ΑΚΛΙΣΙΑ

Ο ελληνικός λόγος τείνει να εκβαρβαρίζεται. Στο τέλος θα καταντήσουμε σαν τους αρχαίους Ποσειδωνιάτες, που λησμόνησαν τη μητρική τους γλώσσα (δες το ομώνυμο ποίημα του Κ. Καβάφη) ή σαν τους κατοίκους των Σόλων, που "σολοίκιζαν" (έκαναν γλωσσικά λάθη). Σε αυτό το συμπέρασμα καταλήγω διαβάζοντας το περιεχόμενο διαφόρων ιστοσελίδων και μάλιστα εκείνων που διατείνονται ότι υπεραμύνονται του ελληνισμού. Άτομα που καυχώνται για την ελληνικότητά τους αγνοούν τους κανόνες σύνταξης και γραμματικής της ελληνικής γλώσσας με αποτέλεσμα να κακοποιούν τον ελληνικό γραπτό λόγο και, επειδή το διαδίκτυο προωθεί τόσο το κακό (στη συγκεκριμένη περίπτωση το λάθος)  όσο και το καλό (δηλ. το σωστό), αυτά τα άτομα γίνονται αιτία διάδοσης και εμπέδωσης του λάθους. Διαδεδομένο γλωσσικό λάθος είναι η ακλισιά (έτσι αποκαλεί τη χρήση κλιτών λέξεων ως ακλίτων ο εκλεκτός συγγραφέας κ. Νίκος Σαραντάκος στο ανεκτίμητης φιλολογικής αξίας μπλογκ του που ασχολείται με γλωσσικά θέματα και ονομάζεται:  "Οι λέξεις έχουν τη δική τους ιστορία"). Πρόσφατο παράδειγμα τέτοιας ακλισιάς είναι ο τίτλος άρθρου της ιστοσελίδας"Τρικλοποδιά" (4/2/2024): "ΥΠΟΘΕΣΗ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΥ ΠΟΛΥΧΡΟΝΟΠΟΥΛΟΥ: Η ΔΙΑΦΥΛΑΞΗ ΤΗΣ ΠΕΡΙΟΥΣΙΑΣ ΤΟΥ ΕΛΛΗΝ ΠΟΛΙΤΗ....". Εδώ το ελληνικότατο επίθετο "Έλλην" αντί να κλιθεί κανονικά (του Έλληνος -κατά το αρχαιοπρεπέστερο- ή του Έλληνα) παραμένει άκλιτο, σαν να πρόκειται για ξένη λέξη και όχι ελληνική. Το ίδιο λάθος κάνουν πολλοί νέοι δημοσιογράφοι που επιμένουν να διατηρούν άκλιτα σε όλες τις πτώσεις τα ονόματα που λήγουν σε -ων και -ις: π.χ. λένε: του Σόλων, τον Σόλων, αντί του Σόλωνα, τον Σόλωνα, του λέων, τον λέων. αντί του λέοντα, τον λέοντα, της Αμαρυλλίς, την Αμαρυλλίς, αντί της Αμαρυλλίδας (ή Αμαρυλλίδος), την Αμαρυλλίδα κ.ο.κ. Ακόμη και μορφωμένα άτομα, όπως ο ιατροδικαστής Γρηγόρης  Λέων, γνωστός από την υπόθεση Πισπιρίγκου, κάνουν αυτό το λάθος με το επώνυμό τους, θεωρώντας το άκλιτο. Στην τελευταία αυτή περίπτωση που αναφέρω θα μπορούσε να είναι άκλιτο, αν το χρησιμοποιούσαν ως αντιδάνειο από ξένη γλώσσα, π.χ. Λεόν ή Λεό, ποτέ όμως όταν είναι ο ελληνικός "λέων".

Μωυσής

Ο Μωυσής, που η Εκκλησία τιμά στις 4 Σεπτεμβρίου, είναι αινιγματική μορφή. Εικάζεται ότι έδρασε στην Αίγυπτο  το 13^ο ή 14^ο  αι. π.Χ.  Κατά τον Φρόυντ («Φαινομενολογία των Θρησκειών») ήταν Αιγύπτιος ευγενής, οπαδός του μονοθεϊστή φαραώ Ακενατών (1353-1335), λάτρη του ηλιακού θεού Ατών. Ως μάγος του παλατιού μετέτρεπε το ραβδί του σε φίδι και το νερό σε αίμα, έκανε το χέρι του πότε ν’ ασπρίζει και πότε να φαίνεται φυσιολογικό και συναγωνιζόταν τους αιγύπτιους ιερείς σε επίδειξη μαγείας μπροστά στο Φαραώ (Έξοδος, Ζ).  Οργάνωσε 2 επαναστάσεις.  Η 1^η γύρω στο 1225 (τότε περίπου χρονολογείται ο θάνατος του φαραώ Ραμσή Β΄). Η 2^η κατέληξε στην "Έξοδο" (περί το 1213 π.Χ). Τις καταστροφές που προκάλεσαν οι επαναστάτες ο Μωυσής τις απέδωσε στην οργή του  θεού του.  Κατά την Έξοδο από την Αίγυπτο, προτίμησε το πέρασμα από την Ερυθρά Θάλασσα αντί άλλου συντομότερου δρόμου προς τη Χαναάν, γιατί υπήρχε εκεί φράγμα (το αναφέρει ο Στράβων), πρόδρομος του σημερινού Σουέζ που κατασκευάστηκε από το Ραμσή Β΄. Εκεί μπορούσε να παγιδεύσει και να πνίξει τους διώκτες του.  Το εβραϊκό Πέσαχ που θέσπισε ο Μωυσής σε ανάμνηση της Εξόδου  είναι το αιγυπτιακό Πισάχ, γιορτή για τη "διάβαση" του Ήλιου από τον ουράνιο Ισημερινό. Σύμφωνα με άλλη εκδοχή ο Μωυσής ταυτίζεται με τον Ηλιουπολίτη ιερέα Οσάρσηφο, που ηγήθηκε της "επανάστασης των λεπρών", τους οποίους ο φαραώ Μερνεφθά (1225-1215) είχε ρίξει σε λατομεία. Η Βίβλος μαρτυρεί ότι η Μαριάμ και ο Ααρών, αδέλφια του Μωυσή είχαν όντως προσβληθεί από λέπρα. Η "στήλη του Μερνεφθά", μεταξύ των κατορθωμάτων αυτού του φαραώ, αναφέρει μια εισβολή Αιγυπτίων στην Παλαιστίνη και ήττα του Ισραήλ. Ο Μωυσής ονόμασε τους  οπαδούς του Ισραηλίτες(=ισχυροί). Με αυτούς ενώθηκαν οι Εβραίοι, που η Βίβλος ονομάζει  «επίμεικτο όχλο» ( Εξ. ΙΒ΄37-38). Από την ένωση αυτή  γεννήθηκε  το έθνος του Ισραήλ. Γενάρχη όρισε ο Μωυσής τον Αβραάμ, από τον οποίο  τον χώριζαν 5 γενιές (150 χρόνια).  Ως θεό επέβαλε  ένα κράμα του βαβυλωνιακού Ελ, του αιγυπτιακού Ατών και του Γιαχβέ των Μαδιανιτών. Για να καλύψει την προέλευση του θεού του, απαγόρευσε την απεικόνισή του και την προφορά του ονόματός του. Θέσπισε επίσης την αιγυπτιακή περιτομή και αυστηρούς νόμους που αντιγράφουν τους νόμους του Χαμμουραμπί (οφθαλμόν αντί οφθαλμού,  λιθοβολισμός για τη μοιχεία κλπ). Σκοπός του Μωυσή ήταν να κυριαρχήσει ο λαός του στην Παλαιστίνη, γι αυτό έπεισε τους οπαδούς του ότι πήρε αυτήν την υπόσχεση (διαθήκη) από τον ίδιο τον θεό. Ωστόσο ο λαός του συχνά επαναστατούσε ενάντια στις αποφάσεις του ηγέτη κι εκείνος προέβαινε  σε δολοφονίες των διαφωνούντων, ως δήθεν εντολοδόχος του θεού. Π.χ.  όταν προσκύνησαν το χρυσό μοσχάρι που έφτιαξε ο Ααρών με κλεμμένα από τους Αιγυπτίους χρυσαφικά, ο Μωυσής διέταξε να σκοτώσουν 3000 άτομα, ακόμα και  παιδιά, όχι όμως τον πρωταίτιο, τον αδελφό του. Η σκληρότητά του ίσως επέσυρε τελικά και τη δική του δολοφονία, από τον Ιησού του Ναυή, που τον διαδέχτηκε. Σύμφωνα όμως με τη Βίβλο, τον Μωυσή  «τον σκότωσε ο Γιαχβέ στο όρος Ναβαύ» (Αριθ. ΚΖ, 12-13)!   

