Διαφήμιση: ο βιασμός του μυαλού

Παλιότερα, ο κόσμος διασκέδαζε με τις έξυπνες και αστείες ατάκες των διαφημίσεων. Τελευταία όμως οι διαφημίσεις έχουν καταντήσει ανεπιθύμητες και ενοχλητικές, καθώς έχουν θρασύτατα διεισδύσει παντού, ακόμα και στον αυστηρά προσωπικό μας χώρο, όπως είναι το κινητό μας  ή ο υπολογιστής μας, και μας πολιορκούν ασφυκτικά, όπως οι θηρευτές το θήραμά τους. Στις εφημερίδες, στα περιοδικά, στην τηλεόραση, στο ραδιόφωνο, στο διαδίκτυο, στο τηλέφωνο, στο λεωφορείο, στο δρόμο…. παντού καραδοκούν διαφημίσεις, που σου τάζουν τον ουρανό με τ’ άστρα, για να υποκύψεις στο δόλωμά τους. Γνωστή φίρμα ξεκουφαίνει ακόμα και τους πελάτες της με κακόγουστα διαφημιστικά τραγούδια, την ώρα που ψωνίζουν στα υποκαταστήματά της, παρόλο που έχουν ήδη πέσει στα δίχτυα της. Στον κόσμο της διαφήμισης δεν υπάρχει έλεος. Το μέτρο απουσιάζει. Άσχετες με τα ενδιαφέροντά σου και ανόητες διαφημίσεις  ξεπετιούνται εκεί που δεν περιμένεις και παίζουν με την υπομονή και τα νεύρα σου. Καταλαβαίνεις ότι στόχος τους είναι όχι να σου προσφέρουν αυτά που χρειάζεσαι, αλλά να σου αδειάσουν το πορτοφόλι με χοντροκομμένα ψέματα που αραδιάζουν σαν δόλωμα. Στήνουν ολόκληρο τσίρκο με θεατρικούς διαλόγους, σαχλά τραγουδάκια και άλλα  ευρήματα, που εντυπωσιάζουν τα παιδιά και τους αφελείς. Αυτή η πλύση εγκεφάλου γίνεται εκβιαστικά, φορτικά και κατ’ επανάληψη. Καλή είναι η ενημέρωση σχετικά με τα προϊόντα που κυκλοφορούν, αλλά πρέπει να γίνεται υπεύθυνα, σωστά και με σοβαρότητα. Να κατατοπίζεται κάθε ενδιαφερόμενος για τις τιμές και την ποιότητα προϊόντων και υπηρεσιών, χωρίς ανεύθυνες φανφάρες και λεκτική ασυδοσία, που καταντά βιασμός του μυαλού. Πάνω απ’ όλα, να απαγορεύονται αυστηρά τα τηλεφωνήματα των πλασιέ προς άγρα πελατών, χωρίς να χρειάζεται λήψη άλλων μέτρων από τον κάτοχο του τηλεφώνου που υφίσταται την παρενόχληση. Ζητάω πολλά;

«Φλαβιανές μαρτυρίες», δείγματα χριστιανικής πλαστογραφίας!

   Οι χριστιανοί στην προσπάθειά τους να αποδείξουν την ιστορικότητα του Ιησού, πρόσθεσαν δύο πλαστές μαρτυρίες στο βιβλίο του Ιουδαίου ιστορικού Φλάβιου Ιώσηπου, «Ιουδαϊκή αρχαιολογία», όπου μεταξύ άλλων περιγράφονται και γεγονότα που συνέβησαν στην Ιουδαία την εποχή που υποτίθεται πως έζησε ο Χριστός. Οι πλαστές αναφορές στο Χριστό βρίσκονται σε 2 παραγράφους, μια μεγάλη και μια μικρή. Αυτές είναι οι λεγόμενες «Φλαβιανές μαρτυρίες».  Για τη μεγάλη θεωρείται ύποπτος ο Ευσέβιος Καισαρείας, εκκλησιαστικός ιστορικός. Την υποψία επιβεβαιώνει το γεγονός ότι η μαρτυρία αναφέρεται για πρώτη φορά από τον Ευσέβιο το 314, ενώ την αγνοούν οι θεολόγοι του 2^ου αιώνα (Ωριγένης, Τερτυλλιανός, Ιουστίνος κλπ).

