Εξομολόγηση

Η αρχή του μυστηρίου της εξομολόγησης φτάνει στα αρχαία Μυστήρια. Στα Καβείρια της Σαμοθράκης, για παράδειγμα, η μύηση περιλάμβανε εξομολόγηση σε ειδικό ιερέα. Οι οπαδοί του Βαπτιστή Ιωάννη, πριν από το βάπτισμα στον Ιορδάνη, εξομολογούνταν τις αμαρτίες τους. Οι χριστιανοί έκριναν το έθιμο της εξομολόγησης απαραίτητο για την άσκηση ελέγχου στο ποίμνιο. Πήραν αυτό το δικαίωμα  επινοώντας την εξουσιοδότηση των αποστόλων από τον Χριστό να συγχωρούν αμαρτίες (Ιωάν., 20:23).  Μέχρι τον 4^ο  αιώνα η εξομολόγηση γινόταν δημόσια και δεν υπήρχε εξομολόγος ούτε συγχωρητική ευχή. Η ειδικότητα του εξομολόγου επικράτησε το 12^ο αιώνα. Οι αμαρτίες που εξομολογούνταν οι χριστιανοί ήταν ελαφριές, γιατί οι βαριές που γίνονταν μετά το βάπτισμα, μέχρι τον 3ο αιώνα τιμωρούνταν με αποκλεισμό από την εκκλησία, επειδή  πίστευαν ότι πλησίαζε η Δευτέρα Παρουσία κι άφηναν τις βαριές περιπτώσεις στην κρίση του θεού. Παράδειγμα η περίπτωση αιμομίκτη χριστιανού της Κορίνθου, που ο Παύλος διατάζει «παραδούναι τον τοιούτον τω σατανά εις όλεθρον της σαρκός, ίνα το πνεύμα σωθή εν τη ημέρα του Κυρίου Ιησού»  (Α΄Κορ., 5:5).  Ο Μ. Βασίλειος  θέσπισε  τον 4^ο αι. τη μυστική εξομολόγηση, αρχικά για μοναχούς. Έκτοτε αυτό το μυστήριο παραβιάζει την προσωπική ζωή των πιστών και τους καθιστά έρμαια κάθε  πνευματικού-Μπιγκ Μπράδερ, αν και η Εκκλησία μόνο άσπιλη δεν είναι με τα λάθη και τα εγκλήματα που έχει διαπράξει και ποτέ δεν έδειξε μετάνοια. Η παραβίαση της προσωπικής ζωής δεν ενοχλεί τους χριστιανούς, φτάνει να γίνεται μόνο από την εκκλησία, όμως παθαίνουν υστερία, όταν γίνεται από την κρατική εξουσία. Έτσι έχουμε τη δαιμονοποίηση διαφόρων μορφών ηλεκτρονικής παρακολούθησης, όπως το περιβόητο «τσιπάκι», που ταυτίστηκε με το «χάραγμα του αντιχρίστου». Ο χριστιανός ωθείται στην εξομολόγηση με κηρύγματα, έντυπες οδηγίες και ανέκδοτα για φρικτές τιμωρίες ανθρώπων που απέκρυψαν κάτι, λες και ο θεός ενδιαφέρεται για τις λεπτομέρειες της σεξουαλικής μας ζωής ή  άλλα κουτσομπολιά. Εκτός από την τρομοκράτηση χρησιμοποιείται και η υπόσχεση ψυχικής θεραπείας. Ο εξομολόγος υποδουλώνει το θύμα του συντρίβοντάς το ψυχικά. Αυτή τη συντριβή ονομάζει μετάνοια και  την ανάγει σε αναγκαία προϋπόθεση για την ψυχική σωτηρία. Παλαιότερα οι ποινές για τις αμαρτίες που επιβάλλονταν από τον οδηγό των εξομολόγων, το «Πηδάλιο», ήταν αυστηρές και δύσκολες στην εφαρμογή. Οι σύγχρονοι εξομολόγοι αναγκάστηκαν να προσαρμοστούν στο πνεύμα της εποχής και να αντιμετωπίζουν τους εξομολογούμενους με επιείκεια. Δεν παύει όμως η εξομολόγηση να είναι ψυχικός εξαναγκασμός και καταπάτηση της προσωπικής ελευθερίας του ατόμου .