Από ασήμαντο πρόσωπο των ευαγγελίων… «Θεοτόκος»

Ενδιαφέρον παρουσιάζει η εξέλιξη της μορφής της μητέρας του Ιησού από άβουλη και ασήμαντη γυναίκα της Ναζαρέτ, όπως την σκιαγραφούν  τα ευαγγέλια, σε κυρίαρχη μορφή της χριστιανικής λατρείας. Οι ευαγγελιστές, μη εξαιρουμένου του Λουκά, που λέγεται πως είχε τόση οικειότητα μαζί της, ώστε να του επιτρέψει να ζωγραφίσει το πορτραίτο της, παρουσιάζουν τη Μαριάμ σαν απλοϊκή γυναίκα που η μόνη δυναμική συμμετοχή της στα γεγονότα ήταν η παρέμβασή της στο «γάμο της Κανά» με υλικά κίνητρα (να μη δυσαρεστηθούν οι συνδαιτυμόνες από την έλλειψη κρασιού). Άλλες πληροφορίες των ευαγγελίων επιτρέπουν να συμπεράνουμε ότι αρχικά αμφέβαλλε για τα θεϊκά προσόντα του γιου της, παρά τις ενδείξεις της θείας προέλευσής του (αγγελικές προφητείες, προσκύνηση μάγων κ.λπ.) Αυτό ερμηνεύει την ψυχρή συμπεριφορά του Ιησού προς αυτήν («τι εμοί και σοι, γύναι;…») και το ότι την κρατούσε σε απόσταση, αντί να είναι η βασικότερη συνεργάτης και φανατικότερη ακόλουθός του. Το συμπέρασμα  ενισχύει η απάντηση του Ιησού: «μητέρα για μένα είναι οι πιστοί μου ακόλουθοι», όταν κάποτε τον ειδοποίησαν οι μαθητές του ότι η μητέρα και τ’ αδέλφια του τον αναζητούν. Η δυσαρέσκεια του Ιησού για τη δυσπιστία της μητέρας του όσον αφορά την αποστολή του εκφράζεται και στην περίπτωση που τον αναζητούσε, όταν εκείνος, δωδεκαετής, καθυστέρησε στο Ναό και δεν  ακολούθησε τους γονείς του στο δρόμο της επιστροφής. Ενδεικτική της αρχικής ασημαντότητας της Μαριάμ είναι η απουσία πληροφοριών γι αυτήν από τις επιστολές του Παύλου, που είναι αρχαιότερες των ευαγγελίων, αφού γράφτηκαν μεταξύ 49-60 μ.Χ., ενώ το αρχαιότερο ευαγγέλιο χρονολογείται μετά την καταστροφή των Ιεροσολύμων από τον Τίτο (70 μ.Χ.). Ο Παύλος αναφέρει αόριστα ότι ο Ιησούς γεννήθηκε «εκ γυναικός» (Γαλάτ. Δ΄4) που γονιμοποιήθηκε «εκ σπέρματος Δαβίδ» (Ρωμ. Α΄3). Όταν λέει ο Παύλος γυναίκα εννοεί παντρεμένη («μεμέρισται η γυνή και η παρθένος…», Κορινθ. Α΄, Ζ΄ 34). Ο Παύλος εμφανίζει σαν προφητεία τον ψαλμικό στίχο «εγώ σήμερον γεγένηκά σε…» (Ψαλμ. 2^ος), για να διδάξει ότι ο Ιησούς ήταν ένα είδος θεού («εν μορφή θεού υπάρχων») που πήρε σχήμα ανθρώπου και ο θεός τον «υπερύψωσε», τον ανάστησε και τον έκανε γιο του (Φιλιπ. Β΄5-11). Αυτήν την άποψη εκφράζει και ο Πέτρος («τούτον τον Ιησούν ανέστησεν ο θεός … και κύριον και χριστόν εποίησεν», Πραξ. Β΄31-36).  Στο πρώτο χρονολογικά ευαγγέλιο (Κατά Μάρκον), που σύμφωνα με τον Ειρηναίο, επίσκοπο Λυών, γράφτηκε καθ’ υπαγόρευση του Πέτρου,  ο Ιησούς έγινε θεός κατά τη βάπτισή του, με την κάθοδο του πνεύματος και τη βεβαίωση του θεού ότι είναι γιος του (Α΄9-11).  Τον τίτλο  "υιός του θεού"  παίρνει ο Ιησούς κατά τη Βάπτιση και στο Κατά Λουκάν (α΄31-35 και γ΄22). Το Κατά Ιωάννη ευαγγέλιο δεν λέει τίποτε για την παρθενική σύλληψη του Ιησού, ενώ το Κατά Ματθαίον υποστηρίζει με παραποιημένες προφητείες ότι ο Ιησούς γεννήθηκε από παρθένα, αλλά αγνοεί τον «Ευαγγελισμό» και αφήνει υπονοούμενα ότι μετά τον τοκετό η Μαριάμ και ο Ιωσήφ είχαν συζυγικές σχέσεις: «ουκ εγίνωσκεν αυτήν έως ου έτεκεν τον υιόν αυτής τον πρωτότοκον» (Α΄25). Τα ευαγγέλια δεν διευκρινίζουν, αν τα αδέλφια του Ιησού ήταν ετεροθαλή (Μαρκ. Στ΄1-3, Ματθ. ΙΒ΄ 48-49). Το «πρωτοευαγγέλιο του Ιακώβου» (2^ος-3^ος αιώνας μ.Χ.)  που υποστηρίζει την αειπαρθενία της Μαριάμ, θεωρείται «αντικανονικό», δηλαδή πλαστό. Από τα μέσα του 2^ου αιώνα το άστρο της Μαριάμ ανεβαίνει όλο και ψηλότερα. Προβάλλεται ως πρότυπο γυναίκας,  αντίθετο της Εύας, τονίζεται η σημασία της για τη σωτηρία των ανθρώπων, η αειπαρθενία της  (ΣΤ΄Οικ. Σύνοδος) και η σχέση της με το Θεό ως συζύγου και μητέρας. Η χριστιανική τριάδα αποκτά 4^ο μέλος,  τη Θεοτόκο (Γ΄Οικ. Σύνοδος, 431 μ.Χ.), που είναι "μετά θεόν η θεός, τα δευτερεία της τριάδος η έχουσα...". Ακολούθως ορίστηκαν ημερομηνίες εορτασμού της Κοίμησης (5^ος αιώνας), του Ευαγγελισμού (6^ος αι.) και της Γέννησης της Θεοτόκου (7^ος αι.). Ο πρώτος ναός που κτίστηκε προς τιμήν της ήταν στη Γεθσημανή από τον αυτοκράτορα Μαρκιανό (450-457). Τον ίδιο αιώνα γράφτηκε και ο πρώτος Βίος της. Στη σύγχρονη εποχή η λατρεία της Θεοτόκου έχει επισκιάσει τη λατρεία του ίδιου του Θεού, γεγονός που αξίζει να γίνει αντικείμενο θεολογικής-κοινωνιολογικής και ψυχολογικής μελέτης.