  1^η  Φλαβιανή μαρτυρία (Ιουδαϊκή Αρχαιολογία, ΙΗ΄3, 63-64): «Γίνεται δε κατά τούτον τον χρόνον Ιησούς σοφός ανήρ, (είγε άνδρα αυτόν λέγειν χρη), ην γαρ παραδόξων έργων ποιητής, διδάσκαλος ανθρώπων των ηδονή ταληθή δεχομένων, και πολλούς μεν ιουδαίους, πολλούς δε και του ελληνικού επηγάγετο (ο χριστός ούτος ην). Και αυτόν ενδείξει των πρώτων ανδρών παρ’ ημίν σταυρώ επιτετιμηκότος Πιλάτου ουκ επαύσαντο οι το πρώτον αγαπήσαντες  (εφάνη γαρ αυτοίς τρίτην έχων ημέραν πάλιν ζων των θείων προφητών ταύτα τε και άλλα μυρία περί αυτού θαυμάσια ειρηκότων). Εις έτι τε νυν των χριστιανών από τούδε ωνομασμένον ουκ επέλιπε το φύλον." [Δηλαδή «Εκείνη την εποχή εμφανίστηκε ο Ιησούς, σοφός άνδρας (αν μπορούμε να τον ονομάσουμε άνδρα), γιατί έκανε θαυμαστά έργα και ήταν δάσκαλος ανθρώπων που δέχονται την αλήθεια με ευχαρίστηση. Και πολλούς Ιουδαίους και Έλληνες προσηλύτισε. (Αυτός ήταν ο Χριστός) Και αυτόν με πρόταση των αρχόντων μας ο Πιλάτος καταδίκασε να σταυρωθεί, μα εκείνοι που τον αγαπούσαν εξ αρχής δεν τον εγκατέλειψαν (γιατί τους παρουσιάστηκε την τρίτη μέρα πάλι ζωντανός, εφόσον οι προφήτες είχαν πει γι αυτόν αυτά και μύρια άλλα θαυμάσια). Και μέχρι τώρα η φυλή των  χριστιανών, όπως ονομάστηκε από αυτόν, δεν έχει εκλείψει.»]. Από το 16^ο αιώνα αμφισβητήθηκε η γνησιότητα των φράσεων που βρίσκονται στις παρενθέσεις. Αργότερα κρίθηκε πλαστή ολόκληρη η παράγραφος, γιατί δεν συμφωνεί με τις αντιλήψεις και τον τρόπο γραφής του Ιώσηπου, ούτε δένει νοηματικά στη θέση όπου παρεμβλήθηκε από το χέρι του πλαστογράφου. Ο Ωριγένης, που είχε μελετήσει το έργο του Ιώσηπου και έζησε έναν αιώνα πριν από τον Ευσέβιο, αγνοούσε αυτήν την μαρτυρία και βεβαίωνε  ότι ο Ιώσηπος  δεν πίστευε ότι ο Ιησούς ήταν χριστός, δηλ. μεσσίας («απιστών τω Ιησού ως χριστώ, ζητών την αιτίαν της των Ιεροσολύμων πτώσεως …φησί ταύτα συμβεβηκέναι ….  κατ’ εκδίκησιν Ιακώβου του δικαίου», Λόγος Κατά Κέλσου, 1,47). Επομένως δεν θα ονόμαζε ο Ιώσηπος «Χριστό» τον Ιησού. Εξ άλλου θεωρούσε μεσσία το Βεσπασιανό και απατεώνες τους εμφανιζόμενους ως μεσσίες, π.χ., τον Ιούδα το Γαλιλαίο, το Θευδά και άλλους. (Ιουδαϊκοί Πόλεμοι, ΙΗ΄1,4, Κ΄5,97-99). Αν υποδείκνυε κάποιον ως  μεσσία θα εξόργιζε και τους Εβραίους και  τους Ρωμαίους.  Ως φαρισαίος, θεωρούσε  τους χριστιανούς αιρετικούς και δε θα επαινούσε τον αρχηγό τους σαν δάσκαλο της αλήθειας, ανώτερο από άνθρωπο και θαυματουργό, ούτε θα ενοχοποιούσε τους Ιουδαίους άρχοντες για το θάνατό του. Ως ιστορικός του άρεσαν οι λεπτομέρειες και οι επεξηγήσεις και θα εξηγούσε τη λέξη χριστός¹, αφού το έργο του απευθυνόταν σε Ρωμαίους, που αγνοούσαν τι σημαίνει· Επιπλέον, η παράγραφος δεν «κολλά» με την επόμενη, που αρχίζει με τις λέξεις «έτερον δεινόν ….» = άλλο κακό που συνέβη… Αν αφαιρεθεί η πλαστή παράγραφος, η αφήγηση εξομαλύνεται.  Ο πλαστογράφος έβαλε την προσθήκη περί του Χριστού ανάμεσα σε  παραγράφους που είχαν θέμα  δυσάρεστα γεγονότα της εποχής που ο Πιλάτος ήταν ηγεμόνας στην Ιουδαία. Προηγείται η πολύνεκρη καταστολή από τους Ρωμαίους μιας διαμαρτυρίας των Ιουδαίων για την κατασκευή υδραγωγείου με χρήματα του Ναού και ακολουθεί το «έτερον δεινόν»,  η εκδίωξη των Ιουδαίων από τη Ρώμη εξαιτίας κάποιων ομοεθνών τους που εξαπάτησαν μια Ρωμαία αριστοκράτισσα και της πήραν πορφύρα και χρυσάφι, δήθεν για να τα αφιερώσουν στο Ναό των Ιεροσολύμων, γεγονός που θύμισε στον Ιώσηπο την εξαπάτηση μιας Ρωμαίας κυρίας από ιερείς της Ίσιδας που δωροδοκήθηκαν από έναν ερωτύλο Ρωμαίο για να της τον παρουσιάσουν ως θεό Άννουβη και να κοιμηθεί μαζί του. Οι γνήσιες παράγραφοι συνδέονται με φράσεις που βοηθούν στη μετάβαση από το ένα θέμα στο άλλο, ενώ η πλαστή είναι ξεκάρφωτη.

