυλωνιακή και Περσική θρησκεία, το μονοθεϊσμό του Ακενατών, τη λατρεία του ήλιου στην Αίγυπτο και του θεού των ηφαιστείων στη Μαδιάμ. Οι πιστοί των Aβρααμικών θρησκειών νομίζουν ότι η Πεντάτευχος είναι γραμμένη από το Μωυσή. Την εποχή που υποτίθεται ότι έζησε ο Μωυσής (μεταξύ 16^ου -13^ουαι. π.Χ) οι Εβραίοι δεν είχαν ακόμα γραφή. Στα βιβλία της Πεντατεύχου υπάρχουν αναχρονισμοί, αντιφάσεις, διπλές διηγήσεις του ίδιου θρύλου με παραλλαγές  και άλλα στοιχεία που φανερώνουν ότι δεν είναι έργο ενός συγγραφέα, αλλά προϊόν σύνθεσης παραδόσεων προφορικών και γραπτών, που άρχισε να δημιουργείται το 10 αιώνα π.Χ.  και ολοκληρώθηκε από τον  Έσδρα  τον 5^ο αι. π.Χ. [Μελέτη για τη χρονολόγηση της Τορά υπάρχει στο users.auth.gr/mkon /PDF, «Η Αρχαία Βίβλος της Εκκλησίας», Σύνθεση-Χρονολόγηση.] Παράδειγμα αναχρονισμού είναι η αναφορά στη Γένεση τοπωνυμίων και εθνών  (Αιθιοπία, Ασσυρία, Τίγρης, Ευφράτης, Ευιλάτ) που δεν υπήρχαν την περίοδο της κοσμογονίας και διάκριση των ζώων επί Νώε σε καθαρά και ακάθαρτα, πριν θεσπισθεί ο εβραϊκός νόμος. Στη Γένεση υπάρχουν 2 εκδοχές για τους πρωτοπλάστους  α) κεφ. Α΄27-28: ταυτόχρονη δημιουργία Αδάμ και  Εύας: «άρσεν και θήλυ εποίησεν αυτούς» (ιουδαίος σχολιαστής επηρεασμένος από το Συμπόσιο του Πλάτωνα, εξηγεί ότι ο Αδάμ ήταν ανδρόγυνος) και β) κεφ.Β΄21-24:  ο θεός δημιουργεί πρώτα τον Αδάμ και μετά από πολύ χρονικό διάστημα την Εύα. Οι υπερβολές,  γνώρισμα κάθε μυθολογίας, δεν λείπουν από τη Βίβλο, π.χ. ότι ο θεός πάλεψε με τον Ιακώβ και μην μπορώντας να τον νικήσει, τον ονόμασε "Ισραήλ" (ισχυρό) (Έξοδος, ΙΘ΄3)! Οι ραβίνοι μελετώντας τον κατάλογο των απογόνων του Αδάμ με τις απίθανες ηλικίες (930 ετών ο Αδάμ, 912 ο Σηθ, 969 ο Μαθουσάλα, Γεν. Ε,5, 8, 27)... βρήκαν ότι η δημιουργία του κόσμου άρχισε στις 7 Οκτωβρίου του 3.761 π.Χ. Η χριστιανική χρονολόγηση δεν απέχει πολύ: Η Πενθέκτη Οικ. Σύνοδος αποφάσισε ότι ο κόσμος είναι 5.508 ετών.  Το μυστικό της Βίβλου είναι η λατρεία του Ήλιου. Ο θεός που νοσταλγούν οι προφήτες να στήσουν στην Αίγυπτο θυσιαστήριο και στήλη του (Ησαΐας ΙΘ΄19)  είναι θεός του Ιωσήφ και του πεθερού του, που ήταν ιερείς στην Ηλιούπολη της Αιγύπτου (Έξοδος, Α΄11), ο Ατών-ήλιος, που αποκαλύφθηκε στον Μωυσή, αρχιερέα του Ακενατών, λέγοντας: «Εγώ ειμί ο Ων» (Εξ. Γ 14). Σ’ αυτόν θυσίασε τους αρχηγούς των Εβραίων που επαναστάτησαν στη Μωάβ («οργίστηκε ο Κύριος εναντίον του Ισραήλ και είπε στο Μωυσή: πιάσε όλους τους αρχηγούς του λαού και θανάτωσέ τους αντίκρυ στον ήλιο», Αριθμοί ΚΕ΄4). Και το χριστιανισμό που είναι παιδί  της Βίβλου τον καθιέρωσε  Ηλιολάτρης αυτοκράτορας, ο Κωνσταντίνος, αρχιερέας του Ανίκητου Ήλιου που συγκάλεσε την  Α΄ Οικ. Σύνοδο στη Νίκαια κατά το θερινό ηλιοστάσιο, 21 Ιουνίου 325 και διέταξε το φίλο του Ευσέβιο Καισαρείας να επιμεληθεί την κατάρτιση των χριστ, δογμάτων, δίνοντας πνευματική μορφή στην ηλιολατρία και αλληγορική σημασία στα ηλιακά σύμβολα (σταυρός, φωτοστέφανο, ουράνιο τόξο, ιερότητα της Ανατολής ως σημείου του ορίζοντα… ).