Μιχαίας

Στην Ιερουσαλήμ, γύρω στο 748-696 π.Χ., ζούσε ο προφήτης Μιχαίας που η Εκκλησία τιμά τη μνήμη του στις 14 Αυγούστου. Το όνομά του σημαίνει περίπου: «ποιος είναι όμοιος με τον Γιαχβέ;». Τόπος γέννησής του η κωμόπολη Μωρέσεθ, νοτιοδυτικά της Ιερουσαλήμ. Οι προφητείες του αφορούν την καταστροφή της Σαμάρειας, την αιχμαλωσία των κατοίκων της Ιερουσαλήμ και τον ερχομό του Μεσσία. Ο Μιχαίας οραματίστηκε τον Γιαχβέ να βγαίνει από το ουράνιο παλάτι του θυμωμένος και να κατεβαίνει στις  βουνοκορφές προκαλώντας σεισμό. Οι κοιλάδες στο πέρασμά του έλιωναν σαν κερί κι αυτός καλούσε βουνά, φαράγγια και τα θεμέλια της γης να δικάσουν το λαό του, ο οποίος τον εγκατέλειψε. Το ερώτημα του Γιαχβέ: «λαέ μου, τί σου έκανα ἢ σε τί σε λύπησα ἢ σε τί σε ενόχλησα;(Μιχ.,στ΄3), έβαλαν οι χριστιανοί στο στόμα του Ιησού, όταν πήγαινε να σταυρωθεί. Όμως ο θεός του Μιχαία διψούσε για εκδίκηση: «κι εγώ θ’ αρχίσω να σε κτυπώ, θα σε εξαφανίσω, για τις αμαρτίες σου» (στ΄13). Θα κατέστρεφε τις πόλεις  και θα τους έστελνε αιχμάλωτους στη Βαβυλώνα. Κι αφού ξεθύμαινε την οργή του, θα τους δεχόταν πάλι πίσω (δ΄1-6) και θα έφτιαχνε ισχυρό έθνος με βασιλιά τον ίδιο και έδρα τη Σιών που θα διαρκούσε αιώνια (δ΄7). Όλες τις αμαρτίες τους τότε θα τις ρίξει στη θάλασσα.(ζ΄19) [θυμίζει το απόφθεγμα του  Ευριπίδη που λέει στην «Ιφιγένεια εν Ταύροις»: «η θάλασσα ξεπλένει όλα τ’ ανθρώπινα κακά»]. Η Σιών με σιδερένια κέρατα και χάλκινες οπλές θα λιώσει τα έθνη (δ΄13). Θα είναι σαν λιοντάρι ανάμεσα σε πρόβατα που κανείς δεν μπορεί να τα γλυτώσει (ε΄7).  Η  εκδίκηση του θεού (ε΄8-14)θα πλήξει και τα έθνη. Οι Ασσύριοι θα υποταχθούν από 7 ποιμένες και 8 «δήγματα ανθρώπων» (ε΄4) [δήγματα= δαγκωνιές, πιθανόν εννοεί πλήγματα, πολεμικές επιχειρήσεις. Οι σημίτες βασιλείς είχαν τον τίτλο του ποιμένα. Τον ίδιο τίτλο είχαν και 10 αρχαίοι βασιλείς του ασσυριακού κράτους, που ήταν βασίλειο της Μεσοποταμίας στην κοιλάδα του Τίγρη και το κατέλυσαν οι Βαβυλώνιοι τον 7^ο αι. π.Χ.].  «Τις έσχατες ημέρες η Σιών θα υψωθεί πάνω από τις κορφές των βουνών και θα σπεύσουν εκεί όλα τα έθνη, γιατί από εκεί θα βγει νόμος και από την Ιερουσαλήμ λόγος θεού και θα δικάσει τους λαούς. Θα κάνουν τα σπαθιά τους άροτρα και τα δόρατά τους δρεπάνια και θα ξεμάθουν πια να πολεμούν. Θ’ αναπαύεται καθένας κάτω από το αμπέλι και τη συκιά του χωρίς  φόβο, διότι αυτά είπε το στόμα του Κυρίου παντοκράτορος». [Αυτό το αντιπολεμικό, αλλά ρατσιστικό όραμα επαναλαμβάνεται από όλους τους προφήτες, ιδιαίτερα τον Ησαΐα. Για τους χριστιανούς συμβολίζει τη βασιλεία του θεού στη γη (Αποκάλυψη, κα΄-κβ΄).] Άλλο ένα χωρίο του Μιχαία που οι χριστιανοί έβαλαν στο στόμα του Ιησού είναι: «ο υιός ατιμάζει τον πατέρα, η κόρη θα επαναστατήσει κατά της μητέρας της, η νύφη κατά της πεθεράς της, όλοι οι οικείοι του άνδρα θα είναι εχθροί του» (ζ΄6) [«ήλθα για να διχάσω τον  άνθρωπο κατά του πατρός του και τη θυγατέρα κατά της μητρός της και τη νύφη κατά της πεθεράς της. Και εχθροί του ανθρώπου θα είναι οι οικείοι του» (Ματθ., ι΄35-36)]. Ο Ματθαίος (β΄6) θεωρεί προφητεία περί του Ιησού την πρόβλεψη του Μιχαία περί παγκόσμιας κυριαρχίας των Εβραίων με ηγέτη τον Μεσσία από τη Βηθλεέμ: «Και συ, Βηθλεέμ, ο οίκος του Εφραθά, δεν έχεις ούτε χίλιους κατοίκους Ιουδαίους. Από σένα θα βγει άρχοντας του Ισραήλ προαιώνιος (ε΄1) «και θα ποιμάνει ο κύριος με δύναμη το ποίμνιό του»(ε΄3). Όμως η προφητεία αναφέρεται σε στρατιωτικό ηγέτη από τη γενιά του Εφραθά Ο Εφραθά στην Παλαιά Διαθήκη, Α Παραλειπ. 2,51, 2,54, 4,4, είναι απόγονος του Χάλεβ, ενός από τους 12 κατασκόπους που έστειλε ο Μωυσής στη Χαναάν. Ο Μεσσίας που προφήτευσε ο Μιχαίας θα νικούσε τους Ασσυρίους με το σπαθί του  (ε΄:5-6) και θα εγκαινίαζε μια εποχή μεγαλείου χωρίς τέλος για το Ισραήλ.