 Η 2^η,  «μικρή φλαβιανή μαρτυρία», (Κ΄,1, 201), ήταν γνωστή στον Ωριγένη. Παρεμβάλλεται στην αφήγηση των πράξεων του  Σαδδουκαίου αρχιερέα Άνανου, που έκανε παράνομα συνέδριο, χωρίς την έγκριση  επάρχου (ο έπαρχος είχε πεθάνει και ο νέος έπαρχος βρισκόταν καθ’ οδόν) και καταδίκασε σε λιθοβολισμό τον Ιάκωβο, αδελφό του Ιησού «του λεγομένου χριστού», στα χρόνια του Νέρωνα ((54-68) και του βασιλιά Ιουδαίας Αγρίππα Β΄. Οι νομοταγείς Ιουδαίοι διαμαρτυρήθηκαν για το λιθοβολισμό του Ιακώβου και ο Αγρίππας για να τον τιμωρήσει του αφαίρεσε την αρχιερωσύνη και έκανε αρχιερέα τον Ιησού του Δαμναίου (204). Η προσθήκη «του λεγομένου χριστού», κατά τους χριστιανούς δηλώνει τον αρχηγό τους, ενώ πρόκειται για τον Ιησού του Δαμναίου, που ήταν χριστός, αφού χρίστηκε αρχιερέας, ενώ ο χριστιανικός Ιησούς δεν πήρε ποτέ αυτό το αξίωμα. Οι γιοί του Δαμναίου Ιάκωβος και Ιησούς ήταν εύκολο να ταυτισθούν με τον Ιησού και τον «αδελφόθεο» Ιάκωβο. Όμως ο λιθοβολισμός του Ιακώβου του Δαμναίου ξεσήκωσε διαμαρτυρίες, ενώ οι Ιουδαίοι δεν θα διαμαρτύρονταν, αν το θύμα ήταν χριστιανός.

…………

¹Χριστός ήταν κάθε εβραίος αρχιερέας και βασιλιάς, γιατί τον έχριαν (άλειφαν) με άγιο λάδι, απαγορευμένο στους κοινούς θνητούς (Εξ. Λ΄32-33). Σύμφωνα με τη χριστιανική διδασκαλία, ο θεός έχρισε τον Ιησού προφήτη, αρχιερέα και βασιλιά κατά τη Βάπτισή του («πνεύμα κυρίου πάνω μου, γι αυτό με έχρισε»  κλπ., Ησα.ΞΑ΄1, Λουκά δ΄21).

