Το ξεκίνημα του χριστιανισμού

Από αίρεση θρησκεία

Ο χριστιανισμός ξεκίνησε ως ιουδαϊκή αίρεση. Ιδρυτής του ήταν ένας  Εσσαίος ιεροκήρυκας Ιησούς, που επονομάστηκε Χριστός (χρίω = αλείφω με λάδι. Χριστοί ήταν οι βασιλιάδες και αρχιερείς,  αξιώματα που οι χριστιανοί απονέμουν στον αρχηγό τους.  Αν υπήρξε, ήταν τόσο ασήμαντος που δεν τον αναφέρουν οι σύγχρονοί του ιστορικοί. Όταν έγινε αισθητή η έλλειψη ιστορικών στοιχείων, οι χριστιανοί φρόντισαν να κατασκευάσουν πλαστές μαρτυρίες. Εκείνος που έκανε το χριστιανισμό από εσχατολογική αίρεση θρησκεία  ήταν ο αυτόκλητος απόστολος Παύλος, Ιουδαίος από την Ταρσό. Ο Παύλος έγραψε πρώτος για το Χριστό (γύρω στο 45 μ.Χ.), αλλά δεν περιγράφει τη ζωή  και το κήρυγμά του. Δεν  αναφέρει κάτι  για την Παναγία, που ο Ιησούς, πριν πεθάνει ανέθεσε τη φροντίδα της στον φίλο του Ιωάννη και όχι στον αδελφόθεο Ιάκωβο, που  ως συγγενής πρώτου βαθμού είχε αυτό το καθήκον.  Αρχικά οι οπαδοί του Χριστού, γνωστοί ως Ναζωραίοι ή Γαλιλαίοι, σύχναζαν ως Ιουδαίοι στη συναγωγή, όπως και ο Ιησούς. Όμως οι αιρετικές τους ιδέες προκαλούσαν αντιδράσεις. Μετά το λιθοβολισμό του Στεφάνου κατέφυγαν στην Αντιόχεια της Συρίας. Εκεί κατάργησαν την περιτομή και ονομάστηκαν Χριστιανοί. Έφυγαν για δεύτερη φορά από την Ιερουσαλήμ μετά τη δολοφονία του πρώτου επισκόπου Ιεροσολύμων, Ιακώβου του αδελφοθέου (62 μ.Χ). Έτσι σώθηκαν από την καταστροφή του 70 μ.Χ., τότε που ο στρατός του Τίτου έκαψε το Ναό και πούλησε στα σκλαβοπάζαρα όσους κατοίκους απόμειναν από τη σφαγή. Επί αυτοκράτορα Αδριανού η Ιερουσαλήμ ανοικοδομήθηκε και ονομάστηκε Αιλία Καπιτωλίνα. Ο Ναός αφιερώθηκε στον Ολύμπιο Δία και απαγορεύτηκε η περιτομή. Τότε ξέσπασε η επανάσταση (132-135 μ.Χ.) του Μπαρ Κόχμπα, που ο ραβίνος Ακίμπα μπεν Ιωσήφ θεωρούσε μεσσία. Στα αραμαϊκά κόχμπα σημαίνει άστρο και μια προφητεία λέει «ανατελεί άστρον εξ Ιακώβ» (Αριθ. 24,17). Οι χριστιανοί δεν τον δέχθηκαν ως μεσσία και εγκατέλειψαν οριστικά τον ιουδαϊσμό. Έτσι σώθηκαν άλλη μια φορά, γιατί οι επαναστάτες σκοτώθηκαν από τους Ρωμαίους. Από το 135 ως το 1948 οι Ιουδαίοι έμειναν χωρίς πατρίδα, ενώ οι χριστιανοί κήρυτταν ότι η δική τους πατρίδα βρίσκεται στον ουρανό. Η αίρεση των «Γαλιλαίων» αριθμούσε γύρω στα 120 άτομα, που προσδοκούσαν την εθνική αποκατάσταση του Ισραήλ («κύριε, ει εν τω χρόνω τούτω αποκαθιστάνεις την βασιλείαν τω Ισραήλ;», Πραξ. 