Ηλιολατρικά στοιχεία στο χριστιανικό μύθο

Είναι άγνωστο πότε γεννήθηκε και πότε πέθανε ο θεοποιηθείς Εβραίος Ιησούς. Σύμφωνα με την Καινή Διαθήκη η συγγενής της μητέρας του, η Ελισσάβετ, έμεινε έγκυος το μήνα Ταμμούζ (Ιούνιο-Ιούλιο) και η Μαριάμ έξι μήνες μετά (το μήνα Τεμπέθ, Δεκέμβριο- Ιανουάριο), άρα η γέννηση του Ιησού έπρεπε να γιορτάζεται Σεπτέμβριο- Οκτώβριο (μήνας Τισρί), όμως ο  πάπας Ιούλιος Α΄ για να επισκιάσει τις ηλιακές γιορτές Σατουρνάλια και Μπρουμάλια, όρισε το 335 μ.Χ. να γιορτάζεται η γέννηση του Ιησού στις 25 Δεκεμβρίου. Ο Ιησούς, σαν ηλιακός θεός, φόρεσε ηλιακό φωτοστέφανο, υμνήθηκε ως νοητός ήλιος και του αφιερώθηκε η "dies solis" (Ημέρα του Ήλιου), [γερμ. Sonntag, αγγλ. Sunday. Στις λατινογενείς γλώσσες επικράτησε ο όρος της Αποκάλυψης του Ιωάννη (Α΄10): Κυριακή (Ημέρα του Κυρίου), γαλλ. Dimanche, ιταλ. Domenica]. Ο ηλιολάτρης αυτοκράτορας Κωνσταντίνος έκανε το χριστιανισμό θρησκεία της Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας τον 4^ο αιώνα.  Την ηλιολατρική προέλευση του χριστιανικού μύθου φανερώνει το αφήγημα της Μεταμόρφωσης στο Θαβώρ και της Ανάληψης μετά την ανάσταση. Η Μεταμόρφωση, το πιο σημαντικό γεγονός μετά την Ανάσταση,  αναφέρεται με ασάφεια στα ευαγγέλια (Ματθ. ΙΖ΄και  Μάρκ. θ, 2-13): «Μετά από έξι μέρες πήρε ο Χριστός τον Πέτρο, τον Ιάκωβο και τον Ιωάννη σε  όρος υψηλό…». Στο "κατά Λουκάν" το γεγονός συνέβη «μετά από 8 μέρες». Ο Ιωάννης, αν και αυτόπτης, το παραλείπει. Απουσιάζει το όνομα του «όρους». Ο Ματθαίος το ονομάζει «υψηλόν», ενώ το Θαβώρ, στο οποίο η Παράδοση τοποθετεί τη Μεταμόρφωση δεν ξεπερνά τα 600 μέτρα (ένα όρος είναι τουλάχιστον 800 μέτρα πάνω από την επιφάνεια της θάλασσας). Ο Πέτρος στη Β΄ επιστολή του (Α΄18) το αποκαλεί «όρος άγιον». Όσο για τη χρονική στιγμή που συνέβη το θαύμα, υποδηλώνει μεσημέρι η αναφορά  ότι οι μαθητές κοιμούνταν κουρασμένοι από την πεζοπορία. Ξυπνώντας είδαν το Χριστό στην κορυφή να λάμπει κάτω από τον ήλιο και να συζητά με το Μωυσή και τον Ηλία (άγνωστο πώς κατάλαβαν ότι ήταν αυτοί. Ίσως ήταν απεσταλμένοι από το στρατόπεδο των ζηλωτών και συζητούσαν για την επικείμενη είσοδο στα Ιεροσόλυμα). Μετά το όραμα  «ρώτησαν τον Ιησού οι μαθητές του: -Γιατί οι γραμματείς λέγουν ότι πριν από το Μεσσία πρέπει να έλθει ο Ηλίας; Και ο Ιησούς απάντησε: -Ο Ηλίας θα έλθει πρώτα και θα αποκαταστήσει τις σχέσεις (ανθρώπων - θεού). Σας διαβεβαιώνω ότι ο Ηλίας ήλθε, αλλά δεν τον κατάλαβαν και του έκαναν ό,τι θέλησαν….Και οι μαθητές κατάλαβαν ότι τους έλεγε για τον Ιωάννη το Βαπτιστή, ότι αυτός ήταν ο Ηλίας» (Ματθ., ιζ΄10-13). Το χωρίο φανερώνει  πίστη στη μετενσάρκωση και ματαιώνει την προφητεία έλευσης του Ηλία την εποχή του Αντιχρίστου, αφού ήδη, όπως βεβαίωσε ο Χριστός- ήλθε ως Βαπτιστής Ιωάννης και σκοτώθηκε από τον «αντίχριστο» Ηρώδη. Η Ανάληψη του Χριστού, όπως την αφηγείται ο «Λουκάς», συνέβη 40 μέρες μετά την Ανάσταση, στη Βηθανία, χωριό του Λαζάρου, 3 χιλιόμετρα από τα Ιεροσόλυμα: «Εξήγαγε δε αυτούς έξω έως εις Βηθανίαν και…  εγένετο εν τω ευλογείν αυτόν αυτούς διέστη απ’ αυτών και ανεφέρετο εις τον ουρανόν» (Λουκά, κδ΄50-52). Είναι δυνατόν να μην υπήρξαν αυτόπτες μάρτυρες που θα  ξεσήκωναν τον κόσμο να τρέξει να δει το παράδοξο, έναν άνθρωπο να πετά σαν πουλί και να χάνεται στα σύννεφα; Το κατά Μάρκον ευαγγέλιο (ιστ΄19) αφιερώνει μόνο μια σειρά («ο μεν ουν κύριος μετά το λαλήσαι αυτοίς ανελήφθη εις τον ουρανόν και εκάθισεν εκ δεξιών του θεού»), που θεωρείται μεταγενέστερη προσθήκη. Οι Πράξεις των Αποστόλων (κεφ. 1, στ.2, 9-12) αναφέρουν ότι ο Ιησούς ανελήφθη στο όρος των Ελαιών, κοντά στα Ιεροσόλυμα (όχι στη Βηθανία). Ένα σύννεφο τον ανύψωσε, ενώ μιλούσε στους μαθητές του και τον πήρε μπροστά στα μάτια τους. Και καθώς τον έβλεπαν να ανεβαίνει, παρουσιάστηκαν δύο άντρες με ρούχα λευκά και τους είπαν «άντρες Γαλιλαίοι, τι στέκεστε βλέποντας στον ουρανό; Αυτός ο Ιησούς που ανελήφθη στον ουρανό όντας ανάμεσά σας, με τον ίδιο τρόπο θα έρθει ξανά». Ο Ιησούς στο Συνέδριο των Ιουδαίων ρωτήθηκε από τον αρχιερέα, αν είναι ο μεσσίας: «συ ει ο Χριστός;» κι απάντησε κατηγορηματικά: «εγώ ειμί και όψεσθε τον υιόν του ανθρώπου εκ δεξιών καθήμενον της δυνάμεως και ερχόμενον επί των νεφελών του ουρανού» (Μαρκ. ιδ΄61- 63). Έπρεπε λοιπόν  οι παρευρισκόμενοι στο συνέδριο να τον δουν να επανέρχεται μετά τη σταύρωση πάνω στα σύννεφα θριαμβευτής, για να τιμωρήσει εκείνους  που αντιστάθηκαν στο κήρυγμά του και να ιδρύσει μια μεσσιανική παγκόσμια αυτοκρατορία. Όμως η προφητεία απέτυχε κι επινοήθηκε η Ανάληψη για να δικαιολογηθεί η αποτυχία. Όπως συμβαίνει με όλα τα θαύματα, την Ανάληψη είδαν μόνο αυτοί που την διηγήθηκαν. Η ιδέα ότι ο Ιησούς ανελήφθη για να φτάσει στο θρόνο του θεού, έξω από τη γήινη ατμόσφαιρα, παρακίνησε έναν άγγλο κωμικό να υπολογίσει, πόσο απέχει ο Ιησούς από τη Γη, αν είχε το 33 μ.Χ. αναληφθεί με ταχύτητα μπάλας κανονιού  χωρίς να τρακάρει με κάποιον κομήτη.  Οι προφήτες των αποτυχημένων προφητειών δεν το βάζουν κάτω. Για κάθε λάθος υπάρχει και μια ευλογοφανής δικαιολογία, π.χ. ότι οι αποτυχημένες προβλέψεις πραγματοποιήθηκαν σε πνευματικό επίπεδο κι έγιναν αντιληπτές από λίγους εκλεκτούς … Ότι η βασιλεία του Χριστού στη γη πραγματοποιήθηκε με την ίδρυση της αυτοκρατορίας του Μ. Κωνσταντίνου… Ότι ο Χριστός βασιλεύει αλληγορικά στις καρδιές των πιστών του ….  κ.λπ. Με την πνευματικοποίηση οι απόστολοι δικαιολόγησαν την απουσία του Ιησού. Αν μπορούσαν να τον εμφανίζουν ζωντανό σε κάθε αμφισβητία, αυτό θα ήταν το μόνο αποδεικτικό στοιχείο της Ανάστασης. Τον μετέτρεψαν λοιπόν σε πνεύμα και τον ανέβασαν στον ουρανό. Εκεί τον άφησαν να κάθεται εκ δεξιών του πατρός μέχρι τη στιγμή που θ’ αποφασίσει να επιστρέψει, έχοντας αναπληρωτή του στη γη το άγιο πνεύμα, που διαθέτει τη βολική ιδιότητα να δρα απαρατήρητο. Αυτό τους έδωσε ένα πειστικό επιχείρημα για να συνεχίσουν και οι ίδιοι να πιστεύουν και να προσηλυτίζουν κόσμο στην ιουδαϊκή αίρεση των Ναζωραίων, όπως λέγονταν αρχικά ο χριστιανισμός.