Θρησκεία και Φιλοσοφία

Σύμφωνα με τον ποιητή Ησίοδο (700 π.Χ.), η φιλοσοφία γεννήθηκε από τη θρησκεία. Στην ποίησή του η σχέση θρησκείας – φιλοσοφίας φαίνεται καθαρά: Οι συμφορές είναι παιδιά της θεάς Διχόνοιας. Ο Πλούτος, γιος της Δήμητρας. Οι Εννέα Μούσες, που διδάσκουν τον πολιτισμό, είναι κόρες του Δία και της Μνημοσύνης...  Οι Έλληνες φιλόσοφοι έδωσαν στους θρησκευτικούς μύθους φιλοσοφικά νοήματα και συμβολικές ερμηνείες. Οι θεοί έγιναν σύμβολα όχι μόνο της αέναης μάχης των στοιχείων του υλικού κόσμου, αλλά και του πνευματικού κόσμου που κυριαρχείται από το δίπολο αρετή-κακία. Η ελληνική φιλοσοφία στράφηκε στη λατρεία του υπέρτατου αγαθού από το οποίο πηγάζουν όλα τα καλά (μονοθεϊσμός των φιλοσόφων) και όρισε ως σκοπό του ανθρώπου την εξομοίωσή του με το θεό, την πηγή του αγαθού. Μια τάξη φιλοσόφων έκανε ένα βήμα παραπάνω και απομυθοποίησε τον κόσμο, αποδεικνύοντας ότι η θρησκεία προσωποποίησε τις απρόσωπες δυνάμεις της Φύσης. Η δύναμη της θρησκείας κλονίστηκε από επιστημονικές παρατηρήσεις, όπως του Αρίσταρχου, Αναξαγόρα, Δημόκριτου, Λεύκιππου, Επίκουρου κ.α. Την ελληνιστική εποχή η φιλοσοφία ξέπεσε σε μεταφυσική, την οποία υιοθέτησε πρόθυμα ο χριστιανισμός. Για να πάει μπροστά η επιστήμη, έπρεπε η φιλοσοφία να ξεφύγει  από τον παραλογισμό της θρησκείας και να αποδείξει ότι θρησκεία και νόμοι είναι ανθρώπινες επινοήσεις με σκοπό την αρμονική κοινωνική ζωή. Ο άνθρωπος έπλασε την έννοια θεός και την έθεσε στην υπηρεσία του, για να υποκαταστήσει την έλλειψη ενός τέλειου και παντοδύναμου αρχηγού, που θα προνοεί για τους αδύναμους, θα ανταμείβει τους ενάρετους και θα απονέμει δικαιοσύνη.

Σύγχρονη εικονολατρεία

Ένα από τα πιο ανθεκτικά παγανιστικά κατάλοιπα στο χριστιανισμό είναι η κατασκευή και προσκύνηση εικόνων. Στην αρχή η χριστιανική λατρεία ήταν ανεικονική και χρησιμοποιούσε αρχαία θρησκευτικά σύμβολα (σταυρός, ιχθύς, άμπελος κ.α.). Οι θεολόγοι παρατήρησαν ότι μια εικόνα έχει διδακτική δύναμη  ισάξια με χίλιες λέξεις, γι αυτό υποχώρησαν στην ανάγκη του λαού να προσκυνά και να λατρεύει το αόρατο μέσω ορατών απεικονίσεών του. Η απλοϊκή πίστη  από καταβολής θρησκειών προσωποποιούσε τις μεταφυσικές ιδέες και στα είδωλά τους απέδιδε μαγικές δυνάμεις. Έπλαθε μύθους για εικόνες θεών «διοπετείς» (ουρανοκατέβατες), αχειροποίητες, έμψυχες, που ίδρωναν, μάτωναν και ανταποκρίνονταν στις προσευχές των ευσεβών. Τέτοιες προλήψεις δεν σβήνουν εύκολα από τη συνείδηση των απλών ανθρώπων, ακόμη κι αν αλλάξουν θρησκεία. Ο χριστιανισμός έδωσε στα αρχαία είδωλα νέα ταυτότητα. Ο Ολύμπιος Δίας έγινε ένθρονος Χριστός, ο δρακοκτόνος Απόλλων έγινε άγιος Γεώργιος, η Κουροτρόφος Θεά έγινε Βρεφοκρατούσα Παναγία κ.ο.κ. Εκεί που δυσκόλεψαν τα πράγματα ήταν με την απεικόνιση του τρισυπόστατου θεού. Η 7^η Οικ. Σύνοδος απαγόρευσε την απεικόνιση της αγίας Τριάδας, επειδή "το θεό δεν είδε ούτε άκουσε κανείς. Αυτός  που είδαν και άκουσαν οι πατριάρχες των Εβραίων ήταν ο Χριστός"!  Όμως κι εδώ δεν άργησε να φανεί λύση, όχι μόνο για τους ρωμαιοκαθολικούς, αλλά και για τους ορθοδόξους, ώστε το λαϊκό αίσθημα να μη μείνει ανικανοποίητο. Έτσι, παρά τις διαμαρτυρίες των ακραία ορθοδόξων, έχει καθιερωθεί να προσκυνείται η εικόνα της αγίας Τριάδας, που εικονίζει τον πατέρα θεό σαν ασπρομάλλη γέρο με το Χριστό δίπλα του σαν γενειοφόρο νέο και το άγιο πνεύμα ανάμεσά τους με μορφή περιστεράς.