1:6,15). Αυτοί συγκεντρώθηκαν στα Ιεροσόλυμα 50 μέρες μετά τη σταύρωση του δασκάλου τους, για να γιορτάσουν την εβραϊκή Πεντηκοστή (Σαβουότ). Κατά τη γιορτή αυτή οι Ιουδαίοι  αφιέρωναν στο Ναό τους πρώτους καρπούς από τη σοδειά τους και τιμούσαν την ανάμνηση της παραλαβής των 10 εντολών. Από παντού μαζεύονταν προσκυνητές και ήταν μοναδική ευκαιρία για προσηλυτισμό. Αυτό περίμενε ο Πέτρος για ν’ αρχίσει επίσημα τη διάδοση της αίρεσής του. Χρειαζόταν όμως ένα θαύμα για να τραβήξει  κόσμο. Το σχέδιο δράσης περιλάμβανε κάθοδο του Πνεύματος του θεού με μορφή φλόγας  πάνω στα κεφάλια των αποστόλων (πύρινες γλώσσες) και επίδειξη γλωσσομάθειας. Η εμφάνιση του Γιαχβέ με τη μορφή της φωτιάς είχε εγκαινιασθεί από τον Μωϋσή στην Κιβωτό του Μαρτυρίου και μαρτυρείται σε πολλές διηγήσεις της Ιουδαϊκής Βίβλου ("αυτός εισπορεύεται ως πυρ χωνευτηρίου", Μαλαχίας γ΄2). Σύμφωνα με τις «Πράξεις των αποστόλων» προσηλυτίστηκαν 3000 άτομα, ενώ οι ξύπνιοι πέρασαν για μεθυσμένους τους κήρυκες του Ιησού. Από τότε η εβραϊκή Πεντηκοστή καθιερώθηκε ως γενέθλια μέρα της χριστιανικής εκκλησίας.

Η πορεία του χριστιανισμού μετά την καθιέρωσή του. 

Ο χριστιανισμός γεννήθηκε σε εποχή δουλείας και βίας. Αρχικά στηριζόταν στο Μωσαϊκό Νόμο, που εγκρίνει αυτά τα μέσα και καταδικάζει σε θάνατο σχεδόν κάθε παράβαση. Ο Χριστός φέρεται να είπε ότι δεν σκόπευε να καταλύσει αυτόν το Νόμο, ούτε ν' αλλάξει ένα γιώτα ή μια κεραία από αυτόν. Γι αυτό δεν αντιτάχθηκε στις θανατικές καταδίκες.  Θανατική τιμωρία εφαρμόστηκε στην περίπτωση του Ανανία και της Σαπφείρας, που δεν έδωσαν στον Πέτρο όλα τα λεφτά από την πώληση ενός κτήματός τους (Πράξεις, Ε΄1-11). Ο Παύλος ευχόταν το θάνατο των ταραξιών «όφελον και αποκόψονται οι αναστατούντες υμάς» (Γαλάτ.,ΣΤ΄12) κι εκείνων που δεν αγαπούν το Χριστό «είτις ου φιλεί τον Κύριον, ήτω ανάθεμα», [ανάθεμα σημαίνει εξόντωση (Α΄Κορινθ. ΙΣΤ΄22). Στον Ιησού του Ναυή, ΣΤ΄17,18 φαίνεται η σημασία της λέξης στη φράση «η πόλη θα είναι ανάθεμα ….και μόνο την πόρνη Ραάβ να αφήσετε ζωντανή»]. Για κάποιον που είχε σχέσεις με τη μητριά του διέταξε: «παραδούναι τον τοιούτον τω σατανά εις όλεθρον της σαρκός, ίνα το πνεύμα σωθή..», «εξαρείτε τον πονηρόν εξ υμών» (Α΄Κορινθ. Ε΄5, 13) [ο Μωσαϊκός νόμος τιμωρεί αυτό το αμάρτημα με θάνατο (Λευιτικό Κ, 11)]. Τους Υμέναιο και Αλέξανδρο «παρέδωσε στο σατανά για να παιδευθούν, ώστε να