Γιατί αγιοποιήθηκε ο Ιουστινιανός Β΄;

Ο Ιουστινιανός Β΄, ο Ρινότμητος ήταν γιος του αυτοκράτορα Κωνσταντίνου Δ΄ Πωγωνάτου. Ανέβηκε στο θρόνο το 685, ως 5^ος αυτοκράτορας της δυναστείας που ίδρυσε ο αρμενικής καταγωγής Ηράκλειος. Τι άξιο αγιοποίησης έκανε άραγε, ώστε η Εκκλησία να τιμά τη μνήμη του στις 2 Αυγούστου; Η σκληρή φορολογία που επέβαλε με αδίστακτους φοροεισπράκτορες  προκάλεσε εξέγερση. Οι επαναστάτες ανέβασαν στο θρόνο τον αξιωματικό Λεόντιο (695), που έκοψε τη μύτη του Ιουστινιανού και τον εξόρισε. Έτσι πλήρωσε τις αμαρτίες του παππού του Κώνστα Β΄(630-668) που έκοψε τη μύτη του θείου του Ηρακλεωνά και τη γλώσσα της Μαρτίνας, μητέρας του Ηρακλεωνά και τους πήρε το θρόνο. Πλήρωσε και το έγκλημα του πατέρα του Κωνσταντίνου Δ΄(652-685) που έκοψε τις μύτες των 2 μικρότερων αδελφών του. Ο Ιουστινιανός Β΄ για να ξαναπάρει το θρόνο συμμάχησε με τους εχθρούς, Βουλγάρους και Χαζάρους Τούρκους. Όταν πέτυχε το σκοπό του (το 705), ακρωτηρίασε και θανάτωσε εκατοντάδες αντιφρονούντες κι έκανε καίσαρα στο παλάτι ένα Χάζαρο Τούρκο.  Ενδεικτική της διανοητικής του κατάστασης είναι η αντίδρασή του, όταν έμαθε για την καταστροφή του βυζαντινού στόλου στη Μαύρη θάλασσα και τον πνιγμό 70.000 ανδρών (το 711). Αντί να θρηνήσει για τη συμφορά, ξέσπασε σε ακράτητα γέλια! Όμως γιατί τον αγιοποίησε η εκκλησία; Επειδή συγκάλεσε μια ασήμαντη Οικουμενική σύνοδο, την «Πενθέκτη» (691), που επικύρωσε τις αποφάσεις των προηγουμένων συνόδων και ψήφισε 102 κανόνες,  που απαγορεύουν: να είναι οι επίσκοποι δίγαμοι (Γ΄), να παντρεύονται οι ιερείς μετά τη χειροτονία (ΣΤ΄), να κοιμάται σε αντρικό μοναστήρι γυναίκα και σε γυναικείο άνδρας (ΜΖ΄), να παίζουν ζάρια κληρικοί ή λαϊκοί (Ν΄), να παρακολουθούν θέατρο ή χορούς (ΝΑ΄), να νηστεύουν Σαββάτο και Κυριακή (ΝΕ΄), να ζωγραφίζουν σταυρούς στο πάτωμα (ΟΓ΄) …και άλλα παρόμοια θέματα που απασχολούσαν τον αυτοκράτορα και τους κόλακές του, τη στιγμή που το Ισλάμ (πρωτοεμφανίστηκε επί Ηρακλείου) και οι Τούρκοι διείσδυαν απειλητικά στην αυτοκρατορία και δυνάμωναν επικίνδυνα!

 

 

 

Παράδοξα οράματα, παραβολές και ο φοβερός θεός του Ιεζεκιήλ.