«ουαί υμίν οι γελώντες…» (Λουκά στ΄25).

 «οὐδέποτε καιρὸς γέλωτός ἐστι τῷ πιστῷ»( Μ. Βασιλείου Ασκητικόν Μ., ΛΑ΄)

Οι πατέρες της εκκλησίας δημιούργησαν ένα πρότυπο πιστού που πενθεί συνεχώς για τις αμαρτίες του, χύνει ποταμούς δακρύων και αισθάνεται συντετριμένος και ένοχος, σαν μελλοθάνατος μπροστά στον κριτή. Από τον Ιωάννη το Χρυσόστομο μέχρι τον Νικόδημο τον Αγιορείτη καταδικάζουν την ψυχαγωγία, τους περιπάτους, το χορό, το θέατρο, το τραγούδι (με εξαίρεση τις θρησκευτικές ψαλμωδίες) και πάνω απ’ όλα το γέλιο. Η επιστήμη όμως μας αποκάλυψε ότι το γέλιο είναι σημαντικό για την ψυχοσωματική υγεία. Βοηθά στις καλές σχέσεις και την επικοινωνία. Χαρίζει επιτυχία, καθώς το χιούμορ είναι ελκυστικό και χάρη σ’ αυτό μπορούν να ειπωθούν με πλάγιο τρόπο αλήθειες που θα ενοχλούσαν, αν λέγονταν κανονικά. Κάνει καλό στην καρδιά και στις αρτηρίες. Μειώνει την πίεση, τονώνει την αναπνευστική λειτουργία. Τροφοδοτεί τον εγκέφαλο με οξυγόνο και προκαλεί παραγωγή ενδορφινών και άλλων ορμονών που χαρίζουν ευφορία και ηρεμία. Είναι το καλύτερο αντίδοτο για το άγχος και τη θλίψη, που προκαλούν  ψυχολογικά προβλήματα με σωματικές επιπτώσεις, όπως π.χ. υπέρταση, καρδιακές δυσλειτουργίες, καρκίνους κ.α. Το γέλιο κάνει τον άνθρωπο να αισθάνεται νέος, τα νεύρα να χαλαρώνουν και τον εγκέφαλο να λειτουργεί καλύτερα. Ακόμη και τις πληγές (σωματικές και ψυχικές) βοηθά να επουλωθούν, καθώς βελτιώνει την κυκλοφορία του αίματος. Ενισχύει το ανοσοποιητικό σύστημα, αφού ρίχνει τα επίπεδα κορτιζόλης. Ομορφαίνει και μακραίνει τη ζωή και γενικά είναι ένα από τα καλύτερα φάρμακα που η φύση μας προσφέρει δωρεάν. Εξυπακούεται, βέβαια, ότι πρέπει να αποφεύγονται οι υπερβολές και ότι όλα τα πράγματα πρέπει να γίνονται στον καιρό τους, όπως λέει ο Εκκλησιαστής («καιρός του κλαύσαι και καιρός του γελάσαι», κεφ. 3:4).