μη βλασφημούν» και τύφλωσε κάποιο μάγο Ελύμα (Πράξ. ΙΓ΄8-11). Τον Παύλο μισούσαν οι Εβιωνίτες, φτωχοί χριστιανοί  Εβραίοι της Παλαιστίνης, που είχαν ιερό βιβλίο το «Προς Εβραίους Ευαγγέλιο» και ήταν  πιστοί στον ιουδαϊσμό. Ο χριστιανισμός στην πορεία του απέκτησε μορφωμένους οπαδούς που τον εμπλούτισαν με φιλοσοφικούς όρους και υιοθέτησε έθιμα και σύμβολα ειδωλολατρικά (μίτρα, μετάληψη, ηλιακά φωτοστέφανα, θείο βρέφος, ηλιακές γιορτές, αιγυπτιακή λατρεία λειψάνων κ.α.). Μετά την επικράτησή του από διωκόμενος μεταβλήθηκε σε διώκτη. Οι αυτοκράτορες είχαν τον κληρονομικό τίτλο του μεγάλου αρχιερέα (pontifex maximus) και συγκαλούσαν Οικουμενικές Συνόδους από τον 4^ο ως τον 8^ο αιώνα, που επέβαλαν τα δόγματά τους με ποινές κοινωνικού αποκλεισμού, δήμευσης περιουσίας, ακρωτηριασμών και θανάτου. Η Ορθόδοξη εκκλησία αναγνωρίζει 7 Συνόδους +1 συμπληρωματική, την Πενθέκτη. Ο Ευσέβιος, επίσκοπος Καισαρείας της Παλαιστίνης (275-339), συγγραφέας της Εκκλησιαστικής Ιστορίας ( 312 μ.Χ.), κατηγορήθηκε από το Μ. Αθανάσιο ότι κατά το διωγμό του Διοκλητιανού (306), θυσίασε στα είδωλα για να σωθεί, αντίθετα από το μάρτυρα δάσκαλό του Πάμφυλο.  Ήταν φίλος του Αρείου, αλλά υπέγραψε το σύμβολο της Πίστεως για χάρη του Μ. Κων/νου. Για να κρύψει τις πλαστογραφίες του, έκαψε τα Πρακτικά της Α΄ Οικουμ. Συνόδου. Έπλασε με τη φαντασία του βίους αγίων. Κατηγορούσε «το άθεον γένος των Ελλήνων» και υποστήριζε τη μοναρχία, επειδή τάχα ο θεός είναι ένας, κι ο ηγεμόνας πρέπει να είναι ένας. Ήδη ο Παύλος είχε ορίσει ως χριστιανικό καθήκον την υποταγή στην εξουσία (Ρωμ.,ιγ΄1, ε΄).  Έτσι καθιερώθηκε ο καισαροπαπισμός και η υποταγή της εκκλησίας στο κράτος. Οι αυτοκράτορες ευνοούσαν τους ομοϊδεάτες τους, π.χ. ο Ιουστινιανός και η Θεοδώρα τους μονοφυσίτες (564) και  ο Λέων Γ΄ τους εικονομάχους.  Από τον Κωνσταντίνο (4^ος αι.) μέχρι το τέλος του 17ου αι., οι διωγμοί που έκαναν χριστιανοί  εναντίον χριστιανών «αιρετικών» ήταν πιο σκληροί από τους διωγμούς των Ρωμαίων αυτοκρατόρων. Την πραότητα δεν την δίδαξαν στον κόσμο οι χριστιανοί, αλλά οι Έλληνες, που σύμφωνα με τον Ηρόδοτο, έδειχναν ανοχή στις θρησκείες και τα έθιμα των ξένων και δεν είχαν το άγχος να αποδείξουν ότι οι άνθρωποι που καλούν το Δία με άλλο όνομα θα τιμωρούνται αιώνια. Ο Αυγουστίνος θεωρούσε δίκαιο τον χριστιανικό πόλεμο (bellum iustum). Ο  φιλόσοφος Λιβάνιος (4^ος