Ο Ιεζεκιήλ γεννήθηκε στην Ιουδαία το 620 π.Χ. και έγινε ιερέας και προφήτης. Το όνομά του σημαίνει «εκείνος που ο θεός δυναμώνει». Κάποτε, στη Βαβυλώνα, όπου ζούσε κατά τη διάρκεια της "Βαβυλώνιας αιχμαλωσίας", είδε από την όχθη του ποταμού Χοβάρ, ν'  ανοίγουν οι ουρανοί. Ανεμοστρόβιλος έφερε απ’ το βορρά ένα σύννεφο. Στο κέντρο του που άστραφτε σαν ήλεκτρο [κράμα χρυσού και αργύρου]  ήταν  4 ζώα,  το καθένα με 4 πρόσωπα (ανθρώπου, λιονταριού, μοσχαριού και αετού) και με 4 φτερά που κατέληγαν σε ανθρώπινα χέρια. Πλάι τους ήταν 4 πανύψηλοι τροχοί όλο μάτια, με άλλον έναν τροχό μέσα τους για να πηγαίνουν προς τις 4 κατευθύνσεις κι ανάμεσά τους υπήρχαν αναμμένα κάρβουνα.  Κάποιοι υπέθεσαν ότι ο προφήτης είδε  διαστημόπλοιο με εξωγήινους! Άλλοι ότι έπασχε από επιληψία  και είχε παραισθήσεις. Δεν αποκλείεται να επηρεάστηκε από την εικόνα του θεού Ασσούρ και του Άχουρα Μάζντα πάνω σε ήλιο-τροχό με φτερά. Οι Εβραίοι κατά την αιχμαλωσία τους στην Ασσυρία, τη Βαβυλώνα και την Περσία εντυπωσιάστηκαν από τις παραστάσεις φτερωτών όντων με κεφάλι ταύρου, ανθρώπου, λιονταριού και αετού και περιέγραψαν με ανάλογο τρόπο τα δικά τους αγγελικά όντα. Πάνω σε θρόνο με κρυστάλλινη βάση καθόταν  ο θεός με όψη ανθρώπου. Από τη μέση και πάνω ήταν σαν ήλεκτρο και κάτω φωτιά και  ουράνιο τόξο. Ο θεός του έδωσε να φάει ένα  βιβλίο με θρήνους, γλυκό σαν μέλι (γ΄3) και τον έστειλε να προφητεύει. Η σκηνή της  βιβλιοφαγίας υπάρχει και στην "Αποκάλυψη" («και έλαβον το βιβλίον εκ της χειρός του αγγέλου και κατέφαγον αυτό, και ην εν τω στόματί μου ως μέλι γλυκύ», Αποκ. ι΄,10).  Ο θεός  προσφωνούσε τον Ιεζεκιήλ «υιέ ανθρώπου» (β΄1 κ.α.), όπως αποκαλείται ο Ιησούς στα ευαγγέλια.  Το χέρι  του θεού κουβαλούσε τον Ιεζεκιήλ σε διάφορα μέρη (γ΄14). Οι εντολές που έπαιρνε ο προφήτης από το θεό ήταν αλλόκοτες. Π.χ. να κλειστεί στο σπίτι του  δεμένος και να παριστάνει τον μουγγό και κουφό (γ΄24…) ως τη μέρα που θα του έφερναν την είδηση της καταστροφής της Ιερουσαλήμ (κδ΄27), δηλ. το 12^ο έτος της αιχμαλωσίας (λγ΄21-22). Να χαράξει σε πλίνθο την Ιερουσαλήμ  πολιορκημένη και να βάλει ένα σιδερένιο τηγάνι ανάμεσα στον εαυτό του κι αυτήν και να την κοιτάζει απειλητικά. Να κοιμηθεί 150 μέρες ισοδύναμες με χρόνια από το αριστερό πλευρό αναλαμβάνοντας τις αμαρτίες του Ισραήλ κι άλλες 40 από το δεξί πλευρό αναλαμβάνοντας τις αμαρτίες του βασιλείου Ιούδα και να τρώει  σε τακτά διαστήματα ψωμί που θα φτιάξει σε πήλινο δοχείο με στάρι, κριθάρι, κουκιά, φακές, κεχρί και σίκαλη, για να δείξει ότι θα πέσει λιμός. Να ψήσει το ψωμί σε ανθρώπινα κόπρανα μπροστά στους Ιουδαίους και να τους πει ότι κι αυτοί θα φάνε ακαθαρσίες, όταν σκορπιστούν στα έθνη. Αυτή η εντολή δεν άρεσε στον Ιεζεκιήλ και παραπονέθηκε στο θεό πως δεν μόλυνε ποτέ την ψυχή του με ακάθαρτο φαγητό (δ΄14) κι ο θεός υποχώρησε επιτρέποντάς του να ψήσει τα ψωμιά σε κοπριές βοδιών. Μετά τον διέταξε να ξυρίσει το κεφάλι και το πηγούνι του και με τη ζυγαριά να χωρίσει τις τρίχες σε 4 μέρη. Ένα μέρος να κάψει, άλλο να κόψει κι άλλο να σκορπίσει στον αέρα, κρατώντας λίγες τρίχες στο ρούχο του, για να δείξει τι θα πάθουν οι κάτοικοι της Ιερουσαλήμ («ορκίστηκε ο θεός στον εαυτό του ότι οι πατέρες θα φάνε τα τέκνα τους, και τα τέκνα τους πατέρες· κι αφού τους τιμωρήσει όλους, θα σκορπίσει στους ανέμους όσους απομείνουν.» , ε΄10-11). Να κηρύττει ότι έφτασε το τέλος στα τέσσερα άκρα της γης. (ζ΄2) και ο θεός λέει: εγώ είμαι ο Κύριος που κτυπά (ζ΄6). Όλους θα τους σκοτώσω (ζ΄16). Όλοι θα κατουρηθούν από φόβο (ζ΄17) και θα πεθάνουν από λιμό και ξίφος, για να καταλάβουν ότι εγώ είμαι ο Κύριος (ζ΄27).  Ο θεός αποτελούμενος από ήλεκτρο και φωτιά (η΄2), καβάλα σε οκταφτέρουγο χερούβ (ι΄21)  έφερε τον προφήτη σηκωτό από τα μαλλιά στο Ναό και του έδειξε τη στήλη του κτωμένου, θεού του εμπορίου (η΄3), πρεσβυτέρους που θύμιαζαν τα είδωλα, άντρες που προσκυνούσαν τον Ήλιο και γυναίκες που θρηνούσαν τον Θαμμούζ [μυθικός άντρας της Ιστάρ, θεάς του έρωτα, που σκοτώθηκε από αγριογούρουνο και η θεά τον ανάστησε. Επανέρχεται στη ζωή κάθε άνοιξη και πεθαίνει την εποχή του θερισμού.]  Έξι άντρες με τσεκούρια μπήκαν από τη βόρεια πύλη του Ναού κι ο ένας, με ζώνη όλο ζαφείρια, είχε εντολή να σημαδέψει τα μέτωπα των πιστών ανδρών [το θέμα επαναλαμβάνεται στην Αποκάλυψη]. Οι άλλοι διατάχθηκαν να σφάξουν ακόμη και τα νήπια (θ΄6). Ο άντρας με τη ζώνη διατάχθηκε να σκορπίσει κάρβουνα στην πόλη, από τους τροχούς Γελγέλ   που είχαν πνεύμα ζωής. [Γελγέλ (Ιεζ., ι΄13), ηχοποίητη λέξη, από το θόρυβο των τροχών. Ο Νικόδημος Αγιορείτης στο Λόγο  για τους Αρχαγγέλους γράφει ότι οι 3 ανώτερες αγγελικές τάξεις ψάλλουν τον ύμνο Γελ, Γελ, που σημαίνει «ανακυκλισμός», επανάληψη κυκλικής στροφής)]. Ο θεός είπε στον Ιεζεκιήλ ότι οι άρχοντες Ιεζονίας και  Φαλτίας θα αιχμαλωτισθούν και θα σφαχτούν. Την ίδια στιγμή ο Φαλτίας πέθανε (θα έπαθε συγκοπή ακούγοντας την προφητεία). Τέλος υποσχέθηκε ότι μετά την αιχμαλωσία θα βγάλει την πέτρινη καρδιά από το στήθος των  Ιουδαίων και θα τους βάλει σάρκινη (ια΄19). Το πνεύμα ξανάφερε τον Ιεζεκιήλ ιπτάμενο στη Βαβυλώνα. Επόμενη δοκιμασία του ήταν να ανοίξει στον τοίχο του σπιτιού του μια τρύπα, να βγει από εκεί με τα μπογαλάκια του και να πει στους θεατές ότι θα πάθουν τα ίδια. Περίφημο είναι το όραμα της ανάστασης των νεκρών (λζ΄1-14), που διαβάζεται στους Ναούς το βράδυ της Μ. Παρασκευής μετά την περιφορά του επιταφίου. Το χέρι του θεού μετέφερε τον Ιεζεκιήλ σε μια πεδιάδα με ανθρώπινα οστά. Ο θεός τον διέταξε να καλέσει το πνεύμα από τα τέσσερα  πνεύματα (λζ΄9), για να δώσει ζωή στα οστά που είναι ο οἶκος Ἰσραήλ. Πρόκειται για  αλληγορία, όπως στο χωρίο «ἰδοὺ ἐγὼ θα ἀνοίξω τὰ μνήματά σας και θα σας αναστήσω και θα σας βάλω στη γη του Ισραήλ» (λζ΄12). Ο προφήτης υπαινίσσεται τον επαναπατρισμό των αιχμαλώτων Εβραίων μετά την επανένωση των βασιλείων Ιούδα και Ισραήλ υπό τα σκήπτρα του Δαυίδ ή κάποιου απογόνου του, γι αυτό ένωσε δύο ράβδους που η μια συμβόλιζε το βασίλειο του Ισραήλ και η άλλη το βασίλειο του Ιούδα (λζ΄15-25). Ζωή στα  ξερά οστά δεν έδωσε αυτή τη φορά η πνοή του θεού όπως στον Αδάμ, αλλά το πνεύμα των τεσσάρων πνευμάτων, τα οποία συγκρατούν 4 άγγελοι (Αποκάλυψη Ζ΄1) στις 4  γωνίες της γης. Στο κατά Μάρκον (ιγ΄27) ο υιός του ανθρώπου με τους αγγέλους του θα συνάξει τους εκλεκτούς του «εκ των τεσσάρων ανέμων». Το 4 είναι ιερός αριθμός: Ο Ζαχαρίας (στ΄5) είδε σε όραμα 4 άμαξες που  ήταν «οι τέσσαρες άνεμοι του ουρανού». Ο Δανιήλ (ζ΄ 2-3) ονειρεύτηκε τους τέσσερις ανέμους να ορμούν στη θάλασσα και να βγαίνουν από εκεί τέσσερα θηρία. Στον αρχαίο ελληνισμό ο ισοσκελής σταυρός συμβόλιζε τα 4 σημεία του ορίζοντα. Στον Ιουδαϊσμό το όνομα του θεού είναι τετραγράμματο. Στο χριστιανισμό ο τετραμερής σταυρός σκέπει τον κόσμο. Το όραμα της νεκρανάστασης ενέπνευσε το Διονύσιο Σολωμό στον Ύμνο εις την Ελευθερίαν, που την φαντάζεται ν' ανασταίνεται από το μνήμα και απ’ τα κόκκαλα βγαλμένη...  Ο Ιεζεκιήλ τοποθετεί την εκπλήρωση των προφητειών του αμέσως μετά τη λήξη της αιχμαλωσίας. Τότε ο θεός θα δοξάσει τους Εβραίους με μια συνταρακτική νίκη κατά  του Γωγ, άρχοντα Ρως, Μοσόχ, Θοβέλ και της χώρας Μαγώγ και άλλων εθνών που θα επιτεθούν από το βορρά στο Ισραήλ,  «τον ομφαλό της γης» (λη΄ 3, 12-15). Στη Βίβλο η Μέση Ανατολή αντιπροσωπεύει όλη τη γη κι έχει κέντρο το Ισραήλ. Όσο για το όνομα Ρώς, είναι  κακή μετάφραση λέξης που σημαίνει «κεφαλή», δηλ. ηγέτης. Θα γίνει μεγάλος σεισμός (λη΄18-19) και  θα ρίξει ο θεός στον Γωγ χαλάζι σαν πέτρες, πυρ και θείον (λη΄22). Από τα λάφυρα, ασπίδες, τόξα, βέλη, ρόπαλα… οι Ισραηλίτες θα ανάβουν φωτιά επί 7 έτη (λθ΄9). Κοντά στη Νεκρά Θάλασσα θα φτιάξουν νεκροταφείο του Γωγ και της στρατιάς του και θα τους θάβουν επί 7 μήνες. Ο Ιεζεκιήλ  καλεί τα όρνια και τα θηρία να φάνε τους νεκρούς αυτής της μάχης: «κρέατα γιγάντων θα φάτε και αίμα αρχόντων της γης θα πιείτε …και θα χορτάσετε στο τραπέζι μου από άλογα και αναβάτες, γίγαντες και πολεμιστές, λέει ο Κύριος»(λθ΄18-20). [Οι Ιουδαίοι νομίζουν ότι ο κόσμος  δημιουργήθηκε το 5500 π.Χ. και θα λήξει με τη συμπλήρωση 6000 ετών, δηλ. το 2240 μ.Χ., όταν θα συμβεί η μάχη του Αρμαγεδδώνα, που περιγράφεται εδώ και στην Αποκάλυψη, με  τα έθνη από τις τέσσερις γωνίες της γης και επικεφαλής  τον Γωγ και τον Μαγώγ (κ΄8), μυθικά πρόσωπα].  

