Άγιοι, Ασκητές, Θαύματα

Οι οπαδοί κάθε θρησκείας αγιοποιούν τα άτομα που δείχνουν ιδιαίτερο θρησκευτικό ζήλο και τους αποδίδουν υπερφυσικές δυνάμεις. Και οι αρχαίοι Έλληνες είχαν τους θαυματουργούς αγίους τους.  Ο Κένταυρος Χείρων, σοφός δάσκαλος των ηρώων, ήταν θεραπευτής με τη χρήση βοτάνων. Ο Ασκληπιός, γιος του Απόλλωνα και της βασιλοπούλας Κορωνίδας, θεράπευε κάθε αρρώστια και ανάσταινε νεκρούς. Ο Ηρακλής που με την τεράστια σωματική του δύναμη πραγματοποιούσε ευεργετικούς άθλους, είχε τη δύναμη να φέρνει στη ζωή νεκρούς από το βασίλειο του Πλούτωνα, όπως π.χ. την Άλκηστη, γυναίκα του βασιλιά Άδμητου. Κάποιοι θαυμαστοί άνδρες ήρθαν στην Ελλάδα από τη «χώρα των Υπερβορείων». Ζούσαν με εγκράτεια και σωφροσύνη, θεράπευαν ασθενείς, δάμαζαν τα στοιχεία της φύσης και το σώμα τους αψηφούσε τους φυσικούς νόμους. Ο Άβαρις  ήρθε  πετώντας πάνω σε ένα χρυσό βέλος και δίδαξε τη λατρεία του Απόλλωνα. Ο Αριστέας ο Προκονήσιος, ποιητής των Αριμασπείων επών, που πέθανε και αναστήθηκε, συνόδευε τον Απόλλωνα μεταμορφωμένος σε κοράκι και εμφανίστηκε σε όραμα των κατοίκων του Μεταποντίου, στην Κάτω Ιταλία, για να παραγγείλει την  ίδρυση ιερού του Απόλλωνα, καθώς αναφέρει ο Ηρόδοτος. Ο φιλόσοφος Ερμότιμος από τις Κλαζομενές της Ιωνίας έβγαινε από το σώμα του και ταξίδευε, ώσπου οι εχθροί του το έκαψαν, πριν προλάβει να ξαναμπεί. Ο Κρητικός προφήτης και θεραπευτής Επιμενίδης, που καθάρισε την Αθήνα από το «Κυλώνειο άγος»,  κοιμόταν και ξυπνούσε μετά από παρέλευση πολλών ετών (επιμενίδειος ύπνος).  Ο μυθικός ποιητής και μουσικός Ορφέας  μάγευε τα θηρία με τη μουσική του κι έκανε τους βράχους και τα δέντρα να χορεύουν. Ήταν οιωνοσκόπος, μάντης και ιδρυτής μυστηρίων και γνώριζε πώς να πάει στον κάτω κόσμο και να επιστρέψει. Ο Εμπεδοκλής από τον Ακράγαντα της Σικελίας ανάσταινε νεκρούς και κατεύναζε τους ανέμους. Ο Πυθαγόρας, που ονομάστηκε έτσι, επειδή τη γέννησή του προφήτεψε ο Πύθιος Απόλλων, ήταν θεραπευτής, μύστης απόκρυφης σοφίας και μονοθεϊστής. Πολλοί αρχαίοι ονομαστοί θεραπευτές (Ποδαλείριος, Μαχάων, Αμφιάραος, Αριστόμαχος, Ευρύπυλος …)  απόκτησαν τη φήμη ιαματικού αγίου και αποθεώθηκαν. Τη δόξα τους ζήλεψαν οι χριστιανοί και τους αντικατέστησαν με τους δικούς τους αγίους.  Θρησκείες και  αιρέσεις  διαθέτουν ειδική κατηγορία πιστών που υποβάλλονται σε σωματικές και πνευματικές ασκήσεις για να ενωθούν με το θεό και ν’ αποκτήσουν ιδιαίτερα χαρίσματα. Η καταπόνηση του σώματος από ακραίες καταστάσεις και η έντονη συγκινησιακή φόρτιση δημιουργεί στα άτομα αυτά παραισθήσεις που εκλαμβάνονται ως επικοινωνία με τον κόσμο των πνευμάτων. Οι ασκητές που ζουν τέτοιες καταστάσεις προσελκύουν ένθερμους οπαδούς. Μάγοι, δρυίδες, σαμάνοι, γιόγκι, φακίρηδες, ερημίτες, γέροντες … αποτραβιούνται σε ερημικές τοποθεσίες για να επικοινωνούν ανεμπόδιστα με τον πνευματικό κόσμο. Στην αρχαιότητα παράδειγμα ατόμων που ζούσαν ασκητικά με προσευχή και εγκράτεια ήταν  οι Πυθαγόρειοι του Ομακοείου (αίθουσα