αιώνας, «Υπέρ των ελληνικών ναών») καταγγέλλει ότι κατεδάφιζαν ναούς θεών οπλισμένοι με ρόπαλα, πέτρες και σίδερα, λεηλατούσαν τα πολύτιμα αντικείμενα και έσπαγαν τα αγάλματα. Σφετερίζονταν κτήματα μη χριστιανών, κατέστρεφαν μνημεία πολιτισμού και θανάτωναν φιλοσόφους, όπως την Υπατία. Ο Ιωάννης  Χρυσόστομος όπλιζε συμμορίες καλόγερων (Θεοδώρητος,  Προς Δάμασον, Τόμ.5, 329/8–330) και κήρυττε ότι ο φόνος για το θέλημα του θεού είναι ανώτερος από κάθε φιλανθρωπία, προβάλλοντας ως παράδειγμα τον Φινεές της Βίβλου που πήρε το αξίωμα της ιερωσύνης γιατί σκότωσε με φρικτό τρόπο ζεύγος ειδωλολατρών. Η Εκκλησία αγιοποίησε τον Κωνσταντίνο, τον ονόμασε 13^ο απόστολο και τον περιέβαλλε με τιμές και κολακείες παρά τα πολυάριθμα εγκλήματα του, από τα οποία πιο γνωστά είναι ο φόνος του πεθερού του, Μαξιμιανού, πατέρα της 2^ης γυναίκας του Φαύστας, την οποία ζεμάτισε μέχρι θανάτου στο λουτρό της. Σκότωσε επίσης τον κουνιάδο του Μαξέντιο και το γιο του Μαξέντιου Ρέμο, μικρό παιδί, τον καίσαρα Βασσιανό, άνδρα της αδελφής του Αναστασίας, το σύμβουλό του Σώπατρο, τον άνδρα της αδελφής του Κωνσταντίνας, Λικίνιο,  το 14χρονο γιο τους Λικινιανό και τον  καίσαρα και ναύαρχο Κρίσπο, γιο  από την 1^η  γυναίκα του, Μινερβίνα. Την αγιοποίηση δεν εμπόδισε η φιλία του με τους Αρειανούς, το αξίωμα αρχιερέας του  Ήλιου  που είχε ισοβίως και η βάπτισή του την ώρα του θανάτου του, από αρειανό επίσκοπο, τον Νικομηδείας Ευσέβιο, στις 22 Μαΐου 337.  Επί αυτοκράτορα Θεοδοσίου  καλόγεροι με επικεφαλής τον Αλεξανδρείας Θεόφιλο λεηλάτησαν και κατέστρεψαν το Σεραπείο (391 μ.Χ.), παράρτημα της βιβλιοθήκης Αλεξανδρείας. «…Τότε πας άνθρωπος μέλαιναν φορών εσθήτα τυραννικήν  είχεν εξουσίαν και δημοσίως να ασχημονεί ημπορούσε. Σε τόση αρετή άλλαξε η νέα θρησκεία τους ανθρώπους...» (Ευνάπιος,«Βίοι Φιλοσόφων και Σοφιστών»,6.11).  Γράφει  ο χριστιανός χρονογράφος Σωζομενός (400-450 μ.Χ.) ότι οι χριστιανοί θανάτωναν ακόμα και ανθρώπους που  φορούσαν ρούχα όμοια με των φιλοσόφων! Ο Θεοδόσιος που έκανε το χριστιανισμό κρατική θρησκεία, έσφαξε 15.000 πολίτες στον Ιππόδρομο Θεσ/νίκης.  Το 12^ο αιώνα στίφη έφιππων μοναχών με ρόπαλα και τόξα  λήστευαν, βάπτιζαν με τη βία και εγκληματούσαν με πρόφαση πως έβγαζαν δαιμόνια (Εγκυκλ. Δρανδάκη, Ελλάς, σ.159, 173). Έτσι επικράτησε ο χριστιανισμός, με διωγμούς και φόνους, αθετώντας το «όστις θέλει» του Ιησού.