 Το 25^ο έτος της αιχμαλωσίας [1^η  εξορία: 597 π.Χ., 2^η  εξορία: 586 π.Χ.] το χέρι του θεού έφερε τον Ιεζεκιήλ πάνω σε ψηλό βουνό (το λόφο Σιών) όπου ένας άντρας  μετρούσε με καλάμι το Ναό. Ο Ιεζεκιήλ περιγράφει τους σκαλιστούς φοίνικες στις πύλες, τα Χερουβίμ με 2 πρόσωπα, ανθρώπου και λιονταριού στα Άγια των Αγίων (μα΄18-19) και άλλες λεπτομέρειες.  Ο θεός  του είπε ότι εκεί είναι ο θρόνος του και ο τόπος που πατούν τα πόδια του και μόνο αυτός θα μπαίνει από την ανατολική πύλη (μδ΄1-2) που θα ανοίγει κάθε Σάββατο και πρωτομηνιά (μστ΄1). [Σύμφωνα με τους χριστιανούς η κλειστή ανατολική πύλη συμβολίζει την Παρθένο]. Στο Ναό δεν θα μπαίνουν απερίτμητοι (μδ΄7). Οι ιερείς δεν θα φορούν μάλλινα ρούχα (μδ΄17) ούτε σφικτές ζώνες (18). Δεν θα παντρεύονται ζωντοχήρες, μόνο παρθένες Ισραηλίτισσες ή χήρες ιερέων (μδ΄22). Δεν θα πλησιάζουν νεκρό, εκτός αν είναι πατέρας, μητέρα, γιος, κόρη, αδελφός ή ανύπαντρη αδελφή. Τότε θα καθαρίζονται επί 7 μέρες και θα προσφέρουν θυσία εξιλασμού. Θα παίρνουν απαρχές από τη σοδειά των Ισραηλιτών και τα πρωτότοκά τους και θα δίνουν ευλογίες (μδ΄30). Όταν μοιράσουν κλήρους γης το πρώτο και καλύτερο κομμάτι θα είναι του θεού κι εκεί θα κατοικούν οι ιερείς (με΄1 κ.ε.) Κάθε πρωτομηνιά θα προσφέρουν οι πιστοί από ένα εκλεκτό μοσχάρι και με το αίμα του θα ραντίζει ο ιερέας το Ναό. Στις 14 του πρώτου μήνα θα γιορτάζουν το Πάσχα τρώγοντας 7 μέρες άζυμα, θυσιάζοντας μοσχάρια, κριάρια και κατσίκια και προσφέροντας πίττες με λάδι. Ο λαός δεν θα βγαίνει από την πύλη εισόδου, αλλά βαδίζοντας ευθεία μπροστά (μστ΄9). Ο άρχοντας θα κάνει ολοκαύτωμα κάθε πρωί ένα τέλειο αρνί χρονιάρικο, σιμιγδάλι και λάδι... Ένα ποτάμι θα πηγάζει από το Ναό και θα εκβάλλει στη Νεκρά θάλασσα. Θα είναι γεμάτο ψάρια και στις όχθες του θα φυτρώνουν δέντρα αειφόρα με ιαματικά φύλλα (μζ΄ 8-12) [δεν είναι ο Ιορδάνης, που εκβάλλει μεν στη Νεκρά θάλασσα, όμως πηγάζει από το όρος Ερμών του Αντιλιβάνου ]...  

 Παράδοξες σαν τα οράματα του Ιεζεκιήλ είναι και οι  παραβολές του: α) Ένας αετός (ο βασιλιάς της Βαβυλώνας) έκοψε από το Λίβανο κορφές κέδρου (Ιουδαίοι άρχοντες) και τις φύτεψε στη Χαναάν μαζί με ένα αμπέλι (βασιλιάς Ιουδαίων) που έγινε καχεκτικό (Ιουδαϊκό βασίλειο) και άπλωσε τα κλήματά του σ’ έναν άλλο αετό (φαραώ), ζητώντας να το ποτίσει, όμως θα σαπίσει και θα ξεραθεί. Έτσι και ο Ιουδαίος βασιλιάς θα συμμαχήσει με την Αίγυπτο, αλλά θα πεθάνει αιχμάλωτος, γιατί πάτησε τον όρκο πίστης που έδωσε στο βασιλιά της Βαβυλώνας κι αυτό ενόχλησε τον Γιαχβέ, που δήλωσε: «έτσι θα μάθουν όλα τα δέντρα της πεδιάδας ότι εγώ ο Κύριος ταπεινώνω τα υψηλά και υψώνω τα ταπεινά και ξεραίνω τα χλωρά και ζωντανεύω τα ξερά δέντρα» (ιζ΄24).  

β) Στο κεφ. κδ΄, 3-14, ο θεός λέει στον Ιεζεκιήλ να βράσει σ’ ένα λέβητα  κομμάτια κρέας και κόκκαλα μέχρι να καούν. Λέβητας είναι η Ιερουσαλήμ και καμένα κρέατα η συμφορά από την εκδίκηση του  θεού. 

γ) Ο Ιεζεκιήλ γράφει μιαν άλλη εκδοχή του προπατορικού αμαρτήματος. Στη θέση του Αδάμ βάζει τον βασιλιά της Τύρου, που γεννήθηκε μέσα στην τρυφή του παραδείσου του θεού και στολίστηκε με όλους τους πολύτιμους λίθους. Ο θεός τον έβαλε μαζί με το Χερούβ στο άγιο όρος του, ανάμεσα σε πύρινους λίθους και ήταν άμωμος. Όμως το εμπόριο τον διέφθειρε και το Χερούβ τον έβγαλε από το άγιο όρος του θεού. Υπερηφανεύτηκε  για την ομορφιά του κι ο θεός τον έριξε στη γη για  παραδειγματισμό των άλλων βασιλέων και θα τον κάψει και θα τον κάνει στάχτη (κη, 13-19). 