ομαδικής διδασκαλίας) στον Κρότωνα της Νότιας Ιταλίας. Στην Παλαιστίνη από το δεύτερο αιώνα προ Χριστού ως το 70 μετά Χριστό υπήρχαν οι Εσσαίοι, εβραϊκή μοναστική κοινότητα της ερήμου, κοντά στη Νεκρά Θάλασσα, που εφάρμοζαν κοινοκτημοσύνη, αγαμία, εγκράτεια, προσευχή και φιλανθρωπία. Οι Βουδιστές μοναχοί απορρίπτουν κάθε μορφή βίας και εφαρμόζουν κι αυτοί αγαμία, χορτοφαγία και ακτημοσύνη. Οι Ινδοί φακίρηδες επιδίδονται σε ασυνήθιστες ασκήσεις, όπως να ξαπλώνουν σε κρεβάτια με καρφιά, να πατούν σε αναμμένα κάρβουνα και να γητεύουν φίδια. Ο Χριστιανικός μοναχισμός, κοινοβιακός ή αναχωρητικός, άρχισε από την Αίγυπτο με τον Παχώμιο (4^ος αι.μ.Χ), που είχε αφιερωθεί στο θεό Σάραπι, πριν γίνει χριστιανός, και με τον Μ. Αντώνιο. Οι Μουσουλμάνοι ασκητές (σούφι) εμφανίστηκαν τον 8^ο αιώνα στο Ιράκ. Τάγμα μουσουλμάνων ασκητών είναι και οι  δερβίσηδες  που στροβιλίζονται μετά μουσικής μέχρι να πέσουν σε έκσταση … Με  παρόμοιες πρακτικές οι ασκητές κάθε θρησκείας επιδιώκουν να ξεπεράσουν τα ανθρώπινα όρια και να υποτάξουν το σώμα στο πνεύμα.

Δεν υπάρχει θρησκεία χωρίς θαύματα. Οι Σαμάνοι πριν από τη μύησή τους βίωναν κάποιο θαύμα (όραμα, θαυματουργική ίαση κ.λπ.). Πίστευαν ότι ανέβαιναν στον ουρανό από το δέντρο του κόσμου ή κατέβαιναν στον κάτω κόσμο· είχαν τη φήμη ότι θεραπεύουν αρρώστιες και βρίσκουν αντικείμενα ή ψυχές που έχουν χαθεί… Οι αρχαίοι ΄Ελληνες πίστευαν σε εμφανίσεις θεών, ουρανοκατέβατα (διιπετή) αγάλματα ή αγάλματα θεών που ίδρωναν ή μάτωναν, θαυματουργικές ιάσεις και  νίκες οφειλόμενες σε επεμβάσεις θεών ... Για τους Ζωροάστρες ο Ζαρατούστρα γεννήθηκε από παρθένα και περιβαλλόταν από φως, έδιωχνε δαίμονες και δέχτηκε θεία αποκάλυψη από τον αρχάγγελο Βοχουμανό …  Στην αρχαία Αίγυπτο και τη Μεσοποταμία, ιδίως το Νότιο τμήμα, την Χαλδαία, πατρίδα του Αβραάμ, η θαυματοποιός μαγεία ήταν διαδεδομένη. Η Βίβλος περιγράφει πώς ο Μωυσής συναγωνιζόταν στα θαύματα μπροστά στον Φαραώ τους αιγύπτιους μάγους. Η Ιουδαϊκή Βίβλος είναι ιστορία θαυμάτων (πληγές του φαραώ, σχίσιμο της Ερυθράς θάλασσας, νεφέλη και πύρινος στύλος που οδηγούσε τους Εβραίους στην  έρημο, παράδοση 10 εντολών από το θεό στο Μωυσή, σταμάτημα του ήλιου, νεκραναστάσεις κ.α.). Στα ιουδαϊκά θαύματα ο Χριστιανισμός  πρόσθεσε τα δικά του (Παρθενογένεση και Ανάστασή του Ιησού. Μετουσίωση του άρτου και του οίνου. Θεραπείες δαιμονισμένων, νεκραναστάσεις κ.α.) Οι Μουσουλμάνοι πρόσθεσαν κι αυτοί τα δικά τους  (Αποκάλυψη του Γαβριήλ στο Μωάμεθ, ανάληψή του από το τέμενος Αλ Ακσά των Ιεροσολύμων πάνω σε φτερωτό άλογο, συνάντηση με τον Ιησού,  σκίσιμο του φεγγαριού ...) Οι Ινδουιστές γκουρού και γιόγκι και οι Βουδιστές μοναχοί  ζουν μέρες χωρίς τροφή, αιωρούνται και δαμάζουν  θηρία... Στο σπήλαιο Αμαρνάθ στα Ιμαλάια ο Σίβα δηλώνει  την παρουσία του με σεισμικές δονήσεις. Ινδουιστικά είδωλα πίνουν γάλα κλπ. …Οι άνθρωποι για να πιστέψουν, χρειάζονται θαύματα. Αν κάποια θρησκεία τα αποκήρυττε, θα καταδίκαζε την ύπαρξή της.