Πάσχα

Η γιορτή του Πάσχα είναι μια προσπάθεια συμβιβασμού με την αποκρουστική ιδέα του θανάτου. Ο φόβος για την αντίπερα όχθη της ζωής εξορκίζεται  και τη θέση του παίρνει η ελπίδα της ανάστασης. Η τελετή που επικυρώνει αυτήν την ελπίδα  ξεκινά από τα αρχαία Μυστήρια. Το νομικό πάσχα των Εβραίων, που κάποιοι ετυμολογουν από τη λέξη πεσάχ (=κουτσαίνω, χορεύω σε τελετή, προσπερνώ) δικαιολογήθηκε ως ανάμνηση της διάβασης της Ερυθράς και προσπέρασμα του εξολοθρευτή άγγελου  από  τα εβραϊκά σπίτια, που είχαν σημαδευτεί με αίμα  αρνιού τη νύχτα  της σφαγής των πρωτοτόκων. Ωστόσο ο εορτασμός του Πάσχα κατά την εαρινή ισημερία και ο συνεορτασμός της αγροτικής γιορτής των Αζύμων για τη νέα σοδειά, φανερώνει την φυσιολατρική του προέλευση κατά μίμηση της αιγυπτιακής γιορτής Πισάχ, για την εαρινή ισημερία. Η Χριστιανική ετυμολογία δόθηκε αρχικά από το πάσχω, για να τονισθούν τα πάθη του Χριστού,  αντίστοιχα προς τα πάθη της φύσης που πεθαίνει κι ανασταίνεται, γι αυτό στη  Σύνοδο της Νίκαιας (325 μ.Χ), που έβαλε τις βάσεις των χριστιανικών δογμάτων, ορίστηκε να γιορτάζεται το Πάσχα την Κυριακή μετά την εαρινή ισημερία. Πρότυπο υπήρξε η τελετή των παθών και της ανάστασης του Άδωνι, θεού της βλάστησης. Μεταξύ των προχριστιανικών εθίμων που συνοδεύουν τη γιορτή είναι η αφή του αγίου φωτός και η βαφή αυγών. Για τους χριστιανούς τα κόκκινα αυγά συμβολίζουν το αίμα με το οποίο σημάδεψαν τις πόρτες τους οι Εβραίοι, προτύπωση του αίματος του Χριστού. Για τους Κινέζους, Αιγύπτιους και Γαλάτες τα αυγά που έβαφαν την άνοιξη ήταν σύμβολα της αναγέννησης του κόσμου. Στα Ορφικά Μυστήρια ένα αυγό γύρω από το οποίο ήταν τυλιγμένο ένα φίδι συμβόλιζε το Δημιουργικό πνεύμα που περιβάλλει τον κόσμο και την αναγέννηση των μυστών.