δ) Ο Ασσούρ ήταν κυπαρίσσι στο Λίβανο που άγγιζε τα σύννεφα. Στη σκιά του κατοικούσαν έθνη. Δεν υπήρχε πιο ωραίο δέντρο ούτε στον παράδεισο του θεού! Το ζήλεψαν τα δέντρα του παραδείσου, γι αυτό ο θεός το κατέστρεψε και όταν το δέντρο κατέβηκε στον άδη,  πένθησε η άβυσσος και σκοτείνιασε ο Λίβανος (λα΄15). 

 ε)  Ο φαραώ είναι κροκόδειλος που ο θεός θα πιάσει με το αγκίστρι του και θα χορτάσει με τις σάρκες του τα θηρία και τα όρνια (λβ΄2-5). 

 στ) Οι Εβραίοι είναι πρόβατα και οι άρχοντές τους κακοί ποιμένες που τα εκμεταλλεύτηκαν και τα άφησαν να σκορπιστούν. Ο θεός είναι ο καλός βοσκός που θα τα ξαναφέρει στο μαντρί («τὸ ἀπολωλὸς ζητήσω καὶ τὸ πλανώμενον ἐπιστρέψω..» λδ΄15-16). [Αυτή η παραβολή έδωσε στον Ιησού την ιδέα  του καλού ποιμένα].

Ο θεός του Ιεζεκιήλ παραπλανούσε προφήτες (ιδ΄9) και λοιπούς θνητούς: «ἐγὼ ἔδωσα σ’ αυτούς προστάγματα που δεν είναι καλά και νόμους, που δεν θα τους εξασφαλίσουν τη ζωή» (κ΄25). Ήταν εκδικητικός:«τις τέσσερις κακές εκδικήσεις μου, σφαγή, λιμό, κακά θηρία και θάνατο θα στείλω στην Ιερουσαλήμ για να εξολοθρεύσω ανθρώπους και ζώα»(ιδ΄21), «θα ἐξολοθρεύσω τους Κρῆτες καὶ τοὺς λοιπούς κατοίκους της παραλίας και θα κάνω σ’ αυτούς ἐκδικήσεις μεγάλες» (κε΄16-17). Θυμώδης και τυραννικός: «ορκίζομαι, λέγει ο Κύριος, με κραταιό χέρι και υψωμένο μπράτσο και με θυμό που θα ξεσπάσει θα βασιλεύσω πάνω σας·»(κ΄33). Μανιώδης εμπρηστής: «θα μάθουν όλοι ότι εγώ ο Κύριος έκαψα το δάσος Ναγέβ και η φωτιά δεν θα σβήσει.» (κ΄47-48). «θα φυσήξω πάνω σας το πυρ της οργής μου και θα γίνετε στάχτη.»  (κβ΄21).  Σφαγέας και εξολοθρευτής: «ἐγὼ ο Κύριος έβγαλα το ξίφος μου από τη θήκη του (κα΄5). Στην Αίγυπτο θα εξοντώσω ανθρώπους και κτήνη και δεν θα την πατήσει ούτε άνθρωπος ούτε ζώο, αλλά θα μείνει ακατοίκητη επί 40 έτη (κθ΄9-11). Την Ιδουμαία θα κάνω αἰώνια έρημη και δεν θα κατοικηθεί πια (λε΄9). Θα σκεπάσω την Τύρο με τα νερά της θάλασσας και θα την κατεβάσω στον άδη για πάντα» (κστ΄19-20).  Σαδιστής: Βασανίζει τον προφήτη,  του παίρνει ό,τι αγαπά, π.χ. τη γυναίκα του και του απαγορεύει να πενθεί. Φθονερός: π.χ. κατηγορεί την Τύρο ότι έκανε εμπόριο με την Ελλάδα, την Αρμενία, τη Ρόδο και τις γύρω περιοχές (κζ΄13-15). Ευνοούσε τους ισχυρούς: Επειδή ο Ναβουχοδονόσορ δεν τα κατάφερε στην Τύρο, υπόσχεται να του δώσει την Αίγυπτο (κθ΄20), την Αιθιοπία, τους Πέρσες, Κρήτες, Λυδούς, Λίβυες κλπ. (λ΄10-25). Του άρεσαν τα σεξουαλικά υπονοούμενα, π.χ. στο κεφ. ιστ΄ παρομοιάζει την Ιερουσαλήμ με θηλυκό βρέφος Χετταίας και Αμορραίου που το πέταξαν στην πεδιάδα, αλλά επέζησε και ο θεός την έκανε γυναίκα του. Εκείνη όμως έγινε ερωμένη παχύσαρκων Αιγυπτίων (ιστ΄26) και άλλων.  Για να την εκδικηθεί θα βάλει τους εραστές της να την γυμνώσουν, να την λιθοβολήσουν και να την σφάξουν (ιστ΄41), αλλά τελικά θα την αποκαταστήσει! Στο κεφ. κγ΄ ο θεός παντρεύτηκε δυο αδελφές πόρνες της Αιγύπτου, την Οολά (Σαμάρεια) και την Οολιβά (Ιερουσαλήμ). Η Οολιβά είδε μια ζωγραφιά με «Χαλδαίους, που είχαν σάρκες σαν γαϊδούρια και γεννητικά όργανα σαν άλογα»» (κγ΄20) και τους κάλεσε για όργια. Ο απατημένος Γιαχβέ για τιμωρία θα βάλει να της κόψουν μύτη και αυτιά, να σφάξουν και να κάψουν τα παιδιά της και να λιθοβολήσουν αυτήν και την αδελφή της ...  Όμως ο Ιεζεκιήλ σε άλλο σημείο αμφισβητεί την  τιμωρία των τέκνων για αμαρτίες των γονιών («ο γιος δεν θα χρεωθεί την αδικία του πατέρα ούτε ο πατέρας την αδικία του γιου·» ιη΄,20-23), αλλά αν ο δίκαιος αμαρτήσει, «όλες οι δικαιοσύνες που έκανε δεν θα ληφθούν υπόψη·» ιη΄24).  Ο Ιεζεκιήλ προφητεύει ότι ο θεός θα αναστήσει τον Δαυίδ μετά τη λήξη της Βαβυλώνιας αιχμαλωσίας: «θα καταστήσω σ’ αυτούς ποιμένα τον δούλο μου Δαυίδ (…)και θα είμαι εγώ ο Θεός τους και ο Δαβίδ άρχοντάς τους·(Ιεζεκ.,λδ΄23-24). Τότε θα επικρατήσει η ιουδαϊκή θρησκεία σε όλο τον κόσμο.  Θα υπογράψει ο θεός με τον Δαυίδ συμφωνία ειρήνης και θα εξαφανίσει το κακό: «και θα δώσω στον Δαυίδ διαθήκη εἰρήνης καὶ θα εξαφανίσω από τη γη τα κακά  θηρία» (λδ΄25). «Θα καταστήσω σ’ αυτούς αρχηγό ειρηνοποιό και δεν θα πεθάνουν ξανά από λιμό ούτε θα υποφέρουν πια από τον εξευτελισμό των εθνών.»(λδ΄29). Ο Γιαχβέ, αποκαλύπτοντας τη θηλυκή φύση του, υποσχέθηκε ότι θα γεννήσει ο ίδιος Ισραηλίτες, για να κατοικήσουν τα βουνά, τα φαράγγια και τα δάση του Ισραήλ και δεν θα ξαναφάει η χώρα τους τα παιδιά της ούτε θα μείνει άτεκνη (λστ΄12- 15), θα τους καθαρίσει από τις αμαρτίες τους με ράντισμα νερού και θα τους δώσει το πνεύμα του για να υπακούουν στο νόμο του (λστ΄23-27) [αυτές οι προφητείες διαψεύστηκαν τραγικά, αλλά στο χριστιανισμό πήραν αλληγορική